Gebruiker:Patrick/vorderingen en schulden

Bij het lenen van een specifiek object, bijvoorbeeld een bepaalde boormachine (in de zin van een bepaald exemplaar), zou men de verplichting om hem terug te geven een schuld kunnen noemen. Het woord "schuld" wordt echter vaker gebruikt als het gaat om een vervangbaar goed (fungibel goed) zoals een valuta, een aandeel in een bepaald fonds, een bepaald type obligatie, of een commodity als olie of een edelmetaal. Als het geen valuta is dat heet dit short gaan. Een schuld wordt uitgedrukt in een hoeveelheid en de eenheid, bijvoorbeeld 3,95 euro, of 173 aandelen Unilever. Bij het zakelijk aangaan van een schuld staat daar een tegenprestatie tegenover, zoals een geldbedrag. Als dit overgeboekt wordt van de bank van de schuldeiser naar de bank van de schuldenaar is voor de schuldenaar tegelijk een schuld gecreëerd ten opzichte van de schuldeiser, en een vordering op de bank van de schuldenaar, en voor de schuldeiser een vordering op de schuldenaar, en een vermindering van de vordering van de schuldeiser op zijn bank.

Bij veel transacties gaat het niet om fysiek bezit, maar alleen om vorderingen en schulden. Het bezit van geld is dan een vordering op de bank, het bezit van aandelen een vordering op de bewaarder van de aandelen.

Het geldbedrag als tegenprestatie wordt in het bovengenoemde vereffend via de banken van de twee partijen. Tegenover de schuld tussen beide staat niet een vordering rechtstreeks tussen beide, maar hun vorderingen op hun banken (en de rekening-courant tussen de beide banken, of tussen elk en nog weer een tussenliggende instantie) veranderen. Zo kunnen er ook een of meer tussenliggende instanties zijn waardoor een schuld in aandelen niet rechtstreeks een schuld aan een uiteindelijke tegenpartij is, maar een schuld aan zo'n tussenliggende instantie, en de vordering van de uiteindelijke tegenpartij een vordering op dezelfde of een andere tussenliggende instantie.

Een schuldeiser wil zoveel mogelijk zekerheid dat de schuld wordt afgelost. Als de schuldeiser zijn vordering heeft bij een degelijke tussenliggende instantie wordt de zorg hierover verschoven naar die instantie, net als bij een bank die als tussenliggende instantie optreedt tussen partijen die geld uitlenen en partijen die geld lenen. Van iemand die short gaat op aandelen kan verlangd worden dat deze met een geldvordering op zijn bank garant staat voor zijn schuld. Dit moet minstens de waarde van de schuld zijn plus een marge voor het geval de koers van de aandelen stijgt, en dus ook de waarde van de schuld. Als de waarde van de aandelen stijgt kan de schuldenaar een melding (margin call) krijgen dat hij het garantiekapitaal moet vergroten. Als hij dit niet wil of kan, kan de schuldeiser het garantiekapitaal gebruiken om de aandelen te kopen en zo de schuld te vereffenen, voordat de koers eventueel nog verder stijgt en het garantiekapitaal niet meer toereikend zou zijn.