Voorstadstrein van Matsuyama

Voorstadstrein van Matsuyama
Basisgegevens
Locatie	Matsuyama, Ehime, Shikoku, Japan
Vervoerssysteem	Voorstadstrein
Startdatum	28 oktober 1888
Lengte trajecten	33,9 km
Aantal lijnen	3
Aantal stations	35 haltes
Spoorwijdte	kaapspoor 1.067 mm
Uitvoerder(s)	Iyotetsu
Netwerkkaart
Portaal	Openbaar vervoer

De voorstadstreinen van Matsuyama verzorgen samen met de tram en het busnet het openbaar vervoer in en rond de Japanse stad Matsuyama, hoofdstad van de prefectuur Ehime.

De voorstadstreinen worden uitgebaat door het privébedrijf Iyo Tetsudō K.K. (伊予鉄道株式会社) of afgekort Iyotetsu (伊予鉄).

Het net[bewerken | brontekst bewerken]

Het net telt drie radiale lijnen die convergeren in het zogenaamde stadsstation van Matsuyama dat op circa 1,3 km afstand ligt van het door de Japanse spoorwegen (JR) bediende station.

Lijn	Japans	Bestemming	Lengte	Aantal stations
Takahama-lijn	高浜線	Takahama - Matsuyama stadsstation	9,4 km	10
Yokogawara-lijn	横河原線	Yokogawara - Matsuyama stadsstation	13,2 km	15
Gunchū-lijn	郡中線	Haven van Gunchū - Matsuyama stadsstation	11,3 km	12

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Het bedrijf Iyotetsu werd opgericht op 14 september 1887 en opende de Takahama-lijn op 28 oktober 1888. Dit was meteen de eerste spoorlijn op het eiland Shikoku en de derde in Japan die door een privé-operator werd ingericht. Iyotetsu verwijst naar de naam van de voormalige provincie Iyo.

Vanaf 1911 werd Iyotetsu ook de uitbater van de stadstram van Matsuyama. Vanaf dan kreeg de stadstram dezelfde spoorwijdte als die van de meeste treinen in Japan (en dus ook de voorstadstreinen van Matsuyama), namelijk kaapspoor (1067 mm).

De lijnen[bewerken | brontekst bewerken]

Takahama-lijn[bewerken | brontekst bewerken]

Gelijkgrondse kruising ter hoogte van station Ōtemachi tussen de Takahama-lijn en de stadstram

Deze 9,4 km lange lijn opende in 1888 op een spoorwijdte van 762 mm. In 1931 werd de lijn heraangelegd naar kaapspoor en geëlektrificeerd op 600 V=. Dit bleef door de jaren ongewijzigd in tegenstelling tot de Yokogawara- en Gunchū-lijnen waar de spanning van de bovenleiding verhoogd werd tot 750 V.

De lijn die de verbinding vormt tussen de havenplaats Mitsuhama en het stadsstation van Matsuyama, is dubbelsporig behalve voor het traject tussen het station Baishinji en het eindpunt. Er bestaan plannen om de Takahama-lijn met één halte te verlengen tot aan de ferryhaven van Matsuyama waar veerboten aanmeren van en naar Hiroshima, Kure en andere bestemmingen. Deze ferryhaven wordt thans bediend door een aansluitende bus. Op deze lijn geldt een maximumsnelheid van 60 km/uur.

De ritten op deze lijn gaan in het stadsstation meestal over naar de Yokogawara-lijn. Overdag in de week geldt een kwartierdienst.

De stations zijn naar Japanse gewoonte genummerd. Op deze lijn loopt de nummering van IY01 tot IY10. Het nummer IY00 is voorbehouden voor het geplande station aan de veerhaven.

Ter hoogte van het station, kruist de Takahama-lijn gelijkgronds met de stadstram. Dit is de enige bestaande gelijkgrondse spoorweg-/tramkruising van Japan.

Nummer	Naam^[1]		Afstand (km)	Overstapmogelijkheden
IY00	Matsuyama Tourist Port	松山観光港	-	Veerverbindingen onder meer naar de Kutsuna-eilanden en Kure
IY01	Takahama	高浜	0,0
IY02	Baishinji	梅津寺	1,2
IY03	Minatoyama	港山	2,0
IY04	Mitsu	三津	3,0
IY05	Yamanishi	山西	4,0
IY06	Nishi-Kinuyama	西衣山	5,1
IY07	Kinuyama	衣山	6,0
IY08	Komachi	古町	7,6	Tram van Matsuyama lijnen en
IY09	Ōtemachi	大手町	8,5	Tram van Matsuyama lijnen , en
IY10	Matsuyama City	松山市	9,4	Yokogawara-lijn (doorgaande dienst) en Gunchū-lijn - Tram van Matsuyama lijnen , en

Yokogawara-lijn[bewerken | brontekst bewerken]

Deze 13,2 km lange lijn opende op 7 mei 1893 op een spoorwijdte van 762mm en werd in 1931 omgebouwd naar kaapspoor. De stoomlocomotieven maakten in 1954 plaats voor dieseltractie en in 1967 werd de lijn geëlektrificeerd op 750 V gelijkstroom. Een doorgaande verbinding met de Takahama-lijn begon in 1981.

De lijn verbindt Matsuyama met Tōon en rijdt vanaf het stadscentrum oostwaarts tot het eindstation Yokogawara.

De lijn telt 15 stations en is over de volledige lengte enkelspoor, weliswaar met kruisingsmogelijkheden in een aantal stations. De treinen rijden om het kwartier en zetten hun rit meestal verder naar de Takahama-lijn.

Nummer	Naam		Afstand (km)	Overstapmogelijkheden	Locatie
IY10	Matsuyama City	松山市	0,0	Takahama-lijn (doorgaande dienst) en Gunchū-lijn - Tram van Matsuyama lijnen , en	Matsuyama
IY11	Ishitegawakoen	石手川公園	0,8
IY12	Iyotachibana	いよ立花	1,4
IY13	Fukuonji	福音寺	2,9
IY14	Kita-Kume	北久米	3,9
IY15	Kume	久米	4,5
IY16	Takanoko	鷹ノ子	5,6
IY17	Hirai	平井駅	6,9
IY18	Umenomoto	梅本	8,2
IY19	Ushibuchi-Danchi-Mae	牛渕団地前	9,0		Tōon
IY20	Ushibuchi	牛渕	10,0
IY21	Tanokubo	田窪	10,9
IY22	Minara	見奈良	11,6
IY23	Aidai Igakubu-Minamiguchi	愛大医学部南口	12,4
IY24	Yokogawara	横河原	13,6

Gunchū-lijn[bewerken | brontekst bewerken]

De oorspronkelijk 10,7 km lange lijn werd op 4 juli 1896 met een spoorwijdte van 762mm in dienst genomen door de Zuid-Iyo spoorweg. Door een fusie nam Iyotetsu de lijn in 1900 over. In 1937 onderging ook deze lijn een wijziging van de spoorwijdte naar kaapspoor. In 1939 volgde een lijnverlenging over 600m tot Gunchuko, waardoor een overstapmogelijkheid werd gecreëerd naar het JR-station Iyo (vandaag de dag: Iyoshi) op de Yosan-lijn. In 1950 werd de lijn middels een bovenleiding geëlektrificeerd op 600 V= en in 1976 verhoogde men de bovenleidingsspanning tot 750 V=. Een centrale verkeersleiding zorgt sinds 1993 voor een beveiligd beheer. De lijn is enkelsporig op enkele kruisingsplaatsen na.

De Gunchū-lijn die Matsuyama met Iyo verbindt, vertrekt eveneens in het stadsstation van Matsuyama en eindigt in het station van Gunchū-haven.

Nummer	Naam		Afstand (km)	Overstapmogelijkheden	Locatie
IY10	Matsuyama City	松山市	0,0	Takahama- en Yokogawara-lijn - Tram van Matsuyama lijnen , en	Matsuyama
IY25	Dobashi	土橋	0,7
IY26	Doida	土居田	2,2
IY27	Yōgo	余戸	3,5
IY28	Kamata	鎌田	4,2
IY29	Okada	岡田	5,6		Masaki
IY30	Koizumi	古泉	6,6
IY31	Masaki	松前駅	7,9
IY32	Jizōmachi	地蔵町	8,6
IY33	Shinkawa	新川	9,5		Iyo
IY34	Gunchū	郡中	10,7
IY35	Gunchū Port	郡中港	11,3	Shikoku Railway Company - Yosan-lijn (via station Iyoshi)

Voormalige aansluitende lijn[bewerken | brontekst bewerken]

Een 4,4 km lange zijlijn met een spoorwijdte van 762mm opende in 1896 tussen Iyotachibana (op de Yokogawara-lijn) en Morimatsu. De lijn werd in 1931 herbouwd tot kaapspoor maar in 1965 volgde de sluiting.

Rollend materieel[bewerken | brontekst bewerken]

Het net wordt geëxploiteerd met drie types twee- en drieledige elektrische treinstellen.

Type	Aantal	Nummers	Opmerkingen
Iyotetsu serie 700	2 tweeledige stellen en 4 drieledige stellen	sinds 1987	omgebouwd van de voormalige Keio 5000-serie
Iyotetsu serie 610	2 tweeledige stellen	sinds 1995
Iyotetsu serie 3000	10 drieledige stellen	sinds 2009	omgebouwd van de voormalige Keio 3000-serie