Biaks
Biaks (ook: Biak-Numfor, Noefoor, Mafoor, Mefoor, Nufoor, Mafoorsch, Myfoorsch en Noefoorsch) is een taal die door ongeveer 40.000 mensen wordt gesproken, hoofdzakelijk op de eilanden Biak en Numfor, gelegen in de Geelvinkbaai in de provincie Papoea in Indonesië.
Classificatie
[bewerken | brontekst bewerken]Dialecten
[bewerken | brontekst bewerken]Biaks is een relatief homogene taal maar omdat Biakkers door de eeuwen heen de omringende zeeën hebben bevaren en zich op verscheidene plaatsen hebben gevestigd is er toch wat variëteit ontstaan. Deze is te vinden op deze pagina.
Typologie
[bewerken | brontekst bewerken]Naast enkel- en meervoud kent het Biaks ook een tweevoud en een drievoud. Zelfstandige naamwoorden kunnen worden onderverdeeld in vervreemdbare en onvervreemdbare zelfstandige naamwoorden. Beide woordklassen kunnen weer worden onderverdeeld in levende en niet-levende zelfstandige naamwoorden. Het Biaks kent een rijke diversiteit aan mogelijkheden om nieuwe woorden te vormen. Een van de opvallendste kenmerken hier wordt gevormd door de verschillende gedeeltelijke woordverdubbelingspatronen. Hierbij worden gedeeltes van woorden verdubbeld en om nieuwe woorden te vormen. Daarbij kan ook vocaalvariatie plaatsvinden. In tegenstelling tot veel omringende talen is het numerieke systeem tientallig, dat wil zeggen dat er verschillende woorden zijn voor de cijfers 1 tot en met 10.
Fonologie
[bewerken | brontekst bewerken]In het Biaks onderscheiden we de volgende fonemen:
Vocalen:
Voor | Centraal | Achter |
[i]? | [u]? | |
[e]? | [o]? | |
[a]? |
Consonanten:
Labiaal | Dentaal | Alveolair | Palataal | Velair | |
Plofklank | [p]? [b]? | [d]? | [k]? | ||
Wrijfklank | [f]? [v]? | [s]? | |||
Semi-vocalen en trill | [w]? | [r]? | [y]? | ||
Neusklank | [m]? | [n]? |
Over het bestaan van /w/ en /y/ verschillen de wetenschappers van mening.
- Steinhauer, Hein (1985) Number in Biak in Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde, Deel 141, 4e aflevering, Foris Publications Holland, 1985.
- Van den Heuvel, Wilco (2006) Biak. A Description of an Austronesian Language of Papua.
- Noefoorsch - Hollandsch Woordenboek' J.L. van Hasselt Keming & Zoon 1893