Arminisaurus
Arminisaurus is een geslacht van de Plesiosauria dat tijdens de vroege Jura leefde in het gebied van het huidige Duitsland. De enige benoemde soort is Arminisaurus schuberti.
Vondst en naamgeving
[bewerken | brontekst bewerken]Begin jaren tachtig van de twintigste eeuw bracht een graafmachine in de, sinds 2001 gesloten, leemgroeve Bielefeld-Jöllenbeck/Beukenhorst-2 van de firma Otto Welp een plesiosauriërskelet aan het licht. Dat werd daarbij grotendeels vernietigd en helemaal verstrooid, maar een groep amateurpaleontologen onder leiding van Lothar Schulz verzamelde de resten. Daar gebeurde vervolgens niets mee totdat in het begin van de eenentwintigste eeuw een andere amateurpaleontoloog, Siegfried Schubert, de fossielen begon te prepareren en zo goed en kwaad als het ging tot een skelet samen te voegen. Het resultaat werd in 2014 kort beschreven waarbij men tot de conclusie kwam dat het om een nog onbekende soort ging. Het fossiel werd in 2015 toegevoegd aan de collectie van het Naturkunde-Museum Bielefeld.
In 2018 werd de typesoort Arminisaurus schuberti benoemd en beschreven door Sven Sachs en Benjamin P. Kear. De geslachtsnaam verwijst naar Arminius ofwel Armin, de Germaanse legeraanvoerder die in het jaar 9 drie Romeinse legioenen vernietigde in de befaamde Slag bij het Teutoburgerwoud, niet ver van de vindplaats. De soortaanduiding eert Schubert.
Het holotype, NAMU ES/jl 36052, is gevonden in een laag van de Amaltheentonformatie die dateert uit het Pliensbachien. Het bestaat uit een fragmentarisch skelet. Bewaard zijn gebleven: de achterste rechteronderkaak, acht losse tanden, tien halswervels, een borstwervel, minstens zeven ruggenwervels, zeven staartwervels en verschillende ribben, nekribben en buikribben, mogelijke stukken van de sleutelbeenderen en de interclavicula, het volledige rechterschouderblad, een stuk linkerschouderblad, een stuk rechteropperarmbeen (of dijbeen), een element uit de onderarm (of het onderbeen), zes polsbeenderen en negentien kootjes uit de hand en voet. Het betreft een onvolgroeid dier.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]
De lengte van het holotype van Arminisaurus is geschat op drie à vier meter.
De beschrijvers stelden verschillende onderscheidende kenmerken vast. Het gaat om een unieke combinatie van op zich niet unieke eigenschappen. De rand rond het onderkaakgewricht is gereduceerd en toont een opvallende inkeping die in het naar onderen en achteren gerichte retroarticulair uitsteeksel doorloopt. Bij minstens één halswervel heeft de voorste onderrand van het gewrichtsfacet van het centrum de vorm van een brede beenlip. De gewrchtsuitsteeksels van de wervels zijn amen ongeveer even breed als het wervellichaam. Bij de halswervels vormen de parazygapofysen, de facetten voor de voorste ribkoppen, opvallende uitsteeksels. Bij de achterste halswervels zijn de bovenste uiteinden van de doornuitsteeksels overdwars verbreed tot een tafelvormig plateau. Bij de ruggenwervels liggen de bases van de zijuitsteeksels op de middelste hoogte van het ruggenmergkanaal. De voorste zijrand van het schouderblad is gevormd als een opvallende richel. De voorrand van het schouderblad is zwak bol gekromd en toont een bovenste/voorste tak of bovenblad (dorsal blade) waarvan de horizontale lengte gelijk is aan de middelste lengte van het eigenlijke blad.
Fylogenie
[bewerken | brontekst bewerken]
Arminisaurus is in de Pliosauridae geplaatst als zustersoort van Gallardosaurus:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Sachs, S., Schubert, S. & Kear, B.P., 2014. "Mitteilung über ein neues Skelett eines Plesiosauriers (Reptilia: Sauropterygia) aus dem Oberen Pliensbachium (Unterjura) von Bielefeld, Nordwest deutschland / Note on a new plesiosaur (Reptilia: Sauropterygia) skeleton from the upper Pliensbachian (Lower Jurassic) of Bielefeld, northwest Germany". Berichte Naturwissenschaftlicher Verein für Bielefeld und Umgegend 52: 26–35.
- Sven Sachs & Benjamin P. Kear. 2018. "A rare new Pliensbachian plesiosaurian from the Amaltheenton Formation of Bielefeld in northwestern Germany", Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology, 42:4, 487-500. DOI:10.1080/03115518.2017.1367419.