Gebruiker:Hansmuller/De kern van alle menselijke kennis

Op de Engelstalige Wikipedia:Prime objective

Dit is een persoonlijk essay van een Wikipedia gebruiker. De pagina beschrijft niet een officiële regel of richtlijn, maar geeft enkel de mening weer van de auteur(s). Voel je vrij om aanpassingen te maken of erover te discussiëren op de overlegpagina.

Jimmy Wales in het New Broadcasting House. Cellanr, Flickr september 2015

Lezing van Katherine Maher, Directeur Wikimedia Foundation, Talks at Google, 2016, pdf bladzijde 41

Oprichter Jimmy Wales heeft de Wikipedia-beweging ooit geholpen aan een doelstelling ("mission statement") en een slagzin over wat wij willen:

"Imagine a world in which every single person on the planet is given free access to the sum of all human knowledge. That's what we're doing."

Maar:

The sum of all human knowledge - Wat is dat eigenlijk?

Antwoord van Jimmy Wales: = summary, dus samenvatting van alle kennis

Gevraagd of hij

1. the total of all knowledge, or
2. the summary/gist etc. of all knowledge?

bedoelde, waarbij vermeld werd dat de Vereniging WMNL het over "het geheel van alle kennis" heeft in haar Missie en visie, antwoordde Jimmy Wales op 3 juli 2015:

Definitely my meaning is "summary". I wouldn't say "gist" as that word tends connote something about vagueness. But Wikipedia literally can't contain all knowledge for a number of reasons. And an encyclopedia is not, for example, a text book. And our entry on "China" for example really shouldn't be 10,000 pages long. It should provide a summary of what is known, and refer people to other sources to dig deeper. Where to stop is of course a very interesting question subject to thoughtful discussion - and of course Wikipedia can be (and is) much more comprehensive than traditional encyclopedias.--Jimbo Wales (talk) 16:20, 3 July 2015 (UTC)

Hij herhaalde dat in een interview (op 5:25) in 2015:

..we want to be the sum of all human knowledge – the sum meaning “summary”..

.

Dus "the sum of all knowledge" is de summary, de samenvatting van alle kennis. Het woord summary is anders dan sum wél éénduidig.

Daarmee is de onderstaande tekst niet meer strikt nodig! De aanmaker van dit artikel had het antwoord op zijn vraag aan Wales en het interview jarenlang over het hoofd gezien, tot Gebruiker:Matroos Vos hem hierop wees in een discussie in De Kroeg die ook anderszins verhelderend werkte: dank! Het onderstaande verhaal kan als achtergrondinformatie blijven staan.

Eerder graafwerk: 104 miljoen onderwerpen

Het korte antwoord luidt: onder the sum of all human knowledge blijkt de Wikimedia Foundation (WMF) te verstaan

een samenvatting van de menselijke kennis die neerkomt op traditioneel-encyclopedische kennis.

De directeur van de WMF Katherine Maher verwees in 2016 naar een berekening van wat wetenswaard (worth knowing) is, relevant (notable) en voldoende betrouwbare, onafhankelijke bronnen kent, die uitkwam op

104 miljoen onderwerpen die een wikipedia-artikel zouden verdienen.

Hieronder de argumenten.

Woordenboeken

Over "the sum of"

Amerikaans Engels

• https://www.merriam-webster.com/dictionary/sum
  • Definition of sum:

1. an indefinite or specified amount of money

2. the whole amount : aggregate

3. the utmost degree : summit reached the sum of human happiness

4a. a summary of the chief points or thoughts : summation the sum of this criticism follows— C. W. Hendel

4b. gist, the sum and substance of an argument

• https://www.merriam-webster.com/dictionary/the%20sum%20total
  • That's the sum total of what I know about cars.

Sum and substance:

• https://www.merriam-webster.com/dictionary/sum%20and%20substance

Definition of sum and substance: the general or basic meaning of something said or written: the sum and substance of an argument

Brits Engels

• https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/sum
  • the sum of sth: all of something, especially when this is not very much: And that's the sum of my knowledge on the subject!
  • (also sum total): the whole of something after all the different features or parts of it are considered: the sum of sth We believe that the sum of our business principles maximizes our chances of success.

• https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/sum_1?q=sum
  • ​(also sum total) [singular] the sum of something all of something, especially when you think that it is not very much: This is the sum of my achievements so far.

