Gebruiker:AME Brunen/Kladblok
| Historisch Museum Warsenhoeck | ||||
|---|---|---|---|---|
| Locatie | Geinoord 11, Nieuwegein | |||
| Oppervlakte | 280 m2 | |||
| Opgericht | 1990 | |||
| Aantal bezoekers | 4000 | |||
| [Museumsite Officiële website] | ||||
| ||||
Historisch Museum Warsenhoek is sinds 1990 gevestigd in de karakteristieke boerderij Geinoord 11. Het museum is gewijd aan de rijke geschiedenis van de dorpen Jutphaas, Vreeswijk en Gein. Sinds 2010 kent het de officiële status van museum.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Op 1 juli 1971 werd de stad Nieuwegein gesticht. Hierbij werden de dorpen Jutphaas en Vreeswijk opgeheven. De nieuwe stad werd vernoemd naar de oude nederzetting in dit gebied, Geyne. Hiervan zijn de oude sporen nog steeds zichtbaar. Zo ligt de oorsprong van Gein op de plek waar tegenwoordig het Historisch Museum Warsenhoeck is gevestigd.
Gein[bewerken | brontekst bewerken]
In 1122 werd de Kromme Rijn bij Wijk bij Duurstede afgedamd. Hierdoor was de stad Utrecht niet langer verbonden met de Lek. Aangezien de verbinding met de Lek van belang was voor de handel en voor het waterpeil van de Utrechtse grachten, werd de Vaartse Rijn afgegraven als nieuwe route tussen de stad Utrecht en de rivier Lek. De Vaartse Rijn liep via het kleine watertje de Geine de Hollandse IJssel in, die weer in open verbinding stond met de Lek. In het kanaal kwam net voor de overgang naar de Hollandse IJssel, op de plek waar nu het Historisch Museum Warsenhoeck is gevestigd, een dam te liggen. Dit punt diende als tol, een plek waar schippers hun goederen konden overslaan naar de rivier aan de andere kant van de dam. Deze tol bracht veel bedrijvigheid net zich mee: schippers sloegen hun goederen over, goederen werden geïnventariseerd en ambtenaren inden de tol. Diverse ambachtslieden en kleine handelaren vestigden zich om deze plek heen en de nederzetting groeide. Het plaatsje kreeg zelfs een kerk en de bisschop verleende stadsrechten aan Gein. Aangezien het stadje voortdurend doelwit was van het conflict tussen de bisschop en de Hollandse graaf, hoopte de bisschop dat Gein zich hiermee kon verweren tegen aanvallen van de Hollandse graaf. Toch raakte Gein in verval. Dit kwam niet door aanvallen van buitenaf, maar was het gevolg van het verlies van inkomsten bij de tol. Nadat de Hollandse IJssel in 1285 met een dam van de Lek werd gescheiden, verloor het dorp haar belangrijkste inkomsten. De dam bij Gein werd ‘doorgeslagen’ en de bedrijvigheid verplaatste zich naar de nieuwe dam bij Vreeswijk. Het kleine dorp was hierdoor niet meer van betekenis en in de zeventiende eeuw waren er alleen nog een aantal boerderijen die deden herinneren aan deze tijd. Geinoord 11 vormt één van deze boerderijen. [1]
Geinoord 11: overblijfsel van een verloren nederzetting[bewerken | brontekst bewerken]
In 1808 kwam het pand in de handen van Jacob de Geer, de bewoner en tevens eigenaar van het kasteel Oudegein. Het pand bleef bijna 200 jaar in handen van deze familie. Aan het einde van de jaren zeventig van de twintigste eeuw kocht de gemeente Nieuwegein grote delen van het landgoed Oudegein op om een stadspark aan te leggen. De boerderij kreeg in dit park in 1979 functie als kinderboerderij. Eind jaren tachtig besloot de gemeente Nieuwegein de boerderij grondig te renoveren. Bij de restauratie vond ook een archeologisch onderzoek plaats. Hierbij zijn onder meer de restanten gevonden van het vroegere tolhuis en sporen van een eeuwenoude waterput. De brandmuur tussen het woonhuis en het bedrijfsgedeelte vormt het oudste gedeelte van de boerderij. Dit deel is waarschijnlijk gebouwd in de zestiende eeuw. Het woongedeelte is daarentegen gebouwd in de zeventiende eeuw. De Historische Kring Nieuwegein (HKN) speelde een belangrijke rol bij de restauratie. De HKN benadrukte het belang van behoud van dit pand en uitte bovendien haar wens om een historisch museum op te richten. Dit idee sprak de gemeente aan en de Historische Kring Nieuwegein kreeg de ruimte een museum in het pand in te richten. [2]
Museum[bewerken | brontekst bewerken]
Collectie en museumformule[bewerken | brontekst bewerken]
Na een grondige renovatie in de jaren tachtig werd het pand in 1989 opgeleverd. Het museum zelf opende haar deuren in april 1990. Bij de inrichting van het museum vormde de nota Historisch Museum Nieuwegein het uitgangspunt. Het historische karakter van de boerderij is nog duidelijk zichtbaar en ook bij de inrichting van het museum is hier rekening mee gehouden. Zo zijn de op de eerste etage gebruiksvoorwerpen en gereedschappen tentoongesteld afkomstig uit de boerderij. [3] Het museum geeft een goed overzicht van de geschiedenis van Nieuwegein. Op de begane grond staat de geschiedenis centraal van de dorpen Jutphaas, Vreeswijk en Gein. Deze permanente expositie, ook wel de tijdbalk genoemd, gaat zo'n 3000.000 jaar terug in de tijd. Het museum richt zich hierbij vooral op scholieren en probeert bij deze tijdbalk veel uitleg te geven. De archeologische exposities op deze verdieping vormen een bijzonder geheel. Bezoekers kunnen onder meer kennismaken met objecten uit het jidden-paleolithicum (15.000 – 200.000 jaar geleden) die in Jutphaas zijn gedaan. Daarnaast zijn er op deze verdieping veel andere foto’s, prenten en gebruiksvoorwerpen te zien. Daarnaast wordt met bewegende beelden de geschiedenis tot leven gebracht en krijgen bezoekers extra uitleg over de historie. Daarnaast is er ongeveer drie keer per jaar een thema-expositie zoals 100 jaar Antonius ziekenhuis, door stromen verbonden (in samenwerking met 6 andere regionale musea in de buurt), Van schoolbord tot computer, Verzamelingen verzameld (verzamelingen van leden Historische Kring Nieuwegein) en Nieuwegein met Oranje. De eerste etage heeft betrekking op de boerderijfunctie van het pand Geinoord 11. Diverse gebruiksvoorwerpen en gereedschappen zijn hier te bekijken die op de boerderij werden gebruikt in de periode van de achttiende tot en met de twintigste eeuw. Daarnaast is hier aandacht voor cultuurhistorische thema’s door middel van het tentoonstellen van foto’s en prenten. Zo is er in 2012 een tentoonstelling over de 20 kastelen rond en in Nieuwegein waarbij aandacht is voor de plek in het huidige Nieuwegein. Op de tweede etage, de voormalig hooizolder, zijn wisselende exposities te zien van amateurkunstenaars uit Nieuwegein. [4]
Werkwijze[bewerken | brontekst bewerken]
Het Historisch Museum Warsenhoek kent een eigen collectie en een collectiebeheerder. Het beheer en de exploitatie van het museum zijn volledig in handen van vrijwilligers van de HKN. De Werkgroep Exposities van het HKN stelt de tentoonstellingen vast en richt deze ook in. Voor diverse exposities maakt het museum ook gebruik van objecten uit de collecties van andere musea of uit privécollecties. Het museum hecht veel waarde aan haar educatieve functie en de Historische Kring Nieuwegein heeft naast de tentoonstellingen daarom educatieve programma’s ontwikkeld voor scholen. [5]
Museumregistratie[bewerken | brontekst bewerken]
Het museum heeft in december 2010 een voorlopige museumregistratie behaald. Vanaf 2005 is het museum al bezig zich geschikt te laten bevinden als officieel museum. Daarvoor zijn diverse sponsoren aangetrokken, exposities uitgebreid, collecties gedigitaliseerd en vitrines opgesteld. De officiële registratie betekent dat het museum het beheer en de inrichting van het museum op een goede wijze uitvoert. Hierdoor kan zij ook meer leenexposites aantrekken. In 2013 zal de registratie echter opnieuw worden beoordeeld en mogelijk worden omgezet in een definitieve registratie. Zo moet het museum de klimaatcontrole en klimaatbeheersing verbeteren en de vrijwilligers van meer deskundigheid voorzien op het gebied van behoud en beheer. [6]
Historische Kring Nieuwegein[bewerken | brontekst bewerken]
De Historische Kring Nieuwegein is opgericht op 4 september 1978. De vereniging bestudeert de geschiedenis van de oude dorpen Vreeswijk en Jutphaas en heeft als doelstelling een zo groot mogelijk archief op te bouwen bestaande uit foto’s, prenten, films, boeken, tijdschriften en andere materialen. Daarnaast verrichten de vrijwilligers archeologisch onderzoek en stellen ze de tentoonstellingen in het museum samen. Leden en donateurs van de Historische Kring Nieuwegein kunnen diverse lezingen, film- en dia-avonden en andere activiteiten bijwonen en bovendien verschijnt elk kwartaal het tijdschrift Croneyck de Geyn, waarin de geschiedenis van Nieuwegein van diverse kanten wordt belicht.[7]
Natuurgebied[bewerken | brontekst bewerken]
Het Historisch Museum Warsenhoeck maakt onderdeel uit van het Natuurkwartier Nieuwegein. Dit park vormt een belangrijk natuurgebied voor de stad Nieuwegein, waarin ruimte is voor historische beleving, ontspanning, recreatie en sportbeleving. Naast het museum kunnen mensen ook een bezoek brengen aan het Milieu Educatie Centrum (MEC), Kinderboerderij IJsselstee en de Poldermolen Oudgein van Stichting Het Utrechts Landschap. [8]
Tentoonstellingen[bewerken | brontekst bewerken]
Archief en lopende tentoonstellingen
| Datum | Beschrijving |
|---|---|
| 17 januari t/m 4 juli 2010 | 100 jaar Antonius Ziekenhuis Nieuwegein i.s.m. het Antonius Ziekenhuis |
| 18 juli t/m 24 oktober 2010 | Wonen in het klein (poppenhuizen) |
| Oktober 2010 t/m 31 december 2011 | Foto-expositie van Verenigingen uit Jutphaas, Vreeswijk en Nieuwegein |
| November 2010 t/m 3 april 2011 | Camera-expositie: Kiek Nou's |
| 17 april t/m 21 augustus 2011 | Tabak: van genot naar verbod |
| 4 september t/m 26 december 2011 | Creaties in Kant en Quilts |
| 15 januari t/m 31 maart 2012 | Van stroomtram tot sneltram: 130 jaar personenvervoer |
| 15 januari t/m 26 december 2012 | Foto-expositie: Oude kastelen en Buitens Nu in Nieuwegein |
| 14 april t/m 26 augustus 2012 | De school; Van leesplank tot computer i.s.m. de SKER partners (100 jaar basisonderwijs) |
| 08 september t/m 26 december 2012 | Verzamelingen verzameld (bijzondere verzamelingen van leden van de HKN) |
Verwacht
| Datum | Beschrijving |
|---|---|
| 06 januari t/m 31 maart 2013 | Muziekinstrumenten m.m.v. mevrouw Passier, over de zeldzame Kessels muziekinstrumenten |
| 14 april t/m 18 augustus 2013 | Nieuwegein en de Oranjes. Diverse leden van de Koninklijke familie hebben vroeger een bezoek gebracht aan Nieuwegein. |
| 01 september t/m 31 december 2013 | 35-jarig bestaan HKN, met belangrijke gebeurtenissen van de afgelopen 35 jaar. |
Externe links[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ www.nieuwegein.nl - historie - Het geheim van Nieuwegein - Gein, http://www.nieuwegein.nl/infotype/webpage/view.asp?objectID=1675; 'Museum Warsenhoeck', http://www.museumwarsenhoeck.nl/museum.html en Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Margreet Tholens, Ben Kooij en Ronald Rommes, Monumenten in Nederland. Utrecht (Utrecht, Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist / Waanders Uitgevers, Zwolle 1996) 172
- ↑ Piet Daalhuizen en Ton Hofstee, 'Van boerderij tot museum', 64-66 online te raadplegen op http://www.museumwarsenhoeck.nl/media/files/1989---Van-boerderij-tot-museum.pdf; 'Museum Warsenhoeck', http://www.museumwarsenhoeck.nl/museum.html
- ↑ Piet Daalhuizen en Ton Hofstee, 'Van boerderij tot museum', 66-67 online te raadplegen op http://www.museumwarsenhoeck.nl/media/files/1989---Van-boerderij-tot-museum.pdf; 'Museum Warsenhoeck', http://www.museumwarsenhoeck.nl/museum.html
- ↑ Huub van Baal (vicevoorzitter HKN en vrijwilligerscoördinator) en 'Museum Warsenhoeck, http://www.museumwarsenhoeck.nl/museum.html
- ↑ Huub van Baal (vicevoorzitter HKN en vrijwilligerscoördinator) en Bets Rijdes (Coördinator Werkgroep Exposities)
- ↑ 'Warsenhoeck Nieuwegein erkend als museum', RTV Utrecht, 29 december 2010, http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/310430
- ↑ 'Vereniging', 14-10-2012 http://www.museumwarsenhoeck.nl/vereniging.html en ‘Jan, Bets en Warsenhoeck’, in: eTNOs Berichten (39),2, december 2011.
- ↑ (‘Natuurkwartier Nieuwegein’, http://www.nieuwegein.nl/infotype/webpage/view.asp?objectID=16879 en 'Natuurkwartier', www.natuurkwartier.nl