Adriana Bouwman
| Adriana Bouwman | ||
|---|---|---|
| Volledige naam | Arijaantje Apersdr Bouman | |
| Geboren | 7 september 1793 Zevenhuizen (ZH), Nederland | |
| Overleden | 1 mei 1813 Den Haag, Nederland | |
| Misdaad | diefstal en brandstichting | |
| Straf | onthoofding | |
| Status | geëxecuteerd | |
| Beroep | dienstmeid | |
Arijaantje Apersdr Bouman (Zevenhuizen, 7 september 1793 – Den Haag, 1 mei 1813), ook wel Adriana Bouwman genoemd, was een Nederlandse dienstmeid die wegens brandstichting en diefstal tijdens de Franse bezetting van Nederland ter dood veroordeeld werd. Zij is een van de weinige Nederlanders die door middel van de guillotine terechtgesteld zijn: voor zover bekend is zij in Den Haag de tweede en laatste persoon die op deze manier ter dood gebracht werd.[1] Haar zaak kreeg dan ook enige aandacht.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Over het leven van Arijaantje Bouman is vrij weinig bekend. Ze werd geboren in Zevenhuizen (ZH) als dochter van Aper Bouman en Maria van Spanje. Aper Bouwman, weduwnaar van Lijntje de Knegt, en Maria van Spanje, jongedochter van Zevenhuizen[2], waren op 19 mei 1782 in Zevenhuizen getrouwd. Arijaantje had onder anderen een zus Hendriksie (1784-1835) en een zus Lena (1794-1862).[3][4][5][6] Hun vader overleed in 1811; hij werd op 10 juli 1811 in Zevenhuizen begraven. Hun moeder overleed op 25 augustus 1813 in het Huis van Bewaring in Den Haag.[7][8]
Arijaantje Bouman werkte als dienstmeid bij een boerderij in Nieuwerkerk aan den IJssel. Ze werd gearresteerd nadat zij op die boerderij had gestolen en vervolgens de boerderij in brand had gestoken. Arijaantje Bouman werd door het Hof van assisen van het departement der Monden van de Maas ter dood veroordeeld.[9] Ze ging in beroep bij het Hof van Cassatie in Parijs, maar dit werd begin april verworpen. Arijaantje Bouman vroeg geen gratie aan bij de Keizer. Op 1 mei 1813, om kwart voor twaalf 's middags, werd zij op 19-jarige leeftijd in Den Haag onthoofd.[10]
Wetenswaardigheden
[bewerken | brontekst bewerken]- Haar moeder Maria van Spanje werkte voor haar huwelijk in manskleding als matroos op oorlogsschepen van de Admiraliteit.
- De Aper Bouwmankade, in de wijk Nesselande in het Rotterdamse stadsdeel Prins Alexander, is vernoemd naar haar vader. De Aelbert van Spanjekade, in dezelfde wijk, is vernoemd naar haar oom.
- Over Maria van Spanje: Spanje, Maria van, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland, 13/01/2014
- ↑ Website Museum Gevangenenpoort Den Haag
- ↑ Ze komt niet in het doopboek van Zevenhuizen voor. Ze werd gedoopt op 9 december 1757 in Waddinxveen als dochter van Willem van Spanje en Jannetje van der Velde. In haar overlijdensakte staat vermeld dat ze in Waddinxveen werd geboren.
- ↑ Huwelijksakte Pieter de Jong en Hendriksie Bouwman | Stadsarchief Rotterdam. Stadsarchief Rotterdam. Geraadpleegd op 30 juli 2024.
- ↑ Overlijdensakte Hendrika Bouwman | Stadsarchief Rotterdam. Stadsarchief Rotterdam. Geraadpleegd op 29 juli 2024.
- ↑ Huwelijk Arij van Kleef en Lena Bouwman op 20 april 1814 te Zevenhuizen | SAMH. samh.nl. Geraadpleegd op 29 juli 2024.
- ↑ Overlijdensakte Helena Bouman | Stadsarchief Rotterdam. Stadsarchief Rotterdam. Geraadpleegd op 30 juli 2024.
- ↑ Overlijdensakte Maria van Spanje - Haags Gemeentearchief. haagsgemeentearchief.nl. Geraadpleegd op 30 juli 2024.
- ↑ Overlijden Maria van Spanje | SAMH. samh.nl. Geraadpleegd op 29 juli 2024.
- ↑ Feuille politique du département du Zuiderzee (Staatkundig dagblad van het Departement der Zuiderzee), 1 mei 1813
- ↑ "Journal du département des bouches de la Meuse = Dagblad van het departement der monden van de Maas", Journal du département des bouches de la Meuse = Dagblad van het departement der monden van de Maas, 4 mei 1813. Geraadpleegd op 29 juli 2024.