Landmark Worldwide: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
(40 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 19: Regel 19:
}}
}}


'''Landmark Worldwide''' (van 1991-2013 '''Landmark Education'''), kortweg '''Landmark''', is een [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Amerikaans]] [[bedrijf]], opgericht in 1991 met een hoofdkwartier in [[San Francisco]] ([[Californië (hoofdbetekenis)|Californië]]), dat trainingen aanbiedt die beogen de persoonlijke en beroepsmatige effectiviteit en levensvoldoening van mensen te verbeteren. De onderneming opereert internationaal. Het gedachtegoed en de trainingsmethodiek zijn een voortzetting van EST (Erhard Seminar Training), een ''Large Group Awareness Training''-methodiek die in de jaren 1970 ontwikkeld werd door Werner Erhard. In 1985 werd EST, dat wel succes kende, maar door de mentaal belastende opzet ervan controversieel was geworden, in licht gewijzigde vorm voortgezet onder de naam ''The Landmark Forum'', de naam waaronder de basistraining nog steeds wordt gegeven.
'''Landmark Worldwide''' (van 1991-2013 '''Landmark Education'''), kortweg '''Landmark''', is een [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Amerikaans]] [[bedrijf]], opgericht in 1991 met een hoofdkwartier in [[San Francisco]] ([[Californië (hoofdbetekenis)|Californië]]), dat trainingen aanbiedt die beogen de persoonlijke en beroepsmatige effectiviteit en levensvoldoening van mensen te verbeteren. De onderneming opereert internationaal. Het gedachtegoed en de trainingsmethodiek zijn een voortzetting van ''est'' (Erhard Seminars Training), een ''Large Group Awareness Training''-methodiek die in de jaren 1970 ontwikkeld werd door Werner Erhard. In 1985 werd ''est'', dat veel succes kende, maar door de mentaal belastende opzet ervan controversieel was geworden, in licht gewijzigde vorm voortgezet onder de naam ''The Landmark Forum'', de naam waaronder de basistraining nog steeds wordt gegeven.


== Geschiedenis ==
== Geschiedenis ==
[[Afbeelding:Werner Erhard 2 flipped horizontally.jpg|thumb|250px|[[Werner Erhard]] in 2010]]
[[Afbeelding:Werner Erhard 2 flipped horizontally.jpg|thumb|250px|[[Werner Erhard]] in 2010]]
In [[1971]] startte de Amerikaan [[Werner Erhard]] (alias John Paul Rosenberg) het bedrijf Erhard Seminars Training waarmee hij "[[Erhard Seminar Training|EST]]"-cursussen aanbood. Erhard ontleende ook denkbeelden aan de [[Scientology]]-beweging en combineerde de methoden die hij daar had geleerd met elementen van de zelfhulp-massapsychologie uit de jaren zestig van de twintigste eeuw. Deze methoden werden gekenmerkt door een spartaanse en emotioneel belastende opzet, waarbij intensief contact bestond tussen een uitdagende coach en een grote groep deelnemers. De effecten van deze trainingen bleken soms negatief. Diverse processen waren het gevolg, waardoor het bedrijf een slechte naam kreeg.
In [[1971]] startte de Amerikaan John Paul Rosenberg, die zich toen [[Werner Erhard]] noemde, het bedrijf Erhard Seminars Training waarmee hij [[Erhard Seminar Training|''est'']]-cursussen aanbood. Erhard ontleende denkbeelden aan de [[Scientology]]-beweging en combineerde de methoden die hij daar had geleerd met elementen van de zelfhulp-massapsychologie uit de jaren zestig van de twintigste eeuw. De ''est''-training werd gekenmerkt door een spartaanse en emotioneel belastende aanpak, waarbij intensief contact bestond tussen een uitdagende coach en een grote groep deelnemers. De effecten bleken soms negatief. Diverse processen waren het gevolg, waardoor het bedrijf een slechte naam kreeg.


In 1985 werd EST voortgezet onder de naam ''Landmark Forum''. In 1991 deed Erhard de "technologie" achter de seminars aan enkele van zijn werknemers over, waaronder zijn broer [[Harry Rosenberg]], die het bedrijf ''Landmark Education'' oprichtte.<ref>[http://www.nytimes.com/2010/11/28/fashion/28Landmark.html?pagewanted=all&_r=0 New York Times, You’re O.K., but I’m Not. Let’s Share. van 26 november 2010]</ref> Zij zetten op basis van het EST-materiaal de trainingen voort in een minder rigide vorm.
In 1985 werd ''est'' voortgezet onder de naam ''Landmark Forum''. In 1991 deed Erhard de "technologie" achter de seminars aan enkele van zijn werknemers over, onder wie zijn broer [[Harry Rosenberg]], die het bedrijf ''Landmark Education'' oprichtte, en zijn zus Joan Rosenberg, die lid is van de ''Board of Directors''. Zij zetten op basis van het ''est''-materiaal de trainingen voort in een wat minder extreme vorm, al is de training nog steeds emotioneel belastend.<ref>Drie voorbeelden: (i) Steven Pressman, [http://www.culteducation.com/group/908-est/6128-soul-revival-at-the-forum.html 'Soul Revival at the Forum'], ''San Francisco Chronicle'', 16 januari 1994; (ii) Henry Alford, [http://www.nytimes.com/2010/11/28/fashion/28Landmark.html?pagewanted=all&_r=0 'You’re O.K., but I’m Not. Let’s Share'], ''New York Times'', 26 november 2010; (iii) Laura McClure, [http://www.motherjones.com/media/2009/07/landmark-42-hours-500-65-breakdowns?page=2 'The Landmark Forum: 42 Hours, $500, 65 Breakdowns. My lost weekend with the trademark happy, bathroom-break hating, slightly spooky inheritors of est'], ''Mother Jones'', juli/aug 2009.</ref>


In 2011 ontkende Landmark Education, zoals de onderneming toen nog heette, elke schatplichtigheid aan de traningsmethoden van Werner Erhard.<ref>Rennee Lockwood, [https://www.academia.edu/3789932/Religiosity_Rejected_Exploring_the_Religio-Spiritual_Dimensions_of_Landmark_Education 'Religiosity Rejected: Exploring the Religio-Spiritual Dimensions of Landmark Education'], ''International Journal For the Study of New Religions'' 2.2 (2011) p.225–254, op p.227: "Landmark Education today insists that the Landmark Forum is entirely distinct from ''est'', claiming that it is not based on or a derivation of Werner Erhard’s original program."</ref>
De trainingsfilosofie van Landmark Education (en voorganger EST) heeft grote invloed gehad op de ontwikkelingsgeschiedenis van [[coaching]], de vorm van begeleiding die erop gericht is mensen in positieve zin te veranderen, uitgaande van gezonde mensen en geloof in de veranderingsmogelijkheden die liggen besloten in de blijvende wisselwerking tussen inzicht en gedrag.<ref>Leni Wildflower & Diane Brennan, [http://books.google.nl/books?id=tSH6oxtoQV0C&pg=PT19&dq=The+Handbook+of+Knowledge-Based+Coaching:+From+Theory+to+Practice&hl=nl&sa=X&ei=kQdtVKLkFIisPYKKgZAL&ved=0CCAQ6AEwAA#v=onepage&q=landmark%20education&f=false ''The Handbook of Knowledge-Based Coaching: From Theory to Practice'', Wiley. 2011, hfdst. 20, 'The Self-Help and Human Potential Movements']: ''"Of the many disciplines that have influenced the development of coaching, aside from humanistic psychology, the teachings found in est and later Landmark Education (...) may be the most influential. These programs are based on the premise that transforming one's life is possible and that what is crucial for this transformation is to take responsibility for one's life."''</ref>

In 2013 werd de naam veranderd in Landmark Worldwide. Sinds 2013 erkent de organisatie op de eigen website de schatplichtigheid aan Erhard wel.

De trainingsfilosofie van Landmark (en voorganger ''est'') heeft grote invloed gehad op de ontwikkelingsgeschiedenis van [[coaching]], de vorm van begeleiding die erop gericht is mensen in positieve zin te veranderen, beroepsmatig of persoonlijk.<ref>Leni Wildflower & Diane Brennan, [http://books.google.nl/books?id=tSH6oxtoQV0C&pg=PT19&dq=The+Handbook+of+Knowledge-Based+Coaching:+From+Theory+to+Practice&hl=nl&sa=X&ei=kQdtVKLkFIisPYKKgZAL&ved=0CCAQ6AEwAA#v=onepage&q=landmark%20education&f=false ''The Handbook of Knowledge-Based Coaching: From Theory to Practice'', Wiley. 2011, hfdst. 20, 'The Self-Help and Human Potential Movements']: ''"Of the many disciplines that have influenced the development of coaching, aside from humanistic psychology, the teachings found in est and later Landmark Education (...) may be the most influential. These programs are based on the premise that transforming one's life is possible and that what is crucial for this transformation is to take responsibility for one's life."''</ref>


== Werkwijze ==
== Werkwijze ==
Landmark Education werkt volgens het ''Large Group Awareness Training''-concept, waarbij grote groepen mensen gedurende een groot aantal uren per dag in meerdaagse cursussen in intensief contact staan met hun trainer/coach en met elkaar. Hierbij wordt onder leiding van de trainer gewerkt aan het opbouwen van geloof in de eigen kansen, talenten en middelen om nieuwe wegen in te slaan. De nadruk wordt gelegd op bewustwording van nieuwe levensmogelijkheden, het loslaten van belemmerende patronen en het losmaken van emoties. Er wordt in dat verband ook gewerkt met individuele [[bekentenis]]sen voor de groep. De organisatie stelt dat het doel is om de deelnemers in staat te stellen hun leven te verbeteren en te verrijken, zodat het in alle opzichten succesvoller wordt zowel in het werkzame leven als het privéleven.
Landmark werkt volgens het ''large-group awareness training''-concept, waarbij grote groepen mensen gedurende een groot aantal uren per dag in meerdaagse cursussen in intensief contact staan met hun trainer/coach en met elkaar. Hierbij wordt onder leiding van de trainer gewerkt aan het opbouwen van geloof in de eigen kansen, talenten en middelen om nieuwe wegen in te slaan. De nadruk wordt gelegd op bewustwording van nieuwe levensmogelijkheden, het loslaten van belemmerende patronen en het losmaken van emoties. Er wordt in dat verband ook gewerkt met individuele [[bekentenis]]sen voor de groep. De organisatie stelt dat het doel is om de deelnemers in staat te stellen hun leven te verbeteren en te verrijken, zodat het in alle opzichten succesvoller wordt zowel in het werkzame leven als het privéleven.


Voor de cursussen wordt gebruikgemaakt van mond-tot-mondreclame: deelnemers worden aangespoord om vrienden, bekenden en collega's mee te nemen. Aangezien de deelnemers gestimuleerd worden vervolgcursussen te doen waarbij een hecht groepsgevoel wordt gecreëerd, heeft de organisatie volgens sommigen sektarische trekjes. In bepaalde landen wordt het bedrijf door de overheid dan ook geclassificeerd als [[sekte]], in andere landen als [[godsdienst]]. Ook zijn er cursussen voor kinderen (zonder ouders) en tieners. Wie tevreden is over het gebodene, kan uiteindelijk ook zelf als vrijwilliger groepen gaan trainen.
Voor de cursussen wordt gebruikgemaakt van [[mond-tot-mondreclame]]: deelnemers worden aangespoord om vrienden, bekenden en collega's mee te nemen. Aangezien de deelnemers gestimuleerd worden vervolgcursussen te doen waarbij een hecht groepsgevoel wordt gecreëerd, heeft de organisatie volgens sommigen sektarische trekjes. In bepaalde landen wordt het bedrijf door de overheid dan ook geclassificeerd als [[sekte]], in andere landen als [[godsdienst]]. Ook zijn er cursussen voor kinderen (zonder ouders) en tieners. Wie tevreden is over het gebodene, kan uiteindelijk ook zelf als vrijwilliger groepen gaan trainen.


In cursussen van Landmark wordt een eigen vaktaal gebruikt, aangevuld met elementen uit onder meer het [[existentialisme]], [[boeddhisme]], [[christendom]], de [[Antieke filosofie|antieke Griekse filosofie]] en de [[Sigmund Freud|Freud]]iaanse [[psychologie]]. Enkele basisbegrippen zijn "transformation" en "[[enrollment]]". Cursisten maken een "transformatie" door, die het gevolg is van op een andere manier naar jezelf en de wereld kijken. Een nieuw concept volgens Landmark: "We verkopen iets dat mensen niet begrijpen." Enrollment is niet het percentage inschrijving op een nieuwe cursus maar een geesteshouding waarbij je volledig vanuit je overtuiging werkt. Cursusleiders kunnen hun effectiviteit afmeten aan het percentage inschrijvingen per avond{{Bron?|Graag betrouwbare bronvermelding|2014|11|18}}. Landmark beschouwt 20 procent inschrijvingen als een "satisfactory performance". 25% van 150 aanwezigen geldt als "outstanding performance". Bij de vrijwillige cursusleiders wordt het halen van deze percentages gebruikt voor de beoordeling of ze geschikt zijn om programma's te gaan leiden voor meer gevorderden.
In cursussen van Landmark wordt een eigen vaktaal gebruikt, aangevuld met elementen uit onder meer het [[existentialisme]], [[boeddhisme]], [[christendom]], de [[Antieke filosofie|antieke Griekse filosofie]] en de [[Sigmund Freud|Freud]]iaanse [[psychologie]]. Enkele basisbegrippen zijn "transformation" en "[[enrollment]]". Cursisten maken een "transformatie" door, die het gevolg is van op een andere manier naar jezelf en de wereld kijken. Een nieuw concept volgens Landmark: "We verkopen iets dat mensen niet begrijpen." Enrollment is niet het percentage inschrijving op een nieuwe cursus maar een geesteshouding waarbij je volledig vanuit je overtuiging werkt. Cursusleiders kunnen hun effectiviteit afmeten aan het percentage inschrijvingen per avond{{Bron?|Graag betrouwbare bronvermelding|2014|11|18}}. Landmark beschouwt 20 procent inschrijvingen als een "satisfactory performance". 25% van 150 aanwezigen geldt als "outstanding performance". Bij de vrijwillige cursusleiders wordt het halen van deze percentages gebruikt voor de beoordeling of ze geschikt zijn om programma's te gaan leiden voor meer gevorderden.