Nederlands

• Nederlands-Engels woordenboek, J.B. Wolters 1963⁴, p 540
  • the sum (and substance) of his objections is this, zijn bezwaren komen hierop neer
  • these things made up the sum of his life, vormden zijn ganse bestaan

Over "knowledge"

Amerikaans Engels

• https://www.merriam-webster.com/dictionary/knowledge
  • Definition of knowledge:

1a(1) the fact or condition of knowing something with familiarity gained through experience or association

1a(2) acquaintance with or understanding of a science, art, or technique

1b(1) the fact or condition of being aware of something

1b(2) the range of one's information or understanding answered to the best of my knowledge

1c the circumstance or condition of apprehending truth or fact through reasoning : cognition

1d the fact or condition of having information or of being learned a person of unusual knowledge

2a the sum of what is known : the body of truth, information, and principles acquired by humankind

2b archaic : a branch of learning

Nederlands

• https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/kennis Van Dale
  • ken·nis

1(v) het kennen van; bekendheid met

2(v) bewustzijn, besef: buiten kennis zijn bewusteloos

3(v) het geheel van wat iem. weet: met kennis van zaken deskundig

4(m,v; meervoud: kennissen) iem. die je kent; = bekende

• Van Dale Goot woordenboek der Nederlandse taal, 's Gravenhage, 1970⁹p 941
  • kennis

6 door onderzoek, studie of oefening verkregen bekendheid, vertrouwdheid met, weten van iets, "aardrijkskundige kennis"

... in obj. zin, als vak (wat gekend kan worden): kennis der natuur, kennis van de bouw van atomen, parate kennis

Summa in het Latijn

De verwarring over sum, suma enzovoorts begon in het klassieke Latijn, waar summa zowel de hoogste plaats/voorrang (betekenis 1), de optelling (3) betekent als het geheel/totaal (4, bijvoorbeeld summa victoriae, totale overwinning), maar ook hoofdzaak (2), het voornaamste, de hoofdinhoud (summa epistulae, van een brief). In summa betekent in hoofdzaak, kort en goed. In het middeleeuws Latijn kennen we summa in titels van samenvattende boeken, bijvoorbeeld Summa theologiae van Thomas Aquino. Er was een heel genre van summa-boeken, die de betekenis van samenvatting levend hield, vandaar de Engelse betekenis van hoofdzaak overgenomen uit het Latijn.

Gebruik op Twitter en elders

Hoe wordt the sum of all human knowledge verder gebruikt?

• Biblehub.com Here we have, in two small sentences, the sum and substance of all theology.
• These 2 books contain the sum total of all human knowledge:
  • Philip Delves Broughton: What they teach you at Harvard
  • Marc H. McCormack: What they don't teach you at Harvard
    

Dit is logisch natuurlijk altijd waar, ongeacht wat "the sum total" mag betekenen, alles of de hoofdzaak van... (Overigens gaat het ons in dit artikel vooral om de betekenis van sum sec, niet the sum total, wat iets anders kan betekenen.)

Doelstellingen van Wikipedia-verenigingen in het Engels en andere talen

Laten we eens kijken hoe landelijke afdelingen van Wikipedia (chapters in WMNL-jargon) omgaan met the sum of all human knowledge van Jimmy Wales.

• Wikimediafoundation Vision

Imagine a world in which every single human being can freely share in the sum of all knowledge. That’s our commitment.

• Nederlands

‘Stel je een wereld voor waarin iedereen vrijelijk gebruik kan maken van het geheel van alle menselijke kennis’.

Het is natuurlijk een verbetering om te spreken van alle menselijke kennis, en zo dierlijke kennis (ja, die bestaat ook bij honden, apen, kraaien, olifanten enzovoorts) uit te sluiten. Maar het extreme "geheel van alle" wordt weerlegd door een beroep op woordenboeken, zie boven. "Alle menselijke kennis", dus alle kennis bij alle mensen, kan voorlopig niet met gezond verstand nagestreefd worden. (En dat bedoelt de Wikimedia Foundation ook niet, zie onder.) Ook niet hoe je een atoombom moet maken, trouwens niet moeilijk meer.

• Duits

Unsere Vision ist eine Welt, in der alle Menschen am Wissen der Menschheit teilhaben, es nutzen und mehren können.

Dus de Duitsers benadrukken het sociale aspect van het deelhebben aan kennis, niet zozeer wat de omvang van die gedeelde kennis dan mag zijn, het "weten van de mensheid".

• Frans

L’objectif de l’association est de promouvoir le libre partage de la connaissance et parce que l’éducation est un besoin essentiel de notre société, nous travaillons d’une part avec ces bénévoles dévoués, et d’autre part avec les institutions et des acteurs de la scène politique.

Ook hier een praktische benadering, gewoon algemeen "de vrije deelname aan de kennis"

• Italiaans

Immagina un mondo in cui ciascuno possa avere libero accesso a tutto il patrimonio della conoscenza umana. Jimmy Wales - Co-fondatore di Wikipedia

De Italianen zien de menselijke kennis als een gemeenschappelijke erfenis.

• Spaans

Imagina un mundo...en el que cada persona...tenga acceso libre... a la suma del conocimiento umano. Eso es lo que estamos construyendo.

Spanishdict.com

3. (collection)

a. combination

La suma de sus habilidades lo hace un candidato idóneo para el trabajo. The combination of his skills makes him an ideal candidate for the job.

4. (epitome)

a. personification

Ese hombre es un villano; es la suma del mal. That man is a villain; he is the personification of evil.

b. essence

Ese estudiante es la suma de inteligencia y mucho trabajo. That student is the essence of intelligence and hard work.

Dus de Spanjaarden gaat het om "de essentie van de menselijke kennis".

• Deens

Vi arbejder for at gøre viden fri og tilgængelig for alle, ved bl.a. at støtte op om bidragsydere på Wikipedia, ved institutionsamarbejde og kursusvirksomhed.

(viden = het weten, de kennis, bl.a.=blandt andet=onder meer, støtte op=ondersteunen, bidragsydere=bijdragers)

Ook de Denen zijn praktisch en leggen de nagestreefde kennis niet vast, ze spreken eenvoudig van "de kennis" die voor allen toegankelijk gemaakt moet worden.

Praktisch: the sum of all knowledge, "relevant", "notable", "worth knowing" = 104 miljoen onderwerpen

Misschien moeten we ons licht opsteken bij Katherine Maher, directeur van de Wikimedia Foundation. In 2016 gaf ze een Google Talk bij Google LLC aan huis in Menlo Park, Californië en te bewonderen op YouTube. Ze beveelt een concretisering aan door User:Emijrp: de "sum of all human knowledge" zou in 2016 bestaan uit zo'n 104 miljoen encyclopedische onderwerpen.

• YouTube Katherine Maher: "The Sum of All Knowledge" | Talks at Google, december 2016, vanaf 21:30. Notable things. Every major work of art, village, every scientific discovery, book ever written, every animal or plant that has lived (bedoeld is waarschijnlijk: species, dus soorten, niet individuele wezens), every notable human. User:Emijrp: 17 million notable humans. 104.000.000 notable things worth knowing ("wetenswaardigheden"). Geraadpleegd 16 oktober 2019.
• User:Emijrp/All Human Knowledge "In this project, we attempt to study how many articles are needed to cover the sum of all human knowledge." => 104 miljoen artikelen nodig voor all onderwerpen die "relevant" ("notable") zijn, vergelijk w:en:Wikipedia:Notability en Wikipedia:Relevantie. "If a topic has received significant coverage in reliable sources that are independent of the subject, it is presumed to be suitable for a stand-alone [wikipedia] article or list. "

Wat zeggen de statuten van de Wikimedia Foundation?

De statuten ("bylaws") van de Wikimedia Foundation zeggen:

ARTICLE II - STATEMENT OF PURPOSE

The mission of the Wikimedia Foundation is to empower and engage people around the world to collect and develop educational content under a free license or in the public domain, and to disseminate it effectively and globally.

In coordination with a network of individual volunteers and our independent movement organizations, including recognized Chapters, Thematic Organizations, User Groups, and Partners, the Foundation provides the essential infrastructure and an organizational framework for the support and development of multilingual wiki projects and other endeavors which serve this mission. The Foundation will make and keep useful information from its projects available on the Internet free of charge, in perpetuity.

dus Artikel II zegt daar alleen maar "educational content", educatieve informatie, en doet geen uitspraak over de omvang van die informatie, in ieder geval zegt niet "alle" of "het geheel van kennis" of iets dergelijks. De andere artikelen gaan niet in op de inhoud.

Is deze uitspraak van Jimmy Wales nog relevant?

Blijkbaar wel, de Wikimedia Foundation gebruikt deze uitspraak nog steeds en belangrijker nog: handelt ernaar. De wereldwijde Wikimediabeweging ook.

Is deze discussie relevant?

In wikipediacursussen en op bijeenkomsten van WMNL wordt de Missie regelmatig genoemd in de huidige vorm (soms wordt een bijgestelde (betere!) variant gekozen, "vrije toegang tot vrije kennis" of iets dergelijks).

