Dallas (televisieserie)

Dallas
De Southfork Ranch
Genre	Soap
Speelduur per afl.	± 45 minuten
Land van oorsprong	Verenigde Staten
Taal	Engels
Gerelateerde series	Dallas
Uitzendingen
Start	2 april 1978
Einde	3 mei 1991
Afleveringen	357
Seizoenen	14
(en) IMDb-profiel
Portaal    Televisie

Dallas was een Amerikaanse primetime soapserie die tussen 2 april 1978 en 3 mei 1991 werd uitgezonden door het Amerikaanse televisiestation CBS. De serie draaide om de familie Ewing, die haar fortuin had gemaakt in de olie-industrie. In totaal werden er veertien seizoenen en 357 afleveringen van de serie geproduceerd. Dallas staat daarmee op de tiende plaats van langstlopende series in de Verenigde Staten.

Dallas draaide voornamelijk om de levens van de leden van de familie Ewing. Jock Ewing (Jim Davis) en zijn vrouw (Miss) Ellie Southworth (Barbara Bel Geddes) woonden op de Southfork Ranch, de ranch die al decennia in de handen van de familie Southworth was. Het gezin bestond verder uit drie zonen, de onberekenbare J.R. (Larry Hagman), de altijd brave Bobby (Patrick Duffy) en het zwarte schaap Gary (Ted Shackelford). Gary behoorde niet tot de vaste bezetting, maar kreeg in 1979 wel zijn eigen spin-off met de titel Knots Landing. De vaste bezetting van het eerste seizoen bestond verder uit Bobby's vrouw en tevens de dochter van Jocks aartsvijand, Pamela Barnes (Victoria Principal), J.R.'s aan alcohol verslaafde vrouw Sue Ellen Shepard (Linda Gray) en de dochter van Gary, Lucy Ewing (Charlene Tilton).

Verhaallijnen

Eerste seizoen

In het eerste seizoen, dat ook wel wordt aangeduid als de miniserie, trouwt Pamela met Bobby. Als ze dit aan de familie Ewing vertellen, probeert J.R. haar in eerste instantie weg te jagen, omdat ze lid is van de gehate familie Barnes. Hij schakelt zijn halfbroer Ray in om Bobby te laten geloven dat hij een affaire met haar heeft. Pamela redt zich er met chantage uit.

Pamela probeert zichzelf meer geliefd te maken door de jonge en verwende Lucy te helpen. Lucy spijbelt elke dag van school en het is aan Pamela om haar op school te krijgen. Ze doet dit met chantage, want Lucy heeft een affaire met Ray en als de familie erachter komt, zullen ze Ray iets aandoen. Lucy probeert van school af te komen, door te doen alsof ze door een leraar werd aangerand. Pamela weet te bewijzen dat ze heeft gelogen en de twee raken uiteindelijk bevriend met elkaar.

J.R., die ongelukkig getrouwd is met Sue Ellen, heeft een affaire met zijn secretaresse Julie. Zij speelt echter vertrouwelijke informatie door aan de familie Barnes. Als J.R. ontdekt dat iemand een spion is, verdenkt hij in eerste instantie Pamela ervan. Pamela chanteert Julie in het vertellen van de waarheid en J.R. biedt uiteindelijk zijn excuses aan.

Als J.R. naar bed gaat met de vrouw van Luther Frick, wordt hij razend en gijzelt de familie Ewing. Samen met zijn handlanger besluiten ze wraak te nemen door een Ewing te verkrachten. De familie staat machteloos, maar ze worden uiteindelijk overmeesterd door Bobby en Jock. Sue Ellen is na afloop razend op haar man en geeft hem een stille behandeling.

Pamela ontdekt dat ze zwanger is van Bobby en wil de informatie bekendmaken op een barbecue, waar zowel de familie Ewing als de familie Barnes aanwezig zijn. Jock krijgt er ruzie met Digger. Sue Ellen wordt boos op haar echtgenoot, omdat Bobby nu de eerste kleinzoon van Jock zal krijgen. J.R. wordt dronken en duwt Pamela per ongeluk van de hooizolder af. Als ze een miskraam blijkt te hebben gehad, kan Bobby het J.R. moeilijk vergeven.

