Overleg:Godshuis

Verschil gast- <-> godshuis?

Heb deze opmerking weggehaald:

Maar de term gasthuis verwijst naar de functie waarvoor het werd opgericht, met name het bieden van kost en inwoning aan armen en bejaarden ; godshuis naar de intentie waarmee de stichter het gasthuis heeft opgericht

lijkt me onjuist. Er staat ook geen literatuurverwijzing. Het is eerder een taalkwestie: Vlaams tegen Noord-Nederlands. Hansmuller (overleg) 22 sep 2011 16:19 (CEST)

Heeft met Vlaams of Noord-Nederlands niets te maken, zie WNT gasthuis. -rikipedia (overleg) 22 sep 2011 17:13 (CEST)

Maar alle voorbeelden van gast- en godshuizen zijn wel geografisch onderscheiden in noord en zuid ...rara... Heb je een tegenvoorbeeld? Hansmuller (overleg) 22 sep 2011 17:39 (CEST)

PS Excuus, kon me niet bedwingen...heb voorkeur vermeld....Hier in Utrecht noemen we een gasthuis NOOIT een godshuis - ook niet op het gemeentearchief. Een godshuis is tenminste hier een gebedshuis, nou ja klooster mag misschien ook.

Het Woordenboek der Nederlandse Taal zegt over 'gasthuis' : Eigenlijk, een huis ter verpleging van gasten of vreemdelingen ingericht (wat ik in dit artikel aangaf door te schrijven dat de term gasthuis verwijst naar de functie waarvoor het werd opgericht). WNT voegt eraan toe doch in die beteekenis reeds in de 17de eeuw verouderd en sedert, in bijzondere toepassing, hetzij als godshuis, hetzij als ziekenhuis opgevat. Dat is zo in Vlaanderen gegaan, en ik vermoed ook in Nederland, want in het WNT wordt onder het lemma 'godshuis' ook niet expliciet verwezen naar Zuid-Nederland. Godshuizen zijn dus (een bepaalde soort) gasthuizen, niet 'Vlaams' voor gasthuis. Zie ook Godshuizen in Den Bosch of de Godshuizen Geertruidenberg. In Nederland blijkt de term 'Hofje' gebruikelijker voor een bepaalde vorm van deze oude liefdadigheidsinstellingen. -rikipedia (overleg) 22 sep 2011 18:12 (CEST)

De stelling dat godshuizen een bepaald soort gasthuizen zijn is niet geheel juist. Met hetzelfde recht kan namelijk worden gesteld dat gasthuizen een bepaalde soort godshuizen zijn.

Gasthuis verwijst namelijk naar een type liefdadigheidsinstelling: opvang van gasten en vreemdelingen. Aangezien hier vaak zieken bij zaten is de betekenis verschoven naar die van ziekenhuis. In Groningen en Friesland is gasthuis ook de gangbare aanduiding voor wat elders in Nederland hofje heet, al kwam ik zelfs daar in de recente literatuur een godshuis tegen.

Godshuis verwijst naar de inspiratiebron van de liefdadigheidsinstellingen, het christendom. Volgens het WNT: Liefdadigheidsgesticht, waar ouden van dagen, weezen, kranken enz. "om Godswil" worden verpleegd In die betekenis wordt het ook gebruikt in de door rikipedia hierboven opgegeven Nederlandse bronnen. Een dergelijke instelling kan een gasthuis zijn, maar ook weeshuizen, dolhuizen, oude mannen- en vrouwenhuizen en hofjes vallen onder deze invulling van het begrip godshuis. In die betekenis is het echter in Nederland wel voornamelijk bij historici bekend. Mogelijk moet dat nog in de tekst verwerkt worden. Inhoudelijk is de oorspronkelijke tekst echter wel degelijk correct. En ik zou dit alles toch moeten weten... Met vriendelijke groet, Gasthuis(consultatiebureau) 23 sep 2011 23:33 (CEST).

Merkwaardig

Dit begint als een doorverwijzingspagina, dat zou afgesplitst moeten worden. En dan staat er dat een godshuis hetzelfde is als een gasthuis. Zouden die twee daarom samengevoegd moeten worden? Hobbema (overleg) 3 mei 2022 09:46 (CEST)

idd. Godshuis als doorverwijspagina en rest verwerken als Vlaamse variant in gasthuis. — Chescargot ツ (overleg) 3 mei 2022 12:25 (CEST)

Hobbema en Chescargot, Lees ook even de discussie hierboven. Ik ben wel voorstander van samenvoegen, maar er lijkt dus wel een en ander verschillend te zijn in de interne structuur van godshuizen en gasthuizen. Ik als Noord-Nederlanders (Noord-Holland) ken alleen de term gasthuis. Een godshuis is voor mij een religieus gebouw waar een god aanbeden kan worden. Dqfn13 (overleg) 3 mei 2022 12:39 (CEST)

In Gasthuis staat 'De bouw van een gasthuis begon doorgaans met de oprichting van een kapel'. En de naam van vele gasthuizen begint met 'Sint'. Later zijn er misschien andere gekomen die ook gasthuis worden genoemd, maar of dat genoeg reden is om de lemma's apart te houden? In Nederland waren ook Diakonessenhuizen, wat ook meer lijkt op een godshuis. Hobbema (overleg) 3 mei 2022 12:52 (CEST)

Het Sint-Jans Gasthuis in Hoorn (nu de Boterhal) had, voor zover ik weet, geen kapel. Die zou dan een uitzondering zijn. Het Diaconiehuis (Hoorn)‎ heb ik juist recent nog beschreven, dat was zeker een armenhuis, maar geen echt gasthuis. Dqfn13 (overleg) 3 mei 2022 20:38 (CEST)