Gevolgen voor het begrip kennis

Beweringen werken vaak twee kanten op. Wales' doelstelling

"Imagine a world in which every single person on the planet is given free access to the sum of all human knowledge. That's what we're doing."

zegt iets "wat we aan het doen zijn", maar impliciet ook over "the sum of all human knowledge", dus de samenvatting van alle menselijke kennis. De Nederlandse versie van WMNL

"Missie en visie. De visie van de Vereniging Wikimedia Nederland is die van de gehele Wikimedia-beweging: Stel je een wereld voor waarin een ieder vrijelijk kan delen in het geheel van alle kennis. Daar staan wij voor!"

is tweemaal onjuist:

1. deze visie wijkt af van "die van de gehele Wikimedia-beweging" zagen we boven
2. "het geheel van alle kennis" is niet de bedoeling en kan niet.

Maar deze visie propageert impliciet ook een ondoordacht begrip van "alle kennis", alsof iedereen die mág weten (dat is onwenselijk, bommen en chemische wapens) en zou kúnnen weten (zie discussie hierboven). Het begrip "kennis" krijgt hier dus een betekenis die discutabel is.

• Het is niet de bedoeling van de Wikimedia-beweging en fout om mensen een verkeerd begrip van kennis aan te praten. We willen mensen niet dommer maken, maar slimmer.

Conclusie: de kern ... van alle menselijke kennis

Jimmy Wales zegt: samenvatting van alle kennis is de bedoeling

We zagen bovenaan al dat Wales in geschreven woord en op video duidelijk aangaf dat "sum of all knowledge" wat hem betreft - wie kan het beter weten? - "summary of all knowledge" betekent.

WMF suggereerde: zo'n 104 miljoen encyclopedische onderwerpen

Bij monde van de directeur van de WMF Katherine Maher bleek boven dat ze zich de relevante onderwerpen voor Wikipedia praktisch voorstellen in de vorm van zeg 104 miljoen onderwerpen, dus artikelen.

Vastleggen kennis van alle mensen?

De meeste landelijke Wikimedia-afdelingen (chapters in WMNL-jargon) vermijden doorgaans (ook de Spanjaarden met hun suma) een te letterlijke en blijkbaar foutieve vertaalpoging (sum (hier) = summary, hoofdzaak enzovoorts, juist niet "het geheel van alle..") en omschrijven de doelstelling in algemene bewoordingen ("de kennis", "deelhebben aan het weten"), zonder zich, zoals de Nederlanders, vast te leggen op een duidelijk onhaalbare absolutistische doelstelling: het geheel van alle menselijke kennis, dus de "herseninhoud" van alle (dode en levende) mensen (met een Google MindView?), oef!

Niet schadelijk

Dan is er nog de overweging dat Wikimedia geen schadelijke kennis wil verspreiden, bijvoorbeeld hoe je gifgas of een atoombom maakt, dus ook in dat opzicht is "toegang tot alle kennis" niet de bedoeling. Verspreiding van Hilters boek Mein Kampf is verboden in Nederland, maar dat boek hoort wel tot "alle kennis". Kennis van hacken ligt voor de hand voor Wikipedianen, toch willen we hier geen praktische tips over. Met de inhoud van een keukenkastje is het mogelijk een explosief te maken, toch willen we dit niet bespreken op Wikipedia: geen toegang tot álle kennis gewenst.

Wel wetenswaardig

Veel van onze kennis, de gekste en persoonlijkste dingen, is voor anderen zeker niet wetenswaardig (absoluut niet worth knowing of notable), integendeel dat wil je allemaal niet weten! Het gaat in het Engels met the sum of.. blijkbaar om de hoofdzaak, de samenvatting zei Jimmy Wales, de grote lijnen enzovoorts.

Hoe zeggen we dat in het Nederlands? Wie biedt:

Formulering?

Stel je een wereld voor waarin iedereen vrijelijk gebruik kan maken van

1. de kern van alle menselijke kennis
2. het hart van alle menselijke kennis
3. de hoofdzaak van alle menselijke kennis
4. de samenvatting van alle menselijke kennis, of domweg
5. menselijke kennis (zonder de)?

of

Wij streven naar

1. toegang tot kennis voor iedereen
2. vrije toegang tot kennis voor iedereen
3. vrije toegang tot vrije kennis

(De encyclopedie Wikipedia wil een overzicht van de menselijke kennis bieden in de vorm van vrij herbruikbare, objectieve en verifieerbare menselijke kennis.)

? Graag een betere suggestie!

Wikipedia:De Kroeg 2019

Zie ook de discussie in De Kroeg van Wikipedia vanaf 7 november 2019.

Het blijkt dat niemand de al te letterlijke? maar taalkundig gewoon onjuiste uitleg van WMNL "totaal van alle kennis" steunt.

Moties Algemene Ledenvergaderingen Vereniging Wikimedia Nederland 2019

• 29e Algemene Ledenvergadering 13 april 2019#Nagekomen agendapunt, ingebracht door Hans Muller

Gekopieerd:

Hans heeft een motie opgesteld. Hij vraagt aan het bestuur om uit te zoeken wat de juiste vertaling is van het mission statement het begrip ‘the sum of free knowledge’ in het mission statement. Wat is de strekking van deze term. Ciell: er is bewust gekozen voor een afgeleide van die van de Foundation. Frans: het is een visie geen missie. Jan-Bart: heeft 9 jaar in het bestuur van de Foundation gezeten maar weet te melden dat het nooit zo is opgevat als nu gesteld. De vraag is: is de vertaling correct. Dekt deze de lading? Marco: vindt dat de vereniging daar niet over gaat. Dit is iets wat de gemeenschap zou moeten beslissen. Wat heeft de indiener van deze motie voor ogen.

Imagine a world in which every single human being can freely share in the sum of all knowledge.

Er ontstaat een levendige discussie over wat de juiste vertaling is. Zijn er mensen die bezwaar hebben tegen de Engelse formulering? Zo niet dan gaat het dus om de vertaling en dus niet om de boodschap. Indiener vindt dat men er dan ook naar moet handelen. Voorstel is om er een bijeenkomst voor te beleggen. Het bestuur zal advies uitbrengen over een al dan niet aangepaste vertaling van deze zin.

Gestemd wordt of men hier mee kan instemmen: 11 zijn er voor. 6 tegen. 5 onthoudingen. Bestuur zal hier naar kijken.

(Einde citaat)

Opmerking Hans Muller hier: De suggestie van Marco (Wat vindt de gemeenschap?) is opgevolgd en de vraag is voorgelegd in Wikipedia:De Kroeg, zie hierboven. Wat betreft de motie: Bestuur WMNL heeft er niets aan gedaan, ook Jimmy Wales niet gevraagd op Wikimania Uppsala 2019, zoals wel beloofd was. Er werd geen advies uitgebracht of bijeenkomst belegd. Er kwam geen antwoord, of indirect dat ze er niets aan wilden doen? Dus: (Hansmuller (overleg) 26 apr 2020 16:35 (CEST))

• Notulen 30e Algemene Ledenvergadering 28 september 2019#Motie Hans Muller, onder meer (deel gekopieerd):

Mission statement: verzoek is om deze in de Nederlandse vertaling (som van alle menselijke kennis) te verduidelijken. Wat heeft de WMF bedoeld met deze zin? Het totaal?

Jan-Bart de Vreede: in de vorige vergadering hebben wij hier al naar gekeken. Het bestuur is teruggekomen met een antwoord. Het maakt niet uit wat de WMF bedoelt en de vertaling doet er niet toe. Het gaat er om hoe de Wikipediaan er mee omgaat.

Frans Grijzenhout voelt er niets voor om naar het WMF te gaan om die vraag voor te leggen, c.q. hoe deze slogan te interpreteren. Frans Grijzenhout vraagt om een stemming: het bestuur raadt de motie af, maar de leden beslissen.

Wie is er voor de motie van Hans met als strekking dat het bestuur van WMNL aan de WMF een nadere toelichting vraagt met wat zij bedoelen met “the sum of all knowledge” in het statement. Er wordt gestemd: Uitslag Voor 1 Tegen 19 Onthouden 3 De motie is hierbij afgewezen.

(Eind citaten)

Niemand (buiten het Bestuur van WMNL) het eens met "het totaal van alle kennis", echt niemand?

Bij navraag bij diverse bekende Nederlands(-Engelse) Wikipedianen blijkt, dat niemand het eens is met "het totaal van alle kennis". Maar men vindt het niet belangrijk. Een Wikipediaan beschouwt deze visie tevens als "poetry". Of is er toch één, die WMNL hier steunt? Die nog vragen! Hansmuller (overleg) 26 apr 2020 16:35 (CEST)

Bronnen, noten en/of referenties