Sakya trizin

Sakya trizin
	Ngawang Künga Thegchen Pälbar, de 41e Sakya trizin
Tibetaans	ས་སྐྱ་ཁྲི་འཛིན
Wylie	sa skya khri 'dzin
Portaal	Tibet

De sakya trizin is het hoofd van de sakyaschool van het Tibetaans boeddhisme.

De geestelijk leiding van deze school is in handen van de Köhn familie, die rond 750 met het Boeddhisme in aanraking waren gekomen en door Padmasambhava werden onderwezen. De familie is lange tijd onderkoning van de Tsang provincie van Tibet geweest. Toen ze in aanraking kwamen met de leer van grote meesters als Sachen Kunga Nyingpo, hebben ze de leer verspreid in hun gebied. Later toen de dalai lama's aan de macht kwamen, hebben ze zich voornamelijk met het Boeddhisme beziggehouden. In tegenstelling tot de andere scholen wordt het leiderschap van vader op zoon overgeleverd.

Huidige sakya trizin

De huidige sakya trizin is de 41e sakya trizin. Aangezien de overlevering van vader op zoon is, wilden de ouders graag een zoon, maar hun wens bleef onvervuld. De familie had een bedevaart naar Kailash, naar Nepal en naar Lhasa gemaakt en had een groot meester gevraagd rituelen voor hun te verrichten, opdat de sakyalinie niet zou uitsterven. Hun wens kwam uiteindelijk in vervulling.

Op 7 september 1945 werd een zoon geboren in een klein dorpje in de buurt van Shigatse, Tibet en hij werd Ayu Vajra genoemd. Na de eerste initiatie kreeg hij zijn volledige naam: Ngawang Kunga Tegchen Palbar Samphel Wanggi Gyalpo en wordt in het algemeen afgekort tot Ngawang Kunga. Hij heeft een oudere zuster, Jetsun Kushok Chimey Luding, die veel over de wereld reist om les te geven en als leraar in hoog aanzien staat en tegenwoordig in Vancouver, Canada woont.

Zijn ouders overleden in zijn vroege jeugd en hij werd door zijn tante opgevoed. Op vijfjarige leeftijd, werd hij naar het klooster gestuurd en in 1951 tijdens een bedevaartstocht naar Lhasa door dalai lama Tenzin Gyatso gekroond als sakya trizin en na een verdere studie in Lhasa in 1959 ingewijd als sakya trizin en vanaf dat moment formeel de geestelijk leider van de school. Spoedig daarna moest Ngawang Kunga naar India vluchten.

In 1960 verhuisde hij naar Darjeeling waar hij zijn opleiding vervolgde en stichtte in 1964 in Rajpur, India een nieuw hoofdkantoor voor de sakyaschool. In 1974 trouwde hij met Dagmo Kusho Tashi Lhakee en in hetzelfde jaar werd zijn eerste zoon, Ratna Vajra, geboren.

Lijst van sakya trizins

Lharig, de goddelijke generatie

Volgens de legende is Ciring uit de Sfeer der Vormen neergedaald en later weer teruggekeerd naar de hemelen.

Ciring
Yuse
Yuring
Masang Cije
Togsa Pawo Tag
Tagpo Ochen
Yapang Kye

Khön familie, koninklijke familie

Khön Bar Kye
Khön Jekundag, minister van Trisong Detsen, leerling van Padmasambhava
Khön Lu'i Wangpo Srungwa
Khön Dorje Rinchen
Khön Sherab Yontan
Khön Yontan Jungne
Khön Tsugtor Sherab
Khön Gekyab
Khön Getong
Khön Balpo
Khön Shakya Lodrö
Sherab Tsultrim

sakyalinie, generaties als boeddhistisch leraar

	Naam	Leven	In functie	Wylie
1.	Khön Könchog Gyalpo	1034-1102	1073-1102	'khon dkon mchog rgyal po
2.	Bari Lotsawa Rinchen Drag	1040-1111	1103-1110	ba ri lo tsa ba rin chen grags
3.	Sachen Künga Nyingpo	1092-1158	1111-1158	sa chen kun dga’ snying po
4.	Sönam Tsemo	1142-1182	1159-1171	bsod nams rtse mo
5.	Dragpa Gyaltsen	1147-1216	1172-1215	grags pa rgyal mtshan
6.	Sakya Pandita	1182-1251	1216-1243	sa skya pandi ta kun dga’ rgyal mtshan
7.	Phagspa	1235-1280	1265-1266 1276-1280	chos rgyal 'phags pa blo gros rgyal mtshan
8.	Rinchen Gyaltsen	1238-1279	1267-1275	rin chen rgyal mtshan
9.	Dharmapala Rakshita	1268-1287	1281-1287
10.	Sharpa Jamyang Rinchen Gyaltsen	1258-1306	1288-1297	shar pa 'jam dbyangs rin chen rgyal mtshan
11.	Sangpo Päl	1262-1324	1298-1324	bzang po dpal
12.	Namkha Legpa	1305-1343	ca. 1324-1342	nam mkha' legs pa'i rgyal mtshan
13.	Jamyang Donyö Gyaltsen	1310-1344	ca. 1342-1344	'jam dbyangs don yod rgyal mtshan
14.	Lama Dampa Sönam Gyaltsen	1312-1375	1344-1347	bla ma dam pa bsod nams rgyal mtshan
15.	Tawen Lodrö Gyaltsen	1332-1364	1347-1364	ta dben blo gros rgyal mtshan
16.	Tawen Künga Rinchen	1339-1399	ca. 1364-1399	ta dben kun dga' rin chen
17.	Güshri Lodrö Gyaltsen	1366-1420	1399-1420	slob dpon chen po gu shri blo gros rgyal mtshan
18.	Jamyang Namkha Gyaltsen	1398-1472	1421-1441	'jam dbyangs nam mkha' rgyal mtshan
19.	Künga Wangchug	1418-1462	1442-1462	kun dga' dbang phyug
20.	Gyagar Sherab Gyaltsen	1436-1494	1463-1472	rgya gar ba shes rab rgyal mtshan
21.	Dagchen Lodrö Gyaltsen	1444-1495	1473-1495	bdag chen blo gros rgyal mtshan
22.	Lotsawa Künga Sönam	1485-1533	1496-1533	sa skya lo tsa ba kun dga' bsod nams
23.	Ngagchang Künga Rinchen	1517-1584	1534-1584	sngags 'chang kun 'dga rin chen
24.	Jamyang Sönam Sangpo	1519-1621	1584-1589	'jam dbyangs bsod nams bzang po
25.	Dragpa Lodrö	1563-1617	1589-1617	grags pa blo gros
26.	Ngawang Künga Wangyal	1592-1620	1618-1620	ngag dbang kun dga' dbang rgyal
27.	Ngawang Künga Sönam	1597-1659	1620-1659	ngag dbang kun dga' bsod nams
28.	Ngawang Sönam Wangchug	1638-1685	1659-1685	ngag dbang bsod nams dbang phyug
29.	Ngawang Künga Tashi	1656-1711	1685-1711	ngag dbang kun dga' bkra shis
30.	Sönam Rinchen	1705-1741	1711-1741	bsod nams rin chen
31.	Künga Lodrö	1729-1783	1741-1783	kun dga' blo gros
32.	Wangdu Nyingpo	1763-1809	1783-1806	dbang sdud snying po
33.	Pema Düdül Wangchug	1792-1853	1806-1843	pad ma bdud 'dul dbang phyug
34.	Dorje Rinchen	1819-1867	1843-1845	rdo rje rin chen
35.	Tashi Rinchen	1824-1865	1846-1865	bkra shis rin chen
36.	Künga Sönam	1842-1882	1866-1882	kun dga' bsod nams
37.	Künga Nyingpo	1850-1899	1883-1899	kun dga' snying po
38.	Dzamling Chegu Wangdü	1855-1919	1901-1915	'dzam gling che rgu dbang 'dud
39.	Dragshul Trinley Rinchen	1871-1936	1915-1936	drag shul 'phrin las rin chen
40.	Ngawang Thutob Wangdrag	1900-1950	1937-1950	ngag dbang mthu stobs dbang drag
41.	Ngawang Künga Thegchen Pälbar	* 1945	1951-	ngag dbang kun dga' theg chen dpal 'bar

Externe links

(en) Palsakya, Uitgebreide biografie van de sakya trizin
(nl) Stichting "Sakya Thegchen Ling"