La gitanilla
_(cropped).jpg)
La gitanilla of Het zigeunerinnetje is een kortverhaal uit de Novelas ejemplares van Miguel de Cervantes (1613). Het is de eerste en langste vertelling van deze verzameling.
Cervantes plaatste zich in de Italiaanse traditie van novellieri, gecreëerd door Giovanni Boccaccio en ontwikkeld door Matteo Bandello tijdens de Italiaanse renaissance. Het verhaal La gitanella gaat over de liefde tussen de Spaanse edelman Don Juan en het Romameisje Preciosa. Op haar vraag deelt hij twee jaar lang het marginale zwerversbestaan van haar familiegroep. Op het einde doet zich een anagnorisis voor. De novelle betekende de doorbraak van het literaire motief van de kinderontvoering door zigeuners. Dit was al gebruikt door Lope de Vega in zijn Medora en Cervantes zou het ook opnemen in zijn toneelstuk Pedro de Urdemalas.
Nederlandse vertalingen en bewerkingen[bewerken | brontekst bewerken]
- Jacob Cats, Selsaem trou-geval tusschen een Spaens edelman en een Heydinne, 1637
- Felix van Sambix, Het Schoone Heydinnetje, 1643
- Mattheus Gansneb Tengnagel, Het leven van Konstance: Waer af volgt het Tooneelspel, De Spaensche heidin, 1643
- Catharina Verwers, De Spaensche heydin, 1644
- Geeraerd vanden Branden, La Gitanilla. Blij-eyndigh Treurspel van Constantia (Dochter van Don Ferdinandus, d’Asevede Ridder van Calatrava) ghenaemt het Spaens Heydinneken, 1649
- Guilliam de Bay, t Leven en Bedrijf van Duc D'Albas Hondt; en 't Pirinesche Tooverhol. Bestaende in wonderlicke spokerijen, nachtgezichten, noyt gehoorde vertellingen en wonderlicke voorvallen deses tijdts, 1658
- Benjamin van der Meer, Vermaakelyke Minneryen, Bestaande in Ongehoorde ontmoetingen, wonderlyke omzwervingen en zeltzaame uitkoomsten, 1731
- Eugène De Bock, "Het zigeunerinnetje", in: Voorbeeldige novellen, Amsterdam, G.A. van Oorschot, 1966
Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]
- Ivan Gaskell, "Transformations of Cervantes's 'La Gitanilla' in Dutch Art", in: Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 1982, p. 263-270. DOI:10.2307/750985
- Kirsten von Hagen, "Inszenierte Alterität: Spiel der Identitäten in Cervantes' La gitanilla", in: Cervantes' Novelas ejemplares im Streitfeld der Interpretationen. Exemplarische Einführungen in die spanische Literatur der Frühen Neuzeit, eds. Hanno Ehrlicher en Gerhard Poppenberg, 2006, p. 162-177. ISBN 3925867996
- Klaus-Michael Bogdal, "Die schöne Zigeunerin: Cervantes' La gitanilla und ihre Doubles in Europa", in: Europa erfindet die Zigeuner. Eine Geschichte von Faszination und Verachtung, 2011, p. 87-104. ISBN 3518422634
- William Clamurro, "Enchantment and Irony: Reading La gitanilla", in: A Companion to Cervantes's Novelas Ejemplares, ed. Stephen Boyd, 2005, p. 69-84. ISBN 1855661187
- Radmila Mladenova, "'La gitanilla' ('The Gypsy Girl') by Miguel de Cervantes. A Proto-racist Narrative from Today's Point of View", in: Patterns of Symbolic Violence. The Motif of 'Gypsy' Child-theft across Visual Media, 2019. p. 39-50. DOI:10.17885/heiup.483
