Ziekte van Dupuytren: verschil tussen versies
k →Niet-chirurgisch: vertaling direct na Franse term gezet |
Zie de overlegpagina. |
||
| Regel 31: | Regel 31: | ||
== Behandeling == |
== Behandeling == |
||
=== Chirurgisch === |
=== Chirurgisch === |
||
De ziekte van Dupuytren kan operatief behandeld worden. Een operatieve behandeling is niet gericht op het wegnemen van de ziekte maar op het herstellen van de handfunctie. Een vaak gebruikt criterium is of de patiënt zijn of haar hand vlak op de tafel kan leggen. Een veel toegepaste operatie is de fasciëctomie. Hierbij wordt de huid opengemaakt en wordt het aangetaste weefsel ([[fascia (bindweefsel)|fascie]]) plus een kleine marge weggenomen. |
De ziekte van Dupuytren kan operatief behandeld worden. Een operatieve behandeling is niet gericht op het wegnemen van de ziekte maar op het herstellen van de handfunctie. Een vaak gebruikt criterium is of de patiënt zijn of haar hand vlak op de tafel kan leggen. Een veel toegepaste operatie is de ''fasciëctomie''. Hierbij wordt de huid opengemaakt en wordt het aangetaste weefsel ([[fascia (bindweefsel)|fascie]]) plus een kleine marge weggenomen. |
||
=== Niet-chirurgisch === |
=== Niet-chirurgisch === |
||
Er zijn ook minder invasieve niet-chirurgische behandelingen. Zo werd in de jaren tachtig de "aponévrotomie à l'aiguille" (naald-aponeurotomie) ontwikkeld door verschillende reumatologen van l'Hôpital Lariboisière (Parijs) onder impuls van dr. J.L. Lermusiaux. Dankzij een gerichte perforatie met een fijne naald op enkele selectief uitgekozen plaatsen, kan de kromme vinger van de ziekte van Dupuytren eenvoudigweg recht(er) gezet worden.<ref>{{cite web|url=http://f.badois-dupuytren.assoc.pagespro-orange.fr/html/apo.html|title=Association pour l'étude et le traitement non-chirurgical de la maladie de Dupuytren|language=fr | author=|date=|publisher=|accessdate=6 mei 2018}}</ref> In België werd de ingreep uitgevoerd vanaf 1990, enerzijds door de dienst Fysische Geneeskunde van het Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis in Brussel, anderzijds door de dienst Fysische Geneeskunde van het Sint-Mariaziekenhuis in Halle en vervolgens ook in Meise. In het UMCG in Groningen werd onderzoek gedaan naar naald-aponeurotomie waarbij met een naald de strengen onderhuids worden doorgesneden. Voordeel van deze techniek is dat het herstel na operatie sneller is. Nadeel is dat de kromstand sneller terug zou kunnen komen. In het Erasmus MC in Rotterdam wordt op dit moment gewerkt met een nieuwe naaldmethode in combinatie met het inspuiten van lichaamseigen vet om terugkeer van de ziekte zo veel mogelijk te vertragen. Dit wordt bij eerste operaties toegepast en op dit moment wordt onderzocht hoe effectief dit is bij mensen die al 1 of 2 keer eerder geopereerd zijn.<ref>{{cite web|url=http://www.erasmusmc.nl/revalidatie/research/hand/|title=Hand surgery and rehabilitation|author=|date=|publisher=Erasmus MC|accessdate=6 mei 2018|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180320105445/https://www.erasmusmc.nl/revalidatie/research/hand/|archivedate=20 maart 2018}}</ref> |
Er zijn ook minder invasieve niet-chirurgische behandelingen. Zo werd in de jaren tachtig de "aponévrotomie à l'aiguille" (naald-aponeurotomie) ontwikkeld door verschillende reumatologen van l'Hôpital Lariboisière (Parijs) onder impuls van dr. J.L. Lermusiaux. Dankzij een gerichte perforatie met een fijne naald op enkele selectief uitgekozen plaatsen, kan de kromme vinger van de ziekte van Dupuytren eenvoudigweg recht(er) gezet worden.<ref>{{cite web|url=http://f.badois-dupuytren.assoc.pagespro-orange.fr/html/apo.html|title=Association pour l'étude et le traitement non-chirurgical de la maladie de Dupuytren|language=fr | author=|date=|publisher=|accessdate=6 mei 2018}}</ref> In België werd de ingreep uitgevoerd vanaf 1990, enerzijds door de dienst Fysische Geneeskunde van het Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis in Brussel, anderzijds door de dienst Fysische Geneeskunde van het Sint-Mariaziekenhuis in Halle en vervolgens ook in Meise. In het UMCG in Groningen werd onderzoek gedaan naar naald-aponeurotomie waarbij met een naald de strengen onderhuids worden doorgesneden. Voordeel van deze techniek is dat het herstel na operatie sneller is. Nadeel is dat de kromstand sneller terug zou kunnen komen. In het Erasmus MC in Rotterdam wordt op dit moment gewerkt met een nieuwe naaldmethode in combinatie met het inspuiten van lichaamseigen vet om terugkeer van de ziekte zo veel mogelijk te vertragen. Dit wordt bij eerste operaties toegepast en op dit moment wordt onderzocht hoe effectief dit is bij mensen die al 1 of 2 keer eerder geopereerd zijn.<ref>{{en}}{{cite web|url=http://www.erasmusmc.nl/revalidatie/research/hand/|title=Hand surgery and rehabilitation|author=|date=|publisher=Erasmus MC|accessdate=6 mei 2018|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180320105445/https://www.erasmusmc.nl/revalidatie/research/hand/|archivedate=20 maart 2018}}</ref> |
||
Een andere, vrij nieuwe behandeltechniek is door middel van de injectie van [[collagenase]] in de streng (niet in de knobbels). Het collagenase enzym verbreekt de [[collageen]]vezel.<ref name=pmid21127696>{{en}}{{citeer journal |doi=10.2147/TCRM.S8591 |pmid=21127696 |pmc=2988615 |author= Alexis Thomas & Ardeshir Bayat|title=The emerging role of ''Clostridium histolyticum'' collagenase in the treatment of Dupuytren disease |journal=Therapeutics and Clinical Risk Management |volume=6 |pages=557–72 |year=2010 |last1=Bayat |first1=Ardeshir |last2=Thomas }}</ref><ref name=pmid27050718>{{en}}{{Citeer journal |author= Warwick, David Warwick, José M. Arandes-Renú, Giorgio Pajardi, Jörg Witthaut & Lawrence C. Hurst |title=Collagenase Clostridium histolyticum: emerging practice patterns and treatment advances. |journal= J Plast Surg Hand Surg. |year=2016 |volume=50 |issue=5 |pages=251–261 |pmc= 5044771 |pmid=27050718}}</ref> Na 24 tot 72 uur kan de arts de streng breken door de vinger te strekken.<ref name=":8">{{Citeer web|url=http://www.ema.europa.eu/docs/nl_NL/document_library/EPAR_Summary_for_the_public/human/002048/WC500103377.pdf|titel=Samenvatting collagenase clostridium histolyticum voor het publiek|bezochtdatum=2018-05-05|werk= Europees Geneesmiddelenbureau}}</ref> Ook bij deze techniek komt de kromstand gemiddeld sneller terug dan bij chirurgie.<ref name=pmid27050718/><ref>{{en}}{{Citeer journal|author= David Warwick & J. Bradley|title=Patient Satisfaction With Collagenase.|journal=J Hand Surg Am.|year=2016 |volume=41 |issue=6|pages=689-697|pmc=5875682|pmid=27132016}}</ref> In Nederland wordt deze methode vooralsnog niet vergoed, omdat hij geen betere uitkomst geeft vergeleken met de al bestaande therapieën.<ref>[http://www.handchirurgie.nl/2013/index.php/patient/21-diagnoses/vinger/85-ziekte-van-dupuytren-v Nederlanse vereniging voor handchirurgie: Ziekte van Dupuytren]</ref> |
|||
== Prognose == |
|||
De revalidatie na fasciectomie kan lang duren, zeker bij mensen met arbeid waarbij zwaar werk met de handen wordt verricht. Bij de minimaal invasieve technieken is deze revalidatie flink korter. Vaak echter komt de ziekte terug, soms na enkele maanden al, soms pas na tientallen jaren. Als er meerdere keren geopereerd moet worden, neemt de kans op zenuwbeschadigingen toe. |
De revalidatie na fasciectomie kan lang duren, zeker bij mensen met arbeid waarbij zwaar werk met de handen wordt verricht. Bij de minimaal invasieve technieken is deze revalidatie flink korter. Vaak echter komt de ziekte terug, soms na enkele maanden al, soms pas na tientallen jaren. Als er meerdere keren geopereerd moet worden, neemt de kans op zenuwbeschadigingen toe. |
||
==Externe link== |
== Externe link == |
||
*{{pdf}} [http://www.umcg.nl/SiteCollectionDocuments/UMCG/Afdelingen/Plastische%20Chirurgie/artikel%20Dupuytren%20NTVG%20week%2037.pdf Behandeling van de ziekte van Dupuytren], ''Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A129'', op de website van Universitair Medisch Centrum Groningen |
*{{pdf}} [http://www.umcg.nl/SiteCollectionDocuments/UMCG/Afdelingen/Plastische%20Chirurgie/artikel%20Dupuytren%20NTVG%20week%2037.pdf Behandeling van de ziekte van Dupuytren], ''Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A129'', op de website van Universitair Medisch Centrum Groningen |
||
Versie van 8 aug 2018 16:22
|
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts. |
| Ziekte van Dupuytren | ||||
|---|---|---|---|---|
| Fibromatosis facialis palmaris | ||||
.jpg)
| ||||
Contractuur van Dupuytren aan de ringvinger
| ||||
| Synoniemen | ||||
| Latijn | crispatura tendinum[1] | |||
| Nederlands | contractuur van Dupuytren[2] koetsiershand | |||
| Coderingen | ||||
| ICD-10 | M72.0 | |||
| ICD-9 | 728.6 | |||
| ||||
De ziekte van Dupuytren[2] of fibromatosis facialis palmaris is een aandoening waarbij zich een harde streng bindweefsel in de handpalm (aponeurosis palmaris) van de ringvinger, middelvinger of pink vormt.
Geschiedenis
De aandoening werd in 1831 door baron Guillaume Dupuytren beschreven. Hoewel hij niet de eerste was die deze aandoening beschreef, was hij wel de eerste die de contractuur in de aponeurosis palmaris lokaliseerde. Tot op heden is de oorzaak van de aandoening onbekend. De ziekte zou mogelijk al bij de Kelten voorkomen, vandaar dat ook wel gesproken wordt over de "Keltische klauw". In de volksmond wordt deze aandoening ook wel koetsiershanden genoemd.
Verspreiding
De ziekte van Dupuytren komt vooral voor bij Noordwest-Europese volkeren, terwijl het vrijwel niet voorkomt bij Afrikaanse volkeren. Hierdoor wordt vaak verondersteld dat er een genetische voorbestemdheid is voor de ziekte. Het wordt ook wel de Vikingziekte genoemd, omdat de geografische verspreiding van de ziekte over Europa en Groot-Brittannië overeenkomt met de Vikingtrektochten. In 2008 werd een groot genetisch onderzoek uitgevoerd naar de ziekte van Dupuytren.[3]
Verloop
De aandoening begint met een knobbeltje in de handpalm. Soms ontstaat de streng binnen enkele maanden, soms kan het ook jarenlang duren voor de ziekte verergert. Deze streng trekt de betreffende vinger krom, op den duur kunnen vingers niet meer bewegen. Meestal ontstaat de ziekte bij de ringvinger of pink (of allebei), maar het kan bij alle vijf de vingers voorkomen (of een combinatie daarvan).
Vergelijkbare aandoeningen kunnen ook voorkomen op andere lichaamsdelen, zoals de voetzool (ziekte van Ledderhose), aponeurosis plantaris, of op de penisschacht (ziekte van Peyronie).
De ziekte treedt meestal op na het 40e levensjaar. Mannen krijgen de ziekte van Dupuytren vaker dan vrouwen. Vaak komt de aandoening aan beide handen tegelijkertijd voor (bilateraal). Een agressievere vorm van de ziekte (en hogere kans op terugkeer en/of uitbreiding) wordt geassocieerd met jonge leeftijd van aanvang, positieve familiehistorie, bilateraal (handen) en ectopische aandoening (zoals ziekte van Ledderhose of Peyronie). De ziekte wordt ook geassocieerd met epilepsie, diabetes, zware arbeid, overmatig alcoholgebruik, roken en verhoogd cholesterol.
Behandeling
Chirurgisch
De ziekte van Dupuytren kan operatief behandeld worden. Een operatieve behandeling is niet gericht op het wegnemen van de ziekte maar op het herstellen van de handfunctie. Een vaak gebruikt criterium is of de patiënt zijn of haar hand vlak op de tafel kan leggen. Een veel toegepaste operatie is de fasciëctomie. Hierbij wordt de huid opengemaakt en wordt het aangetaste weefsel (fascie) plus een kleine marge weggenomen.
Niet-chirurgisch
Er zijn ook minder invasieve niet-chirurgische behandelingen. Zo werd in de jaren tachtig de "aponévrotomie à l'aiguille" (naald-aponeurotomie) ontwikkeld door verschillende reumatologen van l'Hôpital Lariboisière (Parijs) onder impuls van dr. J.L. Lermusiaux. Dankzij een gerichte perforatie met een fijne naald op enkele selectief uitgekozen plaatsen, kan de kromme vinger van de ziekte van Dupuytren eenvoudigweg recht(er) gezet worden.[4] In België werd de ingreep uitgevoerd vanaf 1990, enerzijds door de dienst Fysische Geneeskunde van het Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis in Brussel, anderzijds door de dienst Fysische Geneeskunde van het Sint-Mariaziekenhuis in Halle en vervolgens ook in Meise. In het UMCG in Groningen werd onderzoek gedaan naar naald-aponeurotomie waarbij met een naald de strengen onderhuids worden doorgesneden. Voordeel van deze techniek is dat het herstel na operatie sneller is. Nadeel is dat de kromstand sneller terug zou kunnen komen. In het Erasmus MC in Rotterdam wordt op dit moment gewerkt met een nieuwe naaldmethode in combinatie met het inspuiten van lichaamseigen vet om terugkeer van de ziekte zo veel mogelijk te vertragen. Dit wordt bij eerste operaties toegepast en op dit moment wordt onderzocht hoe effectief dit is bij mensen die al 1 of 2 keer eerder geopereerd zijn.[5]
Een andere, vrij nieuwe behandeltechniek is door middel van de injectie van collagenase in de streng (niet in de knobbels). Het collagenase enzym verbreekt de collageenvezel.[6][7] Na 24 tot 72 uur kan de arts de streng breken door de vinger te strekken.[8] Ook bij deze techniek komt de kromstand gemiddeld sneller terug dan bij chirurgie.[7][9] In Nederland wordt deze methode vooralsnog niet vergoed, omdat hij geen betere uitkomst geeft vergeleken met de al bestaande therapieën.[10]
Prognose
De revalidatie na fasciectomie kan lang duren, zeker bij mensen met arbeid waarbij zwaar werk met de handen wordt verricht. Bij de minimaal invasieve technieken is deze revalidatie flink korter. Vaak echter komt de ziekte terug, soms na enkele maanden al, soms pas na tientallen jaren. Als er meerdere keren geopereerd moet worden, neemt de kans op zenuwbeschadigingen toe.
Externe link
Behandeling van de ziekte van Dupuytren, Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A129, op de website van Universitair Medisch Centrum Groningen
Bronnen, noten en/of referenties
|