Uitzendingen in Nederland en België

In Nederland zond de AVRO Dallas uit. In 1979 startte men met vijf proefafleveringen (ook wel seizoen 1 genoemd). Later, na een strijd met de TROS om de uitzendrechten, werd de serie regulier uitgezonden, met de start van seizoen 2 aflevering Reunion, op 20 maart 1981. De laatste aflevering werd op 27 september 1984 uitgezonden, End Game, aflevering 161 was dit. In de hoogtijdagen keken er zeven miljoen mensen naar elke aflevering. De AVRO stopte met de serie ondanks dat er wekelijks nog ruim 4 miljoen mensen keken. In Nederland moest men Dallas verder kijken via de BRT, BBC of het Duitse ARD. In 1989 pakt RTL 4 de draad weer op, en men kon Dallas ook hier helemaal uitkijken.

In België werd de serie volledig uitgezonden door de toenmalige BRT op donderdagavond.

Wereldwijd was Dallas een fenomeen. Dallas was het voorbeeld voor series als Dynasty en Falcon Crest. In Nederland verschenen varianten als De Fabriek, Herenstraat 10, Dossier Verhulst en Spijkerhoek. In een interview met Reinout Oerlemans, vertelde hoofdrolspeler Larry Hagman (JR Ewing), $100 miljoen te hebben verdiend met Dallas. Seizoen 1-6 zijn in Nederland door Warner Brothers uitgebracht op dvd. Tot op heden zijn de overige seizoenen niet in een Nederlandse uitvoering op de markt gebracht.

Kijkcijfers in VS

Verloop

De serie is lang zeer succesvol geweest, Dallas de miniserie (vijf afleveringen) kwam in april 1978 binnen in de top 20 van de Amerikaanse Nielsen-Ratings. In 1978/1979 kreeg het een volledig seizoen, deze steeg door naar nummer 8 op dezelfde lijst.

De cliffhanger van seizoen 3 (1979/1980), aan het einde van de aflevering A House Divided (de oorspronkelijke titel, in de volksmond had het de naam Who Shot JR), geldt nog steeds als de "cliffhanger der cliffhangers". Juist in de pauze van de serie vonden de Amerikaanse presidentsverkiezingen plaats. In de campagne lieten de Republikeinen een button drukken met de tekst: ‘ A Democrat shot J.R.’. De aflevering van het nieuwe seizoen 1980/1981, waarin bekend werd wie de trekker over had gehaald, Who Done It, trok op 21 november ruim 90 miljoen kijkers in de VS. Die aflevering was op dat moment het best bekeken programma in de tv-geschiedenis, volgens de Nielsen Ratings.

Tot en met 1985 stond Dallas wekelijks op nummer 1 en af en toe op nummer 2 van de Nielsen-lijst. Met het vertrek van acteur Patrick Duffy (Bobby Ewing) begonnen de kijkcijfers te dalen. Dallas eindigde op plaats 6 in 1985/1986. Voor enkele maanden stond rivaal Dynasty op 1. Acteur Larry Hagman (JR Ewing) wilde Patrick Duffy terug in de serie, om hopelijk zo de serie weer terug te brengen op plaats 1. Het seizoen 1985/1986 eindigde met Pamela Ewing die wakker werd en haar grote liefde onder de douche aantrof: dit was Bobby Ewing, die een seizoen eerder was gestorven.

De eerste aflevering van seizoen 1986/1987 trok wederom veel kijkers, het was de doodklap voor Miami Vice, dat op het andere net met een nieuw seizoen van start ging. Met een dubbele aflevering kwam Dallas terug, en het bleek dat Pamela het hele voorgaande seizoen had gedroomd, en dat Bobby dus nooit dood was gegaan. Alle verhaallijnen van zestien maanden geleden werden weer opgepakt, maar Dallas had voor veel kijkers haar geloofwaardigheid verloren. Toch stegen de kijkcijfers weer enorm. De laatste aflevering van seizoen 10 trok 29.5 miljoen kijkers. Men wist dat Victoria Principal de serie ging verlaten en de kijkers wilden zien hoe. Ter vergelijking: Dynasty scoorde nog geen 17 miljoen kijkers voor de cliffhanger van dat seizoen. De producers en Larry Hagman hebben er alles aan gedaan om haar te houden en ze boden haar voor toen die tijd een salaris dat ze de best betaalde actrice zou worden op tv. Victoria Principal wilde echter verder en een andere koers met haar leven. Het seizoen eindigde op plaats 11. De serie bleef daarna nog vijf jaar op de buis. In totaal zijn er 357 afleveringen gemaakt.

Kijkcijfers VS naar jaar

1. plaats 12 (Seizoen 1, miniserie, april 1978)
2. plaats 8 (Seizoen 2, 1978–1979)
3. plaats 6 (Seizoen 3, 1979–1980)
4. plaats 1 (Seizoen 4, 1980–1981)
5. plaats 1 (Seizoen 5, 1981–1982)
6. plaats 2 (Seizoen 6, 1982–1983)
7. plaats 1 (Seizoen 7, 1983–1984)
8. plaats 2 (Seizoen 8, 1984–1985)
9. plaats 6 (Seizoen 9, 1985–1986)
10. plaats 11 (Seizoen 10, 1986–1987)
11. plaats 22 (Seizoen 11, 1987–1988)
12. plaats 29 (Seizoen 12, 1988–1989)
13. plaats 43 (Seizoen 13, 1989–1990)
14. plaats 61 (Seizoen 14, 1990–1991)

Acteurs 1978-1991

Hoofdrollen

Originele cast

Legenda

​ = Hoofdrol

​ = Bijrol

​ = Gastrol

​ = Geen rol

Acteur/Actrice	Personage	S1	S2	S3	S4	S5	S6	S7	S8	S9	S10	S11	S12	S13	S14
Barbara Bel Geddes	Miss Ellie Ewing Farlow	5	24	25	23	24	28	19		31	29	30	20	19
Jim Davis	John Ross (Jock) Ewing sr.	5	24	25	21
Larry Hagman	John Ross (J.R.) Ewing jr.	5	24	25	23	26	28	30	30	31	29	30	26	27	22
Patrick Duffy	Bobby Ewing	5	24	25	23	26	28	30	30	1	29	30	26	26	22
Linda Gray	Sue Ellen Shepard Ewing	5	24	25	23	26	28	30	30	31	29	30	26		1
Victoria Principal	Pamela Ewing-Barnes	5	24	25	23	26	28	30	30	30	29
Ken Kercheval	Cliff Barnes	3	17	21	23	24	28	30	30	31	27	30	25	23	16
Charlene Tilton	Lucy Ewing Cooper	5	24	24	23	25	27	29	30			2	16	17
Steve Kanaly	Ray Krebbs	4	14	17	23	26	28	29	30	31	28	30	5		1

Latere cast

Acteur/Actrice	Personage	S1	S2	S3	S4	S5	S6	S7	S8	S9	S10	S11	S12	S13	S14
Susan Howard	Donna Culver Krebbs		1	4	19	26	28	28	30	31	29
Mary Crosby	Kristin Shepard		20	7											1
Leigh McCloskey	Mitch Cooper				21	20			4				1
Howard Keel	Clayton Farlow				2	21	24	22	29	28	29	30	21	20	4
Audrey Landers	Afton Cooper				9	17	26	25	1				5	1
John Beck	Mark Graison						13	26		28
Priscilla Beaulieu Presley	Jenna Wade							24	30	29	25	27
Deborah Shelton	Mandy Winger								27	21	15
Jenilee Harrison	Jamie Ewing Barnes								27	30	12
Dack Rambo	Jack Ewing								5	30	14
Donna Reed	Miss Ellie Farlow								24
Sheree J. Wilson	April Stevens Ewing										24	28	24	24	7
George Kennedy	Carter McKay												26	26	15
Cathy Podewell	Cally Harper Ewing												21	25	10
Sasha Mitchell	James Richard Beaumont													23	17
Kimberly Foster	Michelle Stevens													21	16

Bijrollen

Acteur/Actrice	Personage	S1	S2	S3	S4	S5	S6	S7	S8	S9	S10	S11	S12	S13	S14
Fern Fitzgerald	Marilee Stone		4	2	4	10	15	10	5	9	5	5	1	3
Deborah Rennard	Sly Lovegren					20	18	23	14	18	24	20	13	21	15

Acteur	Personage	Periode in serie	Aantal afleveringen
David Ackroyd	Gary Ewing (#1)	1978	2
E.J. André	Eugene Bullock	1979, 1980, 1982, 1983	6
John Ashton	Willie Joe Garr	1978-1979	6
Christopher Atkins	Peter Richards	1983-1984	27
Barbara Babcock	Liz Craig	1978-1982	16
Tyler Banks	John Ross Ewing III (#1)	1980-1983	38
Stephanie Blackmore	Serena Wald	1980, 1982-1983, 1984, 1985, 1987, 1990	20
Morgan Brittany	Katherine Wentworth	1981-1982, 1983-1984, 1985, 1987	57
Martin E. Brooks	Edgar Randolph	1983-1984	10
James Brown	Harry McSween	1979, 1980, 1981-1984, 1985-1987	35
Bárbara Carrera	Angelica Nero	1985-1986	25
Lois Chiles	Holly Harwood	1982-1983	25
George Chakiris	Nicholas	1986	14
Roseanna Christiansen	Teresa	1982-1987, 1989-1990, 1991	96
Jeff Cooper	Dr. Simon Elby	1979-1981	19
Karlene Crockett	Muriel Gillis	1979-1983	12
Lesley-Anne Down	Stephanie Rogers	1990	7
Barbara Eden	Lee Ann De La Vega	1990-1991	8
Stephen Elliott	Scotty Demarest	1980, 1985, 1987	14
Joel Fabiani	Alex Ward	1980-1981	8
Eric Farlow	Christopher Ewing (#1)	1983-1985	44
Susan Flannery	Leslie Stewart	1981	11
Steve Forrest	Wes Parmalee	1986	15
Anne Francis	Arliss Cooper	1981	4
Tom Fuccello	Dave Culver	1979-1983, 1984, 1986, 1988, 1989, 1991	35
Jeri Gaile	Rose Daniels McKay	1988-1991	15
Meg Gallagher	Louella Caraway Lee	1978-1981	37
Joshua Harris	Christopher Ewing (#2)	1985-1991	92
Alice Hirson	Mavis Anderson	1982-1983, 1984, 1986, 1987-1988	26
Gayle Hunnicutt	Vanessa Beaumont	1989, 1990-1991	13
Deirdre Imersheim	Jory Taylor	1991	8
Omri Katz	John Ross Ewing III (#2)	1983-1991	133
Fredric Lehne	Eddie Cronin	1984-1985	19
Tina Louise	Julie Gray	1978-1979	5
Susan Lucci	Hillary Taylor	1990-1991	6
Monte Markham	Clint Ogden	1981	9
Jared Martin	Steven Dusty Farlow	1979-1980, 1981, 1982, 1985, 1991	34
Shalane McCall	Charlie Wade	1983-1988	86
Ian McShane	Don Lockwood	1989	15
Jeanna Michaels	Connie Brasher	1979-1981	32
Timothy Patrick Murphy	Mickey Trotter	1982-1983	27
Dennis Patrick	Vaughn Leland	1979-1980, 1981, 1984	19
J. Edie Peck	Tommy McKay	1989	13
George O. Petrie	Harv Smithfield	1979-1983, 1984-1987, 1989-1991	50
Ben Piazza	Walt Driscoll	1982-1983	3
Daniel Pilon	Renaldo Marchetta	1984-1985	9
Priscilla Pointer	Rebecca Barnes Wentworth	1981-1983	44
Randolph Powell	Alan Beam	1979-1980	18
Sherill Lynn Rettino	Jackie Dugan	1979-1981, 1982, 1983-1991	158
Jack Scalia	Nicholas Pearce	1987-1988, 1991	12
Martha Scott	Patricia Shephard	1979, 1985	10
Ted Shackelford	Gary Ewing (#2)	1979, 1980, 1981, 1982, 1985, 1991	9
Danone Simpson	Kendall Chapmann	1982-1985, 1986-1991	89
Alexis Smith	Jessica Farlow Montford	1984, 1990	11
William Smithers	Jeremy Wendell	1981, 1984-1989	49
Don Starr	Jordan Lee	1978-1990	88
Andrew Stevens	Casey Denault	1987-1989	32
Barbara Stock	Heather Wilson Liz Adams	1981, 1982 1990-1991	2 17
Leigh Taylor-Young	Kimberly Cryder	1987-1988	22
Beth Toussaint	Tracy McKay Lawton	1988-1989	17
Deborah Tranelli	Phyllis Wapner	1981-1991	130
Joan Van Ark	Valene Ewing	1978, 1979, 1980, 1981, 1991	8
Sandy Ward	Jeb Ames	1978-1979	5
David Wayne	Willard (Digger) Barnes (#1)	1978	4
Morgan Woodward	Punk Anderson	1980-1984, 1985, 1986, 1987	55
Keenan Wynn	Willard (Digger) Barnes (#2)	1979-1980	10
John Zaremba	Dr. Harlen Danvers	1978-1981, 1983, 1984, 1985, 1986	13

Gastrollen

• Barbara Cason - Iris Porter (Afl. Fools Rush In, 1984)
• Brian Dennehy - Luther Frick (1978)
• Morgan Fairchild - Jenna Wade (1978)
• Judith Ledford - Lori (Afl. A Death in the Family, 1987)
• William Windom - Amos Krebbs (1980)

Zie ook

• Who shot J.R.?
• Watching Dallas
• Dallas (televisieserie uit 2012)

Bronnen, noten en/of referenties