Overleg:Sifrhippus

Sifrhippus, Arenahippus en Hyracotherium

Tot het begin van de 21e eeuw werden de oudste fossiele paardachtigen in het geslacht Hyracotherium geplaatst. In 2002 publiceerde David Froehlich in een gerenommeerd tijdschrift (Zoological Journal of the Linnean Society) een baanbrekend artikel van 115 pagina's, waarin Hyracotherium naar de meer basale familie Palaeotheriidae werd verwezen, en waarin de andere fossiele resten op basis van morfologie en ouderdom in (deels nieuwe) geslachten van de paardachtigen werden geplaatst. Daartoe werden de namen Eohippus en Xenicohippus weer van stal gehaald, de nieuwe geslachten Sifrhippus, Minippus en Arenahippus gecreëerd, en orde geschapen in de wat jongere geslachten Pliolophus, Protorohippus, Orohippus en Epihippus. Froehlich deed zijn cladistische analyse van 40 taxa op basis van 121 kenmerken, gemeten aan de fossiele resten, met name gebitsdelen daarvan. Het artikel werd ingezonden in november 1998, en geaccepteerd voor publicatie in maart 2001; er is dus 28 maanden gewerkt aan peer reviews en het verwerken van het commentaar daaruit. Dat is een ongebruikelijk lange tijd, en een aanwijzing dat er zorgvuldig is gewerkt. Ik heb de pdf van het volledige artikel in mijn bezit (gedownload via deze link).

In 2012 publiceerde Ross Secord samen met acht collega's een artikel over de invloed van de gemiddelde omgevingstemperatuur op het formaat van de vroege paardachtigen, een onderwerp dat op grote belangstelling kon rekenen omdat het met klimaatverandering te maken heeft. In dat artikel werd terloops (in een noot) opgemerkt dat de auteurs de door Froehlich (door Secord consequent als 'Froelich' geciteerd) gegeven kenmerken ter onderscheid van de geslachten Sifrhippus en Arenahippus te variabel en niet bruikbaar vonden, en daarom de soorten op één hoop gooiden in het geslacht Sifrhippus, "pending formal revision". Dat is tamelijk bizar. Als kenmerken te variabel en dus onbruikbaar zijn, dan kunnen ze ook niet gebruikt worden om soorten van elkaar te onderscheiden. Secord en zijn collega's onderscheiden echter doodleuk de soorten Sifrhippus sandrae (Gingerich, 1989) en S. grangeri (Kitts, 1956), waarvan de laatste door Froehlich in het geslacht Arenahippus werd geplaatst. De auteurs deden bovendien geen taxonomisch onderzoek, maar keken naar het effect van temperatuur op het formaat van dieren. Dan is zo'n opmerking domweg misplaatst. En zo'n noot moet zeker niet geïnterpreteerd worden als een formele taxonomical act op basis waarvan namen of indelingen gereviseerd moeten worden. Dat is wél wat er in Wikipedia (te beginnen in de Engelstalige versie van dit artikel), maar ook in het hoogst onbetrouwbare Fossilworks is gedaan (zie hier; Secord et al wordt geciteerd als basis voor de synonymie). Ik heb de pdf van het volledige artikel plus supporting materials in mijn bezit (gedownload via deze link). De formal revision is er overigens nooit gekomen.

In 2015 publiceerden Julie Rej en Spencer Lucas een conference paper "Analysis of morphological differences between two early Eocene horses: Minippus jicarillai of New Mexico and Sifrhippus sandrae of Wyoming." in 2015 New Mexico Geological Society Annual Spring Meeting (samenvatting van een presentatie op een wetenschappelijk congres). Dit mag eigenlijk geen artikel heten. Het is voor mij hier te lezen, maar ik weet niet of medewerkers zonder toegang tot academia.edu de pagina kunnen zien. Het artikel van Froehlich was gebaseerd op een analyse van 40 taxa en in totaal vele honderden specimina; Rej en Lucas bekeken twee taxa (Sifrhippus sandrae (Gingerich, 1989) en Minippus jicarillai Froehlich, 2002), waarbij van M. jicarillai vijf specimina werden bekeken, en van S. sandrae uitsluitend een afgietsel van het holotype (Froehlich betrok van S. sandrae 30 specimina in zijn analyse, van M. jicarillai 16). Op basis van deze zes fossielen concluderen ze dat deze twee taxa in feite dezelfde soort zijn, en dat dat dan dus ook voor alle overige soorten moet gelden die Froehlich onderscheidde. Ze gaan zelfs zover dat alle vroege paardachtigen in feite in het geslacht Hyracotherium zouden moeten worden geplaatst, en gaan dus volledig voorbij aan de analyse van Froehlich waarin die Hyracotherium niet eens een paardachtige noemt. In 2016 volgde officiële publicatie van het onderzoek als "Morphological Comparison of Two Early Eocene Horse Taxa: Minippus of New Mexico and Sifrhippus of Wyoming." in New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 74: 223–230 (het tijdschrift van de werkgever van Lucas). Ik heb de pdf van het volledige artikel in mijn bezit (gedownload via deze link op ResearchGate, maar vrees dat die niet werkt voor medewerkers die daar geen (kosteloos) abonnement hebben). In het artikel wordt tenminste de gevolgde methode beschreven, maar het gaat om dezelfde analyse van in totaal zes specimina. De conclusies gaan echter wél minder ver: Minippus jicarillai en Sifrhippus sandrae zijn volgens de auteurs synoniemen. Dat zou ook gelden voor de door hen niet bekeken Minippus index (Cope, 1873), en de auteurs stellen voor deze drie (volgens hen synonieme) namen de naam Sifrhippus index voor.

In 2018 publiceerden Bin Bai en twee collega's het artikel "The divergence and dispersal of early perissodactyls as evidenced by early Eocene equids from Asia." in Communications Biology (een open-access-telg van de uitgever van Nature). Het artikel is van taxonomische aard en beschrijft een nieuwe vroege paardachtige (Erihippus tingae), gevonden in Hunan, maar geeft ook een cladistische analyse van de vroege paardachtigen, waaruit Arenahippus als een zustergroep van Sifrhippus en Erihippus tevoorschijn komt. Volgens deze auteurs zouden Hyracotherium en Protorohippus beide vertegenwoordigers zijn van de basale familie Palaeotheriidae. Het artikel is via deze link volledig te lezen.

Dit zijn de vier 'papers' die in Wikipedia gebruikt zijn als referenties voor het artikel Sifrhippus op het moment dat dat nog als synoniem van Arenahippus werd beschouwd (door de schrijvers van de Nederlandstalige en de Engelstalige versies). Rej en Lucas werden in deze taalversie niet aangehaald, maar kregen in de Engelstalige versie zeer veel gewicht toegekend op basis van de conference paper (dus niet eens het artikel) met de veel te voorbarige stelling dat alle vroege paardachtigen in Hyracotherium thuishoren. Ik vind het verder ongehoord hoeveel gewicht er aan een noot in een niet-taxonomisch artikel is toegekend in vergelijking met het belang dat er wordt gehecht aan twee artikelen die op een grondige analyse van een grote hoeveelheid fossielen zijn gebaseerd, en wél taxonomisch van aard zijn. Dat de taxonomische indeling van Froehlich best bekritiseerd kan en mag worden is buiten kijf: zo werkt het ook in de paleontologie. Maar dan wél op basis van degelijk werk. Aan het werk van Rej en Lucas zit op dat punt één zonnig kantje: in hun discussion halen ze (de weinige) kritiek aan die na het verschijnen van Froehlichs artikel is gepubliceerd, en geven daarvoor volledige referenties. Het lijkt me dat geprobeerd moet worden om die stukken te raadplegen teneinde de status van Froehlichs werk in onze artikelen op waarde te kunnen schatten. het gaat om:

• Hooker, J.J. & Dashzeveg, D. (2003). Evidence for direct mammalian faunal interchange between Europe and Asia near the Paleocene-Eocene boundary. Geological Society of America, Special Paper 369: 479–500
• Hooker, J.J. (2005). Perissodactyla; in Rose, K.D. & Archibald, J.D. (eds.). The rise of placental mammals. Baltimore, Johns Hopkins University Press: 199–214
• Holbrook, L.T. & Lapergola, J. (2011). A new genus of perissodactyl (Mammalia) from the Bridgerian of Wyoming, with comments on basal perissodactyl phylogeny. Journal of Vertebrate Paleontology 31: 895–901

WIKIKLAAS overleg 25 apr 2022 15:10 (CEST)

Holbrook en LaPergola, het recentste door Rej en Lucas genoemde artikel waarin het werk van Froehlich wordt 'geëvalueerd', en een gespecialiseerde taxonomische publicatie, plaatst slechts enkele kleine kanttekeningen bij Froehlichs werk maar aanvaardt de methode en de resultaten in grote lijnen, en gebruikt die zelfs om erop voort te kunnen borduren, waarbij Froehlichs methode integraal wordt overgenomen. Als het werk onder paleontologen zwaar onder vuur zou hebben gelegen, dan hadden ze die keuze uitgebreid moeten verantwoorden. Daarvan is geen sprake. Er is geen enkele reden om in Wikipedia de keuze van Secord et al. of van Rej & Lucas enig gewicht te geven, laat staan die te volgen; ze kunnen hooguit genoemd worden als auteurs met een ander idee, maar gezien hun beperkte set van gegevens (Rej & Lucas) en de niet taxonomische aard van hun werk (Secord et al) is weglaten ook een optie: niet echt serieus te nemen. WIKIKLAAS overleg 25 apr 2022 23:12 (CEST)

Eén bron is tot op heden (in de Wikipedia-artikelen en in deze discussie) onderbelicht gebleven, en dat is:

• Froehlich, D.J. (1999). Phylogenetic systematics of basal perissodactyls. Journal of Vertebrate Paleontology 19: 140–159

Heel belangrijk lijkt dat niet, want dat artikel ontstond tegelijk met het veel uitgebreidere artikel dat in de Zoological Journal of the Linnean Society werd gepubliceerd, maar Holbrook en LaPergola geven aan dat ze hun methode uit deze publicatie hebben overgenomen (We entered Froehlich's 1999 matrix). Het probleem is (en misschien ook de reden dat het onderbelicht bleef) dat het, afgezien van de eerste pagina, niet online beschikbaar is. En dat terwijl die eerste pagina al zeer interessant leesvoer is.

En dan is er ook nog de dissertatie van David Froehlich: Froehlich, D.J. (1996). The systematics of basal perissodactyls and the status of North American equids. Ph.D. dissertation, 514 p., University of Texas at Austin, maar ook daarvan mogen we aannemen dat die een basis was waarop zijn verdere werk voortborduurt, en dat we dus vooral het artikel van 2002, als laatste in de reeks, moeten lezen. WIKIKLAAS overleg 26 apr 2022 00:16 (CEST)