Perianaal abces

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Een (peri)anaal abces

Een perianaal abces, ook wel anorectaal of anaal abces, is een abces (ophoping van pus in een holte) bij de anus. Het wordt veroorzaakt door een ontsteking bij de anus die zich heeft uitgebreid naar de huid. Het abces kan dicht op de huid zitten, maar kan ook inwendig zijn.

Symptomen

Pijn in de perianale regio is het meest voorkomende symptoom van een anaal abces. In het begin kan de pijn nog sporadisch zijn, maar de pijn zal onontkomelijk verergeren. De pijn is het ergst tijdens het zitten, hetgeen onmogelijk kan worden. Constipatie en afscheiding uit het rectum kunnen zich ook voordoen. Er is vrijwel altijd sprake van een voelbare zwelling rond de anus, die warm en hard aanvoelt. De aandoening resulteert uiteindelijk in ernstige pijn.

Hoge koorts en nachtzweten kunnen optreden. De koorts kan het ergst zijn tijdens de nacht.

Diagnose

De diagnose kan vaak gesteld worden naar de hand van een lichamelijk onderzoek. Wanneer er een vermoeden is dat de ontsteking zich dieper in de huid en/of het rectum bevindt, kan beeldvormend onderzoek verricht worden. Voorbeelden van zulke onderzoeken zijn een MRI of CT scan.

Een perianaal abces kan in het begin nog onterecht aangezien worden voor een aambei, maar bij abcessen zal de pijn snel verergeren en zijn middelen tegen aambeien niet effectief. Bovendien treden koorts en nachtzweten op.

Oorzaak

De aandoening kan voorkomen als een geïsoleerd event, veroorzaakt door bacteriën in een slijmklier bij de anus, maar is vaak een indicatie van een andere onderliggende aandoening, met name de ziekte van Crohn.

Bij personen met een verminderde afweer komen anale abcessen ook voor, bijvoorbeeld bij diabetes en HIV en AIDS. Het kan ook in verband staan met het gebruik van immuunonderdrukkende medicatie.

Behandeling

Anale abcessen worden zelden behandeld met een simpele antibioticakuur. In vrijwel alle gevallen is een operatie nodig om het abces te verwijderen. Het is mogelijk om dit onder lokale verdoving uit te voeren op een afdeling van de spoedeisende hulp, maar de voorkeur wordt gegeven aan een korte ziekenhuisopname waarbij gebruik wordt gemaakt van een algehele verdoving. Antibiotica worden achteraf wel eens voorgeschreven.

Verwijderen van het abces resulteert in een snelle verbetering van de pijn.

Bij darmziekten

Anale abcessen komen vaker voor bij de ziekte van Crohn, maar vrijwel niet bij Colitus Ulcerosa. De aanwezigheid van perianale ziekte bij Crohn wijst op een ernstiger ziekteverloop. Bij chronische inflammatoire darmziekten met abcessen en/of fistel(s) kan een medicamenteuze behandeling overwogen worden.

Complicaties

Fistel

Een perianaal abces kan resulteren in een perianale fistel, een aandoening waarbij er door verzwering een onnatuurlijke verbinding is ontstaan tussen de endeldarm en de huid. Dit gaat zelden vanzelf over en kan resulteren in de noodzaak voor een operatie. De fistels kunnen ook na de operatie nog optreden. Fistels kunnen ook weer nieuwe abcessen veroorzaken. Symptomen van een fistel zijn pijn, een algeheel gevoel van malaise en soms koorts. Soms is er een rond de anus een gaatje of kleine opening te zien, waar pus, vocht en feces uit kan komen.

Sepsis

Als gevolg van de ontsteking kan er sepsis optreden.

Zie ook

• Sinus pilonidalis
• Anale fissuur
• Proctitis
• Inflammatoire darmziekte

Bronnen, noten en/of referenties