Athenaeum Illustre (Amsterdam)
Het Amsterdamse Athenaeum Illustre was een illustere school gevestigd in de Agnietenkapel aan de Oudezijds Voorburgwal. Twee internationaal bekende wetenschappers, Gerardus Vossius en Caspar Barlaeus, hielden hier in januari 1632 hun inaugurele redes.
Het Athenaeum Illustre wordt algemeen beschouwd als de voorloper van de Universiteit van Amsterdam (UVA), hoewel aan het Athenaeum niet kon worden afgestudeerd en geen graden konden worden behaald. De wettelijke erkenning als instelling voor hoger onderwijs kreeg het Athenaeum Illustre in 1815. Het promotierecht werd in 1877 toegekend en het Athenaeum werd toen omgevormd tot de gemeentelijke Universiteit van Amsterdam (ook wel bekend als de GU).[1][2] Hoogleraren aan de universiteit werden benoemd door het stadsbestuur, uit hoofde van zijn functie was de burgemeester voorzitter van het universiteitsbestuur. Dit bleef zo tot 1961, toen werd de financiële verantwoordelijkheid overgenomen door de nationale overheid.
Hoewel de zeventiende eeuw algemeen wordt beschouwd als de tijd van de wetenschappelijke revolutie was het onderwijs dat gegeven werd op het Athenaeum Illustre humanistisch van aard. De nieuwe wetenschappen werden bijvoorbeeld niet opgenomen in het curriculum. De burgemeesters van Amsterdam waren alleen geïnteresseerd in nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen wanneer deze directe toepassing hadden zoals in het geval van navigatie. Amsterdammers waren liberaal ten opzichte van religie, maar zeker niet wetenschappelijk progressief.[3]
Canon van Amsterdam
- Het Athenaeum Illustre is venster nummer 15 van de Canon van Amsterdam.
- ↑ Geschiedenis van het Athenaeum Illustre en de Universiteit van Amsterdam. UvA (Album Academicum). Geraadpleegd op 29 mei 2016.
- ↑ Dirk Wolthekker, Vijf vragen over de dies natalis van de UvA: "Oud-studenten zeggen vaak dat ze ooit studeerden aan de GU. Hoezo?". Folia (5 januari 2012). Geraadpleegd op 29 mei 2016. Artikel 1 van de Amsterdamse gemeentelijke verordening van 1877 tot regeling van de universiteit luidde: Het Athenaeum Illustre wordt ingerigt tot eene Universiteit, die den naam draagt van “De Universiteit van Amsterdam”.
- ↑ Dirk van Miert (2005). Illuster Onderwijs: Het Amsterdamse Athenaeum in de Gouden Eeuw, 1632–1704. Bert Bakker. ISBN 9035128087.