Bibisara Assaubayeva

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Assaubayeva in 2019

Bibisara Assaubayeva (Taraz, 26 februari 2004) is een schaakster uit Kazachstan. Assaubayeva heeft sinds 2020 de titel Internationaal Meester (IM) en sinds 2019 de titel grootmeester bij de vrouwen (WGM).[1][2] Twee keer was ze wereldkampioen blitzschaak bij de vrouwen. In 2021 ontving ze van FIDE de award "Uitmuntende Aziatische schaakster".[3] In 2022 kwam ze in het Guinness Book of Records te staan, omdat ze in 2021 de jongste vrouw was die wereldkampioene blitzschaak werd. In 2022 won ze dit kampioenschap opnieuw.[4][5]

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Bibisara Assaubayeva werd geboren in Taraz,[6] Kazakhstan, en speelde op vierjarige leeftijd haar eerste schaakpartij,[7] nadat haar grootvader haar had leren schaken.[8] Toen ze zes jaar oud was, won ze voor het eerst het kampioenschap van haar stad.[7] In 2011 verkreeg ze op zevenjarige leeftijd de titel FIDE meester bij de vrouwen (WFM) toen ze in Caldas Novas (Brazilië) het Wereldkampioenschap schaken voor jeugd won, in de categorie meisjes tot 8 jaar. Assaubayeva deed ook in competitieverband aan turnen, ze werd diverse keren kampioene van Astana.[7]

In 2016 verhuisde ze met haar familie naar Moskou en stapte over naar de Russische schaakfederatie. Assaubayeva won een gouden medaille op het WK schaken voor jeugd in Batoemi (Georgië) in de categorie meisjes tot 12 jaar.[9] Het daaropvolgende jaar won ze een zilveren medaille in de categorie meisjes tot 14 jaar, in Montevideo, Uruguay.[10] Ook in 2017 nam Assaubayeva op 13-jarige leeftijd deel aan het Europees kampioenschap schaken in Minsk.[6] Ze won drie partijen, verloor er drie, en speelde vier remises, waarmee ze een norm behaalde voor de titel Internationaal Meester.[11]

In 2019 verhuisde Assaubayeva terug naar Kazachstan en stapte over naar de schaakfederatie van Kazachstan;[12] gedurende de periode dat ze in Rusland gewoond had, had ze geen aanvraag voor de Russische nationaliteit gedaan.[13] In maart 2019 maakte ze haar debuut in het nationale team van Kazachstan op het vrouwentoernooi van het Wereldkampioenschap schaken voor landenteams; ze speelde aan het 3e en 2e bord en behaalde 5 pt. uit 9; haar resultaat was het beste van het team.[14]

In december 2021 werd ze tweede achter Aleksandra Kostenjoek op het wereldkampioenschap rapidschaak voor vrouwen, in Warschau, Polen. Twee dagen later won ze het wereldkampioenschap blitzschaak voor vrouwen, met 14 pt. uit 17 (+13 =2 –2). In 2022 verdedigde ze in Almaty, Kazachstan, met succes haar titel, ze won met 13 pt. uit 17.[15]

In 2022 speelde ze op het vrouwentoernooi van de 44e Schaakolympiade aan het tweede bord van het team van Kazachstan, dat de vijfde plaats bereikte.

In juni 2023 was haar Elo-rating 2469.

Controverses[bewerken | brontekst bewerken]

Solozhenkin[bewerken | brontekst bewerken]

De Russische grootmeester en trainer Jevgeni Solozhenkin beschuldigde Assaubayeva via internet van valsspelen tijdens het Wereldkampioenschap schaken voor jeugd, categorie tot 14 jaar, in Uruguay in september 2017. De Ethische Commissie van de FIDE schorste Solozhenkin voor het maken van niet-onderbouwde beschuldigingen van valsspelen. Een groep grootmeesters schreef een open brief waarin zij Solozhenkin steunden.[16] De familie van Assaubayeva stelde Solozhenkin in staat van beschuldiging vanwege het maken van destructieve beschuldigingen in het publieke domein en in de media waarin Assaubayeva's eer en goede naam werd aangevallen. Het gerechtshof in Moskou droeg Solozhenkin op om excuses aan te bieden, zijn beschuldigingen in de media in te trekken, de lasterlijke artikelen te verwijderen en als compensatie een som geld van 100.000 Russische roebel te betalen.[17]

Poststukken[bewerken | brontekst bewerken]

In 2022 onthulde de website Meduza, die zich bezighoudt met onderzoeksjournalistiek, dat Assaubayeva, evenals veel andere schaaksters, was geïntimideerd doordat ze anonieme poststukken had ontvangen, met als inhoud gebruikte condooms en pornografische foto's, afkomstig van een inwoner van Riga, Letland. Met hulp van forensische experts en via het doorzoeken van de inhoud van datalekken, kon Meduza vaststellen dat de poststukken afkomstig waren van Internationaal Meester Andrejs Strebkovs.[18][19][20][21]

Resultaten[bewerken | brontekst bewerken]

Assaubayeva op in 2023 uitgegeven postzegel uit Kazachstan
  • december 2022 – Wereldkampioenschap blitzschaak voor vrouwen – winnaar[5]
  • december 2021 – WK blitzschaak voor vrouwen – winnaar
  • december 2021 – Wereldkampioenschap rapidschaak voor vrouwen – 2e plaats
  • augustus 2021 – Aziatisch vrouwenkampioenschap online schaken – winnaar[22]
  • augustus 2019 – 26e internationaal open schaakfestival van Abu Dhabi – 3e plaats bij de vrouwen[23]
  • mei 2019 – Tashkent Zonetoernooi 3.4 voor vrouwen – 1e-3e plaats, 3e na tiebreak[24]
  • februari 2019 – Moskou Open voor vrouwen – derde plaats
  • juni 2017 – FIDE Meester, Europees kampioenschap schaken 2017, Minsk[11]
  • oktober 2016 – WK voor jeugd, categorie tot 12 jaar, gehouden in Batoemi, Georgië – winnaar[9]
  • september 2014 – WK voor jeugd, categorie meisjes tot 10 jaar, gehouden in Durban, Zuid-Afrika – 2e plaats[8]
  • augustus 2014 – 21e internationaal open schaakfestival van Abu Dhabi, categorie "spelers met rating onder 2000" – winnaar[8]
  • augustus 2014 – 13e Dubai schaakkampioenschap voor jeugd tot 14 jaar – winnaar, op 10-jarige leeftijd[8]
  • juni 2014 – Aziatisch jeugdkampioenschap, categorie meisjes tot 12 jaar, gehouden in Tashkent, Oezbekistan – 2e plaats[8]
  • mei 2013 – WK jeugd, categorie meisjes tot 9 jaar, gehouden in Porto Caras, Griekenland – winnaar[8]
  • mei 2012 – WK jeugd, categorie meisjes tot 9 jaar, gehouden in Iasi, Roemenie – winnaar[8]
  • maart 2012 – Kazachstaans jeugdkampioenschap blitzschaak, categorie meisjes tot 12 jaar – winnaar (ze was toen 8 jaar oud)[8]
  • toen ze zeven jaar oud was, verkreeg ze van de FIDE de titel FIDE Meester bij de vrouwen[8]
  • november 2011 – WK jeugd, categorie spelers tot 9 jaar, gehouden in Caldas Novas, Brazilie – winnaar[25][8]
  • mei 2011 – WK schooljeugd, categorie meisjes tot 7 jaar, gehouden in Krakau, Polen – winnaar[8]

Externe koppelingen[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. (ru) Бибисара Асаубаева стала гроссмейстером. Tengrinews.kz (10 september 2019). Geraadpleegd op 14 september 2019.
  2. Assaubayeva, Bibisara. ratings.fide.com. Geraadpleegd op 27 januari 2021.
  3. (en) Year of the Woman in Chess Awards Granted in Chennai. www.fide.com. Geraadpleegd op 30 december 2022.
  4. (en) Bulatkulova, Saniya, Kazakh Chess Player Bibisara Assaubayeva Entered Into Guinness World Records. The Astana Times (7 april 2022). Geraadpleegd op 28 oktober 2022.
  5. a b (en) Magnus Carlsen and Bibisara Assaubayeva win the World Blitz Chess Championships. www.fide.com. Geraadpleegd op 20 januari 2023.
  6. a b (de) 13-Jährige holt erste IM-Norm – Eine 13-jährige Schachspielerin aus Taras (Kasachstan) zeigt ein phänomenales Ergebnis. ChessBase (19 juni 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2018.
  7. a b c Miras Abykov, Nine-Year Old Chess Prodigy Wins Fourth World Championship. The Astana Times (29 mei 2013). Geraadpleegd op 1 januari 2018.
  8. a b c d e f g h i j k Assaubaeva Bibisara – Prof. Chess Club. profchessclub.ru. Gearchiveerd op 2 januari 2018. Geraadpleegd op 1 januari 2018.
  9. a b (en) Assaubayeva Bibisara. womengrandprix.fide.com. Geraadpleegd op 30 december 2022.
  10. (ru) Байкетаев, Тимур, Выступающая за Россию шахматистка из Тараза выиграла седьмую медаль на ЧМ. informburo.kz (27 september 2017). Gearchiveerd op 31 mrt. 2019. Geraadpleegd op 14 september 2019.
  11. a b (ru) 13-летняя шахматистка из Тараза показала феноменальный результат – Спорт – последние новости и события. Tengrinews (11 juni 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2018.
  12. (ru) Юная шахматистка Бибисара Асаубаева возвращается в Казахстан. Tengrinews.kz (16 februari 2019). Geraadpleegd op 14 september 2019.
  13. (ru) "Вставлял палки в колеса". Мама Бибисары Асаубаевой сделала заявление. Tengrinews.kz (26 februari 2019). Geraadpleegd op 14 september 2019.
  14. (ru) Командный чемпионат мира пройдет в Казахстане. Chessnews.info (1 maart 2019). Gearchiveerd op 3 mrt. 2019. Geraadpleegd op 14 september 2019.
  15. (en) WOMEN BLITZ – FIDE World Rapid and Blitz 2022. Geraadpleegd op 2 januari 2023.
  16. GM Solozhenkin Suspended For Making Cheating Accusations; Fellow GMs Protest. chess.com. Geraadpleegd op 13 april 2018.
  17. (ru) Теперь: Танжарикова выиграла, Соложенкин проиграл. chess-news.ru. Gearchiveerd op 17 dec. 2018. Geraadpleegd op 14 september 2019.
  18. (ru) Это похоже на крик души. Но я не знаю, о чем он кричит Больше десяти лет кто-то присылает российским шахматисткам письма с использованными презервативами и порно. Мы нашли этого человека. Meduza. Geraadpleegd op 10 febr. 2022.
  19. (ru) Педофил прислал юной шахматистке Бибисаре Асаубаевой непристойное письмо. Главные новости Казахстана – Tengrinews.kz (11 juni 2018). Geraadpleegd op 15 febr. 2022.
  20. Vulgar Letters Were Sent To Female Chess Players For Over A Decade. Chess.com. Geraadpleegd op 15 febr. 2022.
  21. (ru) «Медуза»*: российские шахматистки больше десяти лет получали письма с использованными презервативами. Главные новости мира — последние события в мире сегодня | RTVI (2 juli 2022). Geraadpleegd op 15 febr. 2022.
  22. Bibisara Assaubayeva clinches Asian Women’s Online Championship . FIDE website .
  23. Шахматистка Асаубаева заняла третье место на турнире в Абу-Даби.
  24. Асаубаева стала третьей на чемпионате зоны 3.4 ФИДЕ.
  25. 7-y.o. Kazakhstan chess-player wants to become 4th grade pupil – Sport. Tengrinews (2 dec. 2011). Geraadpleegd op 1 januari 2018.