==Religieuze inslag==
Er is veel te doen geweest over de religieuze inslag van Landmark en over de vraag of deze organisatie sektarische trekken heeft. Landmark zelf ontkent religieus en sektarisch te zijn, maar het debat blijft. Er hebben in de twintigste eeuw grote verschuivingen plaatsgevonden in ons begrip van religiositeit. Er zijn veel redenen om Landmark een religieuze inslag niet te ontzeggen: (i) het gebruik van Oosterse religieuze praktijken voor geestelijke groei; (ii) het streven naar verlichting, wedergeboorte, verlossing om de gebreken van de moderniteit te boven te komen; (iii) het creëren van een sacraal gemeenschapsgevoel; (vi) de schepping van een afzonderlijke taal voor de ervaringen die worden opgedaan; (v) het geven van een transcendente kleur aan het programma, de doelstellingen en de gehanteerde begrippen; (vi) het geloof in wonderen; (vii) De voorstelling van het begrip ''Zelf'' als iets dat heilig is en richting geeft aan het streven om niet alleen de persoonlijkheid, maar ook de wereld beter te maken.

Hiermee is Landmark ook een indicator van de religieuze veranderingen die zich voltrekken.<ref>Deze paragraaf is gebaseerd op Rennee Lockwood, [https://www.academia.edu/3789932/Religiosity_Rejected_Exploring_the_Religio-Spiritual_Dimensions_of_Landmark_Education 'Religiosity Rejected: Exploring the Religio-Spiritual Dimensions of Landmark Education'], ''International Journal For the Study of New Religions'' 2.2 (2011) p.225–254 (conclusie op p. 248-249).</ref>


== Activiteiten in Europa en controverses ==
== Activiteiten in Europa en controverses ==
De regeringen van [[Frankrijk]] (in 1995)<ref>[http://www.assemblee-nationale.fr/dossiers/sectes/r1687anx.asp#P2210_34603]</ref> en [[Oostenrijk]] (in 2006)<ref>[http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2005/51539.htm]</ref> hebben Landmark Education als [[sekte]] geclassificeerd. De regering van [[Zweden]] heeft de organisatie als "actieve [[religie]]uze groep" ingedeeld. In Nederland heeft de rechter uitgesproken dat de benaming sekte te ver voert (en daarmee onrechtmatig is) en de organisatie enkel sekte-achtige componenten bevat.<ref>[http://www.hansmelchersfonds.com/?page=uitspraak&mediarecht=1&uit_id=224&uit_om=belediging-vrijheid-van-meningsuiting-hoor-en-wederhoor-waardeoordelen-feitelijke-aannemelijk-gemaakte-feitelijk-onderbouwde-berichtgeving Vonnis van de Rechtbank Haarlem van 4 mei 1999]</ref>In vele landen waar het bedrijf actief is zijn artikelen in de pers en vakbladen verschenen over de werkwijze en de risico's voor sommige deelnemers.<ref>[http://www.lepoint.fr/culture/2007-01-17/voyage-au-pays-des-nouveaux-gourous/249/0/28932 'Voyage au pays des nouveaux gourous']</ref> Kritiek is er op de structuur van de cursus, de gebruikte [[psychologie|massapsychologie]], de wervingsmethoden, het afhankelijk maken van cursisten en het gebrek aan gekwalificeerde docenten. Ook beoordelen sommige deskundigen desgevraagd{{bron?}} dat de opzet om een dramatische verandering in korte tijd te bewerkstelligen, gebruik makend van dubieuze psychologische technieken om gedragswijziging te bewerkstelligen, niet als positief te benoemen is. Volgens psychiater Peter Hanneman van het Amsterdamse [[Riagg]] is het bijwonen van Landmark-sessies 'niet zonder risico's'.<ref>[http://www.stelling.nl/landmark/ESTA_essence.pdf]</ref> Landmark kende in de jaren negentig een opkomende populariteit in Nederland maar deze is daarna teruggelopen.
De regeringen van [[Frankrijk]] (in 1995)<ref>[http://www.assemblee-nationale.fr/dossiers/sectes/r1687anx.asp#P2210_34603 'Rapport fait au nom de la Commission d'Enquête sur la situation financiere, patrimoniale et fiscale des sectes, ainsi que sur leurs activites economiques et leurs relations avec les milieux economiques et financiers'] (Rapport nr. 1687, bestemd voor de Assemblée Nationale).</ref> en [[Oostenrijk]] (in 2006)<ref>[http://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2005/51539.htm 'International Religious Freedom Report 2005' (onderwerp: Oostenrijk), US Department of State].</ref> hebben Landmark Education als [[sekte]] geclassificeerd. De regering van [[Zweden]] heeft de organisatie als "actieve [[religieuze groep" ingedeeld. In Nederland heeft de rechter uitgesproken dat de benaming sekte te ver voert (en daarmee onrechtmatig is) en de organisatie enkel sekte-achtige componenten bevat.<ref>[http://www.hansmelchersfonds.com/?page=uitspraak&mediarecht=1&uit_id=224&uit_om=belediging-vrijheid-van-meningsuiting-hoor-en-wederhoor-waardeoordelen-feitelijke-aannemelijk-gemaakte-feitelijk-onderbouwde-berichtgeving Vonnis van de Rechtbank Haarlem van 4 mei 1999].</ref> In vele landen waar het bedrijf actief is zijn artikelen in de pers en vakbladen verschenen over de werkwijze en de risico's voor sommige deelnemers. Kritiek is er op de structuur van de cursus, de gebruikte [[psychologie|massapsychologie]], de wervingsmethoden, het afhankelijk maken van cursisten en het gebrek aan gekwalificeerde docenten. Volgens psychiater Peter Hanneman van het Amsterdamse [[Riagg]] is, vanwege de opzet om een dramatische verandering in korte tijd te bewerkstelligen, gebruik makend van dubieuze psychologische technieken gericht op gedragswijziging, het bijwonen van Landmark-sessies 'niet zonder risico's'.<ref>Chantal van Wees, [http://www.stelling.nl/landmark/ESTA_essence.pdf 'De geluksindustrie. Hoe slimme mensen makke schapen worden', ''ESTA'' 8.]</ref> Landmark kende in de jaren negentig een opkomende populariteit in Nederland maar deze is daarna teruggelopen.

Het bedrijf was op haar hoogtepunt actief in 21 landen, maar dat was in 2008 teruggelopen naar 15.<ref>Fred van Gunst (De Redactie), [http://www.intermediair.nl/carriere/doorgroeien/competenties/groeiende-kritiek-op-awareness-trainingen 'Groeiende kritiek op awareness-trainingen'], ''Intermediair'', 7 mei 2008.</ref> Het bedrijf heeft zich in 2004 teruggetrokken uit Frankrijk nadat een televisieprogramma de trainingspraktijken van de organisatie in een kwaad daglicht had gesteld.


Op 6 juni 2004 werden ook alle activiteiten in Zweden beëindigd. Ook in dat land waren de oorzaken een sterk teruggelopen interesse voor de cursussen en was er een samenhang met zeer kritische artikelen in de pers en items in televisieprogramma's, onder meer de daar op 28 oktober 2003 en 15 maart 2004 uitgezonden documentaires in het programma ''Lyckka till salu'' (Geluk te Koop) op de Zweedse zender [[TV4]].<ref>[http://web.archive.org/web/20060117062517/http://www.tv4.se/nyheter/kallafakta/286244.html Kalla Fakta].</ref>
Het bedrijf was op haar hoogtepunt actief in 21 landen, maar dat is inmiddels teruggelopen naar 16. Het betreft hier 44 kantoren waarvan meer dan de helft in de Verenigde Staten. Het bedrijf heeft zich in 2004 teruggetrokken uit Frankrijk nadat een televisieprogramma de praktijken van de organisatie had onthuld.<ref>[http://www.lepoint.fr/culture/2007-01-17/voyage-au-pays-des-nouveaux-gourous/249/0/28932 'Voyage au pays des nouveaux gourous']</ref>


De organisatie stond in Nederland bloot aan kritiek in de media. Landmark beantwoordde deze kritiek op een agressieve manier door advocaten te laten dreigen met juridische procedures.<ref>[http://home.zonnet.nl/arnoldensan/99C/LANDMARK.htm Aroud Marseille - ''Landmark pakt journalisten hard aan'', artikel in maandblad ''De Journalist'' nummer 17 1999].</ref> Op zondag 18 februari 2007 zond in Nederland het televisieprogramma [[Zembla]] een documentaire uit waarin de opzet van Landmark en een methode, bekend als CSA-Coaching, kritisch onder de loep werden genomen. Wat naar voren kwam in het programma, waren de nadelige effecten van de gekozen opzet op sommige deelnemers: vier deelnemers kregen na het doen van de cursus een psychose. Hoewel dit veel meer is dan statistisch te verwachten, is niet met zekerheid vastgesteld dat deze psychoses veroorzaakt werden door het doen van het Landmark Forum.<ref>[http://www.stelling.nl/landmark/ Overzichtsartikel over Landmark in Nederland tussen 1996 en 2008 op website Stichting SIMPOS].</ref>
Op 6 juni 2004 werden ook alle activiteiten in Zweden beëindigd. Ook in dat land waren de oorzaken een sterk teruggelopen interesse voor de cursussen en was er een samenhang met zeer kritische artikelen in de pers en items in televisieprogramma's, onder meer de daar op 28 oktober 2003 en 15 maart 2004 uitgezonden documentaires in het programma "Lyckka till salu" (Geluk te Koop).
op de Zweedse zender [[TV4]]<ref>[http://www.tv4.se/nyheter/kallafakta/286244.html Kalla Fakta]</ref>.


De organisatie stond in [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]] bloot aan kritiek vanuit journalistieke hoek. Dit leidde tot het agressief benaderen via juridische procedures en dreigbrieven van advocatenkantoren aan betrokkenen.<ref>[http://home.zonnet.nl/arnoldensan/99C/LANDMARK.htm Aroud Marseille - ''Landmark pakt journalisten hard aan'', artikel in maandblad ''De Journalist'' nummer 17 1999]</ref> Op zondag 18 februari 2007 zond in Nederland het televisieprogramma [[Zembla]] een documentaire uit waarin de opzet van Landmark en een methode, bekend als CSA-Coaching, kritisch onder de loep werden genomen.<ref>[http://zembla.vara.nl/seizoenen/2007/afleveringen/18-02-2007 'Gek van geluk' (Zembla)]</ref> Wat naar voren kwam in het programma, waren de nadelige effecten van de gekozen opzet op sommige deelnemers: vier deelnemers kregen na het doen van de cursus een psychose. Hoewel dit veel meer is dan statistisch te verwachten, is niet met zekerheid vastgesteld dat deze psychoses veroorzaakt werden door het doen van het Landmark Forum.<ref>[http://www.stelling.nl/landmark/ Overzichtsartikel over Landmark in Nederland tussen 1996 en 2008 op website Stichting SIMPOS]</ref> In Nederland schreven in de hoogtijdagen van het bedrijf jaarlijks een paar duizend mensen in op cursussen. Op het hoogtepunt van de bedrijfsactiviteiten werkten er acht betaalde krachten en een paar honderd vrijwilligers, merendeels ex-cursisten en werden er vele cursussen gegeven. In 2009 sloot het kantoor van Landmark Education in Amsterdam haar deuren in verband met de sterk teruggelopen belangstelling. Met ingang van 2014 worden er echter opnieuw cursussen georganiseerd in Nederland.
In Nederland schreven in de hoogtijdagen van het bedrijf jaarlijks een paar duizend mensen in op cursussen. Op het hoogtepunt van de bedrijfsactiviteiten werkten er acht betaalde krachten en een paar honderd vrijwilligers, merendeels ex-cursisten en werden er vele cursussen gegeven. In 2009 sloot het kantoor van Landmark Education in Amsterdam haar deuren in verband met de sterk teruggelopen belangstelling. Met ingang van 2014 worden er echter opnieuw cursussen georganiseerd in Nederland.


== Andere activiteiten ==
== Andere activiteiten ==
Het bedrijf richt zich ook op bedrijven en organisaties met vergelijkbare cursussen en methoden. Dit gebeurde aanvankelijk onder de naam Landmark Education Business Development, maar sinds 2008 onder de naam Vanto Group.<ref>Persbericht 1 februari 2008: [http://www.prnewswire.com/news-releases/landmark-education-business-development-lebd-changes-name-to-vanto-group-56770627.html Landmark Education Business Development, LEBD, Changes Name to Vanto Group].</ref> Onder de naam The Barbados Group is een denktank actief, waarbij ook Werner Erhard betrokken is, die zich de schepping ten doel stelt van ''A New Paradigm of Performance'' (een nieuw prestatieparadigma).<ref>[http://www.wernererhard.com/barbados.html Website Werner Erhard (The Barbados Group)].</ref>
Het bedrijf richt zich met vergelijkbare cursussen en methoden, maar onder andere namen als Barbados Group en Vanto Group, ook op bedrijven en organisaties. In dit opzicht heeft de organisatie eenzelfde weg gekozen als de organisatie [[Scientology]], die ook onder diverse andere bedrijfsnamen programma's aanbiedt.


{{Appendix|1=alles|2=
{{Appendix|1=alles|2=
* [http://www.cultnews.com/?p=2124 Artikel over vertrek Landmark uit Frankrijk (en)]
* [http://www.cultnews.com/?p=2124 Artikel over vertrek Landmark uit Frankrijk (en)]
* [http://www.rickross.com/groups/landmark.html Uitgebreide informatieve site over Landmark (en)]
* [http://www.culthelp.info/index.php?option=com_content&task=view&id=1243&Itemid=12 Video over vertrek Landmark uit Frankrijk(en)]
* [http://www.culthelp.info/index.php?option=com_content&task=view&id=1243&Itemid=12 Video over vertrek Landmark uit Frankrijk(en)]
* [http://www.spaink.net/1999/10/01/ingezonden-brief-landmark/ Brief Landmark-directeur aan columnist Karin Spaink en haar reactie op haar site]
* [http://www.spaink.net/1999/10/01/ingezonden-brief-landmark/ Brief Landmark-directeur aan columnist Karin Spaink en haar reactie op haar site]
Regel 61: Regel 70:
[[Categorie:Sekte]]
[[Categorie:Sekte]]
[[Categorie:Amerikaans bedrijf]]
[[Categorie:Amerikaans bedrijf]]
[[Categorie:Economie van San Francisco]]

Versie van 16 dec 2014 16:24

Landmark Worldwide
Oprichting januari 1991
Sleutelfiguren Harry Rosenberg, directeur; Mick Leavitt, president-directeur
Hoofdkantoor San Francisco
Werknemers 525
Omzet/jaar 70 miljoen (2009)
Website Landmark's website
Portaal  Portaalicoon   Economie

Landmark Worldwide (van 1991-2013 Landmark Education), kortweg Landmark, is een Amerikaans bedrijf, opgericht in 1991 met een hoofdkwartier in San Francisco (Californië), dat trainingen aanbiedt die beogen de persoonlijke en beroepsmatige effectiviteit en levensvoldoening van mensen te verbeteren. De onderneming opereert internationaal. Het gedachtegoed en de trainingsmethodiek zijn een voortzetting van est (Erhard Seminars Training), een Large Group Awareness Training-methodiek die in de jaren 1970 ontwikkeld werd door Werner Erhard. In 1985 werd est, dat veel succes kende, maar door de mentaal belastende opzet ervan controversieel was geworden, in licht gewijzigde vorm voortgezet onder de naam The Landmark Forum, de naam waaronder de basistraining nog steeds wordt gegeven.

Geschiedenis

Werner Erhard in 2010

In 1971 startte de Amerikaan John Paul Rosenberg, die zich toen Werner Erhard noemde, het bedrijf Erhard Seminars Training waarmee hij est-cursussen aanbood. Erhard ontleende denkbeelden aan de Scientology-beweging en combineerde de methoden die hij daar had geleerd met elementen van de zelfhulp-massapsychologie uit de jaren zestig van de twintigste eeuw. De est-training werd gekenmerkt door een spartaanse en emotioneel belastende aanpak, waarbij intensief contact bestond tussen een uitdagende coach en een grote groep deelnemers. De effecten bleken soms negatief. Diverse processen waren het gevolg, waardoor het bedrijf een slechte naam kreeg.

In 1985 werd est voortgezet onder de naam Landmark Forum. In 1991 deed Erhard de "technologie" achter de seminars aan enkele van zijn werknemers over, onder wie zijn broer Harry Rosenberg, die het bedrijf Landmark Education oprichtte, en zijn zus Joan Rosenberg, die lid is van de Board of Directors. Zij zetten op basis van het est-materiaal de trainingen voort in een wat minder extreme vorm, al is de training nog steeds emotioneel belastend.[1]

In 2011 ontkende Landmark Education, zoals de onderneming toen nog heette, elke schatplichtigheid aan de traningsmethoden van Werner Erhard.[2]

In 2013 werd de naam veranderd in Landmark Worldwide. Sinds 2013 erkent de organisatie op de eigen website de schatplichtigheid aan Erhard wel.

De trainingsfilosofie van Landmark (en voorganger est) heeft grote invloed gehad op de ontwikkelingsgeschiedenis van coaching, de vorm van begeleiding die erop gericht is mensen in positieve zin te veranderen, beroepsmatig of persoonlijk.[3]

Werkwijze

Landmark werkt volgens het large-group awareness training-concept, waarbij grote groepen mensen gedurende een groot aantal uren per dag in meerdaagse cursussen in intensief contact staan met hun trainer/coach en met elkaar. Hierbij wordt onder leiding van de trainer gewerkt aan het opbouwen van geloof in de eigen kansen, talenten en middelen om nieuwe wegen in te slaan. De nadruk wordt gelegd op bewustwording van nieuwe levensmogelijkheden, het loslaten van belemmerende patronen en het losmaken van emoties. Er wordt in dat verband ook gewerkt met individuele bekentenissen voor de groep. De organisatie stelt dat het doel is om de deelnemers in staat te stellen hun leven te verbeteren en te verrijken, zodat het in alle opzichten succesvoller wordt zowel in het werkzame leven als het privéleven.

Voor de cursussen wordt gebruikgemaakt van mond-tot-mondreclame: deelnemers worden aangespoord om vrienden, bekenden en collega's mee te nemen. Aangezien de deelnemers gestimuleerd worden vervolgcursussen te doen waarbij een hecht groepsgevoel wordt gecreëerd, heeft de organisatie volgens sommigen sektarische trekjes. In bepaalde landen wordt het bedrijf door de overheid dan ook geclassificeerd als sekte, in andere landen als godsdienst. Ook zijn er cursussen voor kinderen (zonder ouders) en tieners. Wie tevreden is over het gebodene, kan uiteindelijk ook zelf als vrijwilliger groepen gaan trainen.

In cursussen van Landmark wordt een eigen vaktaal gebruikt, aangevuld met elementen uit onder meer het existentialisme, boeddhisme, christendom, de antieke Griekse filosofie en de Freudiaanse psychologie. Enkele basisbegrippen zijn "transformation" en "enrollment". Cursisten maken een "transformatie" door, die het gevolg is van op een andere manier naar jezelf en de wereld kijken. Een nieuw concept volgens Landmark: "We verkopen iets dat mensen niet begrijpen." Enrollment is niet het percentage inschrijving op een nieuwe cursus maar een geesteshouding waarbij je volledig vanuit je overtuiging werkt. Cursusleiders kunnen hun effectiviteit afmeten aan het percentage inschrijvingen per avond[bron?]. Landmark beschouwt 20 procent inschrijvingen als een "satisfactory performance". 25% van 150 aanwezigen geldt als "outstanding performance". Bij de vrijwillige cursusleiders wordt het halen van deze percentages gebruikt voor de beoordeling of ze geschikt zijn om programma's te gaan leiden voor meer gevorderden.

Religieuze inslag

Er is veel te doen geweest over de religieuze inslag van Landmark en over de vraag of deze organisatie sektarische trekken heeft. Landmark zelf ontkent religieus en sektarisch te zijn, maar het debat blijft. Er hebben in de twintigste eeuw grote verschuivingen plaatsgevonden in ons begrip van religiositeit. Er zijn veel redenen om Landmark een religieuze inslag niet te ontzeggen: (i) het gebruik van Oosterse religieuze praktijken voor geestelijke groei; (ii) het streven naar verlichting, wedergeboorte, verlossing om de gebreken van de moderniteit te boven te komen; (iii) het creëren van een sacraal gemeenschapsgevoel; (vi) de schepping van een afzonderlijke taal voor de ervaringen die worden opgedaan; (v) het geven van een transcendente kleur aan het programma, de doelstellingen en de gehanteerde begrippen; (vi) het geloof in wonderen; (vii) De voorstelling van het begrip Zelf als iets dat heilig is en richting geeft aan het streven om niet alleen de persoonlijkheid, maar ook de wereld beter te maken.

Hiermee is Landmark ook een indicator van de religieuze veranderingen die zich voltrekken.[4]

Activiteiten in Europa en controverses

De regeringen van Frankrijk (in 1995)[5] en Oostenrijk (in 2006)[6] hebben Landmark Education als sekte geclassificeerd. De regering van Zweden heeft de organisatie als "actieve [[religieuze groep" ingedeeld. In Nederland heeft de rechter uitgesproken dat de benaming sekte te ver voert (en daarmee onrechtmatig is) en de organisatie enkel sekte-achtige componenten bevat.[7] In vele landen waar het bedrijf actief is zijn artikelen in de pers en vakbladen verschenen over de werkwijze en de risico's voor sommige deelnemers. Kritiek is er op de structuur van de cursus, de gebruikte massapsychologie, de wervingsmethoden, het afhankelijk maken van cursisten en het gebrek aan gekwalificeerde docenten. Volgens psychiater Peter Hanneman van het Amsterdamse Riagg is, vanwege de opzet om een dramatische verandering in korte tijd te bewerkstelligen, gebruik makend van dubieuze psychologische technieken gericht op gedragswijziging, het bijwonen van Landmark-sessies 'niet zonder risico's'.[8] Landmark kende in de jaren negentig een opkomende populariteit in Nederland maar deze is daarna teruggelopen.

Het bedrijf was op haar hoogtepunt actief in 21 landen, maar dat was in 2008 teruggelopen naar 15.[9] Het bedrijf heeft zich in 2004 teruggetrokken uit Frankrijk nadat een televisieprogramma de trainingspraktijken van de organisatie in een kwaad daglicht had gesteld.

Op 6 juni 2004 werden ook alle activiteiten in Zweden beëindigd. Ook in dat land waren de oorzaken een sterk teruggelopen interesse voor de cursussen en was er een samenhang met zeer kritische artikelen in de pers en items in televisieprogramma's, onder meer de daar op 28 oktober 2003 en 15 maart 2004 uitgezonden documentaires in het programma Lyckka till salu (Geluk te Koop) op de Zweedse zender TV4.[10]

De organisatie stond in Nederland bloot aan kritiek in de media. Landmark beantwoordde deze kritiek op een agressieve manier door advocaten te laten dreigen met juridische procedures.[11] Op zondag 18 februari 2007 zond in Nederland het televisieprogramma Zembla een documentaire uit waarin de opzet van Landmark en een methode, bekend als CSA-Coaching, kritisch onder de loep werden genomen. Wat naar voren kwam in het programma, waren de nadelige effecten van de gekozen opzet op sommige deelnemers: vier deelnemers kregen na het doen van de cursus een psychose. Hoewel dit veel meer is dan statistisch te verwachten, is niet met zekerheid vastgesteld dat deze psychoses veroorzaakt werden door het doen van het Landmark Forum.[12]

In Nederland schreven in de hoogtijdagen van het bedrijf jaarlijks een paar duizend mensen in op cursussen. Op het hoogtepunt van de bedrijfsactiviteiten werkten er acht betaalde krachten en een paar honderd vrijwilligers, merendeels ex-cursisten en werden er vele cursussen gegeven. In 2009 sloot het kantoor van Landmark Education in Amsterdam haar deuren in verband met de sterk teruggelopen belangstelling. Met ingang van 2014 worden er echter opnieuw cursussen georganiseerd in Nederland.

Andere activiteiten

Het bedrijf richt zich ook op bedrijven en organisaties met vergelijkbare cursussen en methoden. Dit gebeurde aanvankelijk onder de naam Landmark Education Business Development, maar sinds 2008 onder de naam Vanto Group.[13] Onder de naam The Barbados Group is een denktank actief, waarbij ook Werner Erhard betrokken is, die zich de schepping ten doel stelt van A New Paradigm of Performance (een nieuw prestatieparadigma).[14]