Blato (Korčula)

**Blato**
Blatta
Gemeente in Kroatië
	;
Situering
Land	Kroatië
Provincie	Dubrovnik-Neretva
Coördinaten	42° 56′ NB, 16° 48′ OL
Algemene informatie
Oppervlakte	89,28 km²
Inwoners ; (2001)	3680
Website	blato.hr
Foto('s)
Portaal	Kroatië

Blato (Italiaans: Blatta) is een gemeente op het eiland Korčula in de Kroatische provincie Dubrovnik-Neretva. Blato telt 3.680 inwoners^[1]. De oppervlakte bedraagt 89,28 km², de bevolkingsdichtheid is 41,2 inwoners per km².

Geografie

De stad Blato is amfitheatrisch gebouwd op verschillende heuvels rond een kleine centrale vallei (40 km verwijderd van de stad Korčula). Een lange laan van lindebomen genaamd Zlinje loopt erdoorheen, samen met openbare gebouwen van de stad (recent gebouwd: scholen, hotel, bank, winkels, gemeentelijk gebouw, medisch centrum, etc.). Er is een park dat uitzonderlijke schaduw biedt tijdens de zomermaanden.

Het klimaat in Blato komt overeen met dat van het hele eiland Korčula - het ligt in de Adriatische Zee en heeft een Middellandse Zeeklimaat, gekenmerkt door lange, rustige, droge en hete zomerdagen met heldere, korte en milde, natte winters. Gedurende het hele jaar daalt de temperatuur in januari en februari onder de 10 °C, terwijl de temperaturen in juni, juli, augustus en september gemiddeld boven de 20 °C liggen. De neerslag is typisch mediterraan, met een piek in de late herfst en vroege winter en een minimum in juli.

Geschiedenis

Blato heeft zijn naam gekregen van een nabijgelegen veld dat regelmatig overstroomde tot 1911. Het Blato-veld werd af en toe gedraineerd, waardoor een meer ontstond dat in de zomer opdroogde. De aanleg van kanalen en tunnels leidde het draineringswater af naar de zee aan de noordkust. Dit creëerde voorwaarden voor een succesvolle exploitatie van vruchtbaarder land in deze regio.

De stad zelf is een van de oudste nederzettingen op Korčula en is gelegen in het midden van het westelijke deel van een veld. Het gebied van Blato wordt verondersteld al bewoond te zijn geweest tijdens de Romeinse tijd. Er is een kerk, 'Onze-Lieve-Vrouw van het Veld', gelegen op het Blato-veld die Romeinse vloeren heeft die haar oorsprong in de 4e eeuw plaatsen. Archeologische overblijfselen van het Romeinse Junianum (landbouwbedrijf) zijn ontdekt. Andere overblijfselen zijn gevonden in de lokale omgeving die dateren uit de prehistorie en Illyrische tijden.^[2]

Tussen de Eerste Wereldoorlog en de Tweede Wereldoorlog werd de wijnstok aangetast door phylloxera ^[3], waardoor ze massaal afstierven. Dit droeg sterk bij aan de economische crisis die plaatsvond binnen het nieuw gevormde Joegoslavië. Blato stond voor een massale exodus. Het was de op vijf na grootste plaats in Dalmatië, toen een regio van Oostenrijk-Hongarije (Blato had in 1910 een bevolking van 7.102). Tijdens 1924 en 1925 verlieten ongeveer 890 inwoners hun huizen en vertrokken uit Blato. Hele families emigreerden naar Australië en Brazilië (met name São Paulo).

Gemeente Blato

De gemeente Blato, gelegen op het eiland Korčula, valt administratief onder het district Dubrovnik-Neretva. De gemeente bestaat uit Blato en Potirna. Het heeft toegang tot de zee aan beide kanten van het eiland. Prigradica, eens de belangrijkste haven van Blato, ligt ongeveer 3 km ten noorden van de stad Blato. De kustlijn van de gemeente is 36,3 kilometer lang. In het gebied zijn olijfbomen en wijngaarden te vinden.

Demografie

Volgens de volkstelling van 2021 had Blato 3.330 inwoners, waarvan 3.282 in de stad zelf woonden. Volgens de volkstelling van 2011 had de gemeente Blato een bevolking van 3.593. Het overgrote deel van de bevolking is Rooms-Katholiek^[4].

In 2021 bestond de gemeente uit de volgende nederzettingen:

Blato, bevolking 3.282
Potirna, bevolking 48

Economie

Tijdens de lange geschiedenis van Blato was de economie gericht op de productie van landbouwproducten, met name wijn. Olijfolie, wijn, johannesbrood en vijgen zijn de belangrijkste producten van de regio. Begin 20e eeuw produceerde Blato meer dan 1000 karren wijn en 30 wagens olijfolie voor export. Daarnaast produceerden ze peulvruchten en granen voor eigen gebruik. Een sterke ontwikkeling van de landbouw leidde tot de ontwikkeling van nevenactiviteiten zoals ambachten en commerciële activiteiten.

Na de Tweede Wereldoorlog begon Blato aan een nