Portaal:Steden/Uitgelicht stad Internationaal/8
Rio de Janeiro of kortweg Rio is de hoofdstad van de gelijknamige staat in het zuidwesten van Brazilië. De stad ligt aan een wijde baai, de Baía de Guanabara. De stad is beroemd om zijn drukbezochte stranden, het reusachtige standbeeld van Jezus, de Cristo Redentor, op de 710 meter hoge Corcovado, en het uitbundige jaarlijkse carnaval.
Rio de Janeiro heeft ongeveer 6,15 miljoen inwoners (2004), cariocas of fluminenses genaamd, en een oppervlakte van 1256 km². Inclusief voorsteden bedraagt de bevolking 10 tot 13 miljoen inwoners. Het is de tweede stad van Brazilië (na São Paulo) en was de hoofdstad van heel Brazilië tot 1960, toen Brasilia die rol overnam.
De naam Rio de Janeiro betekent in het Portugees januaririvier. Toen de Portugezen op 1 januari 1502 de Guanabara-baai ontdekten, dachten zij dat het om de monding van een rivier ging, vandaar de naam. De stad zelf werd op 1 maart 1565 door de Portugees Estácio de Sá gesticht onder de naam Saõ Sebastião do Rio de Janeiro, met de bedoeling andere Europeanen uit het gebied te verdrijven. Deze hadden namelijk pogingen ondernomen om dit gebied, waarop de Portugezen krachtens het Verdrag van Tordesillas aanspraak maakten, in bezit te nemen. Zo had in 1555 een groep Fransen onder leiding van Nicolas Durand de Villegagon op een eilandje in de baai de kolonie Antarctisch Frankrijk gesticht, die echter korte tijd later was bezweken, voornamelijk ten gevolge van de onderlinge twisten tussen calvinisten en katholieken.
De stad is gebouwd op vlakke stukken land tussen rotsige bergen (zog. morros), waarvan de gebieden aan de kustlijn het dichtstbevolkt zijn. De bekendste stranden zijn de Copacabana, Ipanema en Barra da Tijuca, waarvan vooral de laatste in opkomst is.