Stamlijn Bergen op Zoom

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Stamlijn Bergen op Zoom
Stamlijn Bergen op Zoom op de kaart
Totale lengte2,1 + 7,4 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd door
noordelijke lijn: Van der Linden
zuidelijke lijn: Wittouck
Geopend
noordelijke lijn: 1900
zuidelijke lijn: 1885
Gesloten
noordelijke lijn: 1972
zuidelijke lijn: 1 oktober 2007
Huidige statusopgebroken
Geëlektrificeerdnee
Aantal sporen1
Traject
exvENDEa- 2,1
exdKBSTaqexdABZgr NV Centrale Potaschraffinaderij
uexdSTR+lexmdKRZuexKSTReq tramlijn van Tholen opgebroken
uexdLSTRexdSTRSPLa+l lijn van Roosendaal
uexvSHI2g+l- + exv-SHI2g+l
exvSHI2r- + vSTR
uexdLSTRexdBSTvBHF 0,0 Bergen op Zoom
uexdLSTRevÜSTxldSTR tracé 1885-1987
uexdLSTRexdSTRevÜSTl
uexdLSTRexvSTR-KBSTedSTR Jansen Wagonbouw
uexdSTRlexmdKRZuexdABZq+lemdKRZu tramlijn naar Antwerpen opgebroken
uexv-SHI2+l + exv-STR
uexvSHI2r- + v-STR
exv-SHI2grdxdABZgl 1,3 lijn naar Vlissingen
vanaf hier tracé 1987-2008
exdBSTexvSHI2gl-exdSTR Nedalco
exvSHI2g+l-exvSHI2g+l-
1,7
3,9
exvSTR-exdBSTd De Zeeland
exvSTR-exdABZglexdKBSTeq Zoutziederij
exdWBRÜCKEexv-SHI2grd Zeelandhaven gedempt
exdSTRlexvKRZexdKBSTeq Machinefabriek Holland
exvSTR-KBSTe 5,9 Van Konijnenburgweg
exdABZg+lexdENDEeq Theodorushaven
exvKBSTe- 7,4 GE Plastics

De stamlijn Bergen op Zoom vormde een tiental industrieaansluitingen in Bergen op Zoom. Er was een noordelijke en een zuidelijke stamlijn, waarvan de zuidelijke in 1987 is verlegd. De noordelijke lijn liep van Station Bergen op Zoom via de Oude Stationsweg, Karel Slootmanslaan en Zuidzijde Zoom tot aan het Garnizoenpad. De zuidelijke lijn liep langs de Zuidoost- en Zuidwestsingel naar de Van Konijnenburgweg met een aftakking naar GE Plastics aan de Lelyweg. In 1987 is het gedeelte tussen het station en de gedempte Zeelandhaven vervangen door een langer tracé langs de Markiezaatsweg.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Oude tracé van de zuidelijke stamlijn op de kruising van de Zuidsingel en Antwerpsestraat in 1979.

De zuidelijke stamlijn werd geopend in 1885 ten behoeve van het vervoer van suikerbieten naar de firma Wittouck. In 1889 wordt hier een derde rail aan toegevoegd zodat ook de tramwagens van de ABT gebruikt kunnen worden voor de aanvoer van grondstoffen. De suikerfabriek van Van der Linden aan de noordkant van de stad beschikte al over een aansluiting op de ABT, daar deze lijn dwars door het centrum liep en goederenvervoer ongewenst was werd in 1900 de noordelijke stamlijn geopend. Ook deze beschikte over een derde rail. Nadat Van der Linden failliet gaat vestigt NV Centrale Potaschraffinaderij zich aldaar en neemt het raccordement over.

In 1937 worden de tramlijnen opgeheven en daarmee ook de derde rail. In 1972 wordt de noordelijke lijn voor het laatst gebruikt. Voor de zuidelijke stamlijn komt in 1965 een opleving wanneer de Theodorushaven gegraven wordt. Daarna wordt de lijn verlengd tot aan de vestiging van GE Plastics, die dagelijks een chloortrein naar de fabriek laat rijden. Om geen chloorvervoer door de stad te hebben wordt in 1987 een nieuwe meer zuidelijke verbinding geopend. Deze wordt echter in oktober 2007 alweer gesloten en in 2008 opgebroken.

Restanten[bewerken | brontekst bewerken]

Op veel plekken rond de Theodorushaven liggen nog vage restanten van de stamlijn. Maar de enig overgebleven rails is alleen op één kade van de Theodorus haven te vinden.