III (Germaanse) SS Pantserkorps

III (Germaanse) SS Pantserkorps
Oprichting	15 april 1943
Ontbinding	4 mei 1945
Land	nazi-Duitsland
Krijgsmacht-; onderdeel	Waffen-SS
Type	Legerkorps
Motto	Meine Ehre heißt Treue
Veldslagen	Tweede Wereldoorlog Leningrad-Novgorod Offensief; Narva-bruggenhoofd; Koerland-pocket; Operatie Sonnenwende; Slag om Berlijn;
Commandanten	zie commandanten

Het III (Germaanse) SS Pantserkorps (Duits: Generalkommando III. (Germ.) SS Panzerkorps) was een Duits legerkorps van de Waffen-SS tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het korps kwam in actie aan de noord-sector van het oostfront, verzeilde in de Koerland-pocket, vocht bij de Slag om Berlijn en eindigde aan de Elbe.

Krijgsgeschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Oprichting[bewerken | brontekst bewerken]

Het III (Germaanse) SS Pantserkorps werd opgericht op 15 april 1943 op Oefenterrein Grafenwöhr. Oorspronkelijk was het korps bedoeld om de 5. SS-Panzer-Division Wiking en 11. SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Division Nordland te leiden. Voor Wiking lukte dit niet, maar de Brigades Nederland, Langemarck en Wallonien kwamen wel bij het korps.

1943[bewerken | brontekst bewerken]

Het korps werd al eind augustus 1943, dus nog in zijn oprichtingsperiode, naar de Balkan verplaatst. Op dat moment bestond het korps voor meer als de helft uit Roemeense Volksduitsers, terwijl op (onder-)officierskorps-niveau driekwart bestond uit Rijksduitsers. Op de Balkan kwam het korps ook in actie tegen Joegoslavische partizanen en nam in september 1943 deel aan de ontwapening van de Italiaanse troepen.

1944[bewerken | brontekst bewerken]

In november/december 1943 werd het korps naar de noordelijke sector van het Oostfront verplaatst, naar het 18e Leger. Het korps nam de frontlijn over rond het Oranienbaum bruggenhoofd. Hier kwam het korps in actie tegen het Sovjet Leningrad-Novogorod-offensief in januari 1944. Het korps was niet opgewassen tegen de Sovjet-aanvallen en moest zich terugtrekken naar het gebied rond Narva. Hier kwam het korps in actie in het Narva-bruggenhoofd en was de belangrijkste pijler van de verdediging, die duurde tot de zomer van 1944. Nadat het Rode Leger in juni 1944 zijn zomeroffensief ingezet had, was het korps gedwongen zijn stellingen op te geven en terug te trekken. Deze terugtrekking eindigde voorlopig in de Koerland-pocket, waarbij het korps het front ten zuiden van Liepāja verdedigde tegen meerdere Sovjet-offensieven.

1945[bewerken | brontekst bewerken]

In februari 1945 werd het korps per schip van Koerland naar Pommeren vervoerd, waar het onder bevel kwam van het 11e Leger. Vrijwel meteen werd het korps ingezet in Operatie Sonnenwende. In deze operatie, met onder bevel de 11. SS-Freiwilligen-Panzergrenadier-Division Nordland, 23. SS Freiwilligen-Panzergrenadier-Division Nederland (niederländische Nr. 1), 27. SS-Freiwilligen-Grenadier-Division Langemarck en de Führer-Begleit-Division, leed het korps zware verliezen. Daarna werd het korps over de Oder teruggebracht, kwam in reserve van het 3e Pantserleger en werd gedeeltelijk herbouwd. Bij het begin van het Sovjet-Oderoffensief op 16 april 1945 lag het korps ten noordoosten van Berlijn. Tijdelijk in naam ge-upgrade naar Armee-Abteilung Steiner, zou het korps een ontzettingsaanval op Berlijn moeten uitvoeren, maar daarvoor ontbraken de krachten. Er restte nu niets anders dan terugtrekken richting de Elbe.

Het III (Germaanse) SS Pantserkorps capituleerde op 4 mei 1945 aan de Elbe aan Amerikaanse troepen.

Bovenliggende bevelslagen[bewerken | brontekst bewerken]

Leger	Legergroep	Plaats/regio	Begin	Eind
--	BdE	Beieren	juli 1943	eind augustus 1943
2. Panzerarmee	Heeresgruppe F	Balkan	september 1943	november 1943
direct onder bevel	Heeresgruppe Nord	Oranienbaum	december 1943
18. Armee	Heeresgruppe Nord	Oranienbaum	januari 1944	3 februari 1944
Gruppe Sponheimer	Heeresgruppe Nord	Narva	4 februari 1944	22 februari 1944
Armee-Abteilung Narwa	Heeresgruppe Nord	Narva	22 februari 1944	21 september 1944
16. Armee	Heeresgruppe Nord	Estland	22 september 1944	24 september 1944
Armee-Abteilung Grasser	Heeresgruppe Nord	Letland	25 september 1944
direct onder bevel	Heeresgruppe Nord	Koerland	oktober 1944
18. Armee	Heeresgruppe Nord	Koerland	eind oktober 1944	februari 1945
11. Panzerarmee	Heeresgruppe Weichsel	Pommeren	februari 1945	eind februari 1945
3. Panzerarmee	Heeresgruppe Weichsel	Mecklenburg	eind februari 1945	28 april 1945
21. Armee	Heeresgruppe Weichsel	Elbe	28 april 1945	4 mei 1945

Commandanten[bewerken | brontekst bewerken]

Rang	Naam	Begin	Eind
SS-Gruppenführer SS-Obergruppenführer (vanaf 1 juli 1943)	Felix Steiner	1 mei 1943^[1]	30 oktober 1944 - 9 november 1944^[1]
SS-Obergruppenführer	Georg Keppler	30 oktober 1944 - 9 november 1944^[1]	4 februari 1945^[1]
SS-Obergruppenführer	Matthias Kleinheisterkamp	4 februari 1945^[1]	11 februari 1945^[1]
Generalleutnant	Martin Unrein	11 februari 1945^[1]	5 maart 1945^[1]
SS-Obergruppenführer	Felix Steiner	5 maart 1945	27 april 1945 - 8 mei 1945

Stafchefs van het V SS Bergkorps[bewerken | brontekst bewerken]

Rang	Naam	Begin	Eind
SS-Obersturmbannführer	Hans Sporn	15 april 1943^[2]	16 juni 1943^[2]
Oberst i.G. en SS-Oberführer	Joachim Ziegler	20 juni 1943^[3]	10 augustus 1944^[3]
SS-Oberführer der Reserve (W-SS)	Gustav Krukenberg^[4]	10 augustus 1944^[5]	14 augustus 1944^[5]
SS-Standartenführer der Waffen-SS	Helmut von Vollard-Böckelberg	11 september 1944^[6]	1 maart 1945^[6]
SS-Sturmbannführer	Jürgen von Bock	Maart 1945	April 1945
SS-Obersturmbannführer	Wilhelm Radtke	April 1945	April 1945
SS-Oberführer	Helmut von Volland-Böckelberg	April 1945	Mei 1945

Samenstelling[bewerken | brontekst bewerken]

Artillerie-Kommandeure (Arko) - Peter Hansen (1 oktober 1944 - 5 februari 1945^[7], andere bron vermeldt: 10 juli 1944 - 22 augustus 1944^[8])
IIa - Karl Diebitsch (1 mei 1943 - 6 december 1943^[9])

Bronnen, noten en/of referenties

(de) www.archivportal-d.de - Bundesarchiv
(de) Georg Tessin – Verbände und Truppen der deutschen Wehrmacht 1933-1945
(en) Kursietis, Andris J. (1999), The Wehrmacht at War 1939-1945; The Units and Commanders of the Ground Forces during World War II. Aspekt, pp. 250. ISBN 90-75323-38-7. Geraadpleegd op 13 november 2021.
(fr) Tixier, Thierry (2019), Allgemeine SS - Polizei - Waffen-SS Volume 2, SS BRIG FHR (Geen paginavermelding). ISBN 978-1326548674. Geraadpleegd op 8 januari 2022.
(en) Yerger, Mark C. (1997), Waffen-SS Commanders; The Army, Corps and Divisional Leaders of a Legend Augsberger to Kreutz. Schiffer Military History, Atglen, PA, pp. 214. ISBN 0-7643-0356-2. Geraadpleegd op 8 januari 2022.
(fr) Tixier, Thierry (2019), Allgemeine SS - Polizei - Waffen-SS Volume 2, SS OFHR (Geen paginavermelding). ISBN 978-1-326-41182-4. Geraadpleegd op 23 juli 2022.

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Kursietis 1999, p.250.
↑ ^a ^b Tixier 2019, p.SS STAF SPORN.
↑ ^a ^b Tixier 2019, p.SS BRIG FHR ZIEGLER.
↑ Yerger 1999, p.44.
↑ ^a ^b Tixier 2019, p.SS BRIG FHR KRUKENBERG.
↑ ^a ^b Tixier 2019, p.SS STAF VOLLARD-BOCKELBERG.
↑ Tixier 2019, p.SS BRIG FHR HANSEN.
↑ Yerger 1999, p.214.
↑ Tixier 2019, p.SS OFHR DIEBITSCH.

[Kursietis_1999,_p.250.-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Kursietis 1999, p.250.

[Tixier_2019,_p.SS_STAF_SPORN.-2] Tixier 2019, p.SS STAF SPORN.

[Tixier_2019,_p.SS_BRIG_FHR_ZIEGLER.-3] Tixier 2019, p.SS BRIG FHR ZIEGLER.

[Yerger_1999,_p.44.-4] Yerger 1999, p.44.

[Tixier_2019,_p.SS_BRIG_FHR_KRUKENBERG.-5] Tixier 2019, p.SS BRIG FHR KRUKENBERG.

[Tixier_2019,_p.SS_STAF_VOLLARD-BOCKELBERG.-6] Tixier 2019, p.SS STAF VOLLARD-BOCKELBERG.

[Tixier_2019,_p.SS_BRIG_FHR_HANSEN.-7] Tixier 2019, p.SS BRIG FHR HANSEN.

[Yerger_1999,_p.214.-8] Yerger 1999, p.214.

[Tixier_2019,_p.SS_OFHR_DIEBITSCH.-9] Tixier 2019, p.SS OFHR DIEBITSCH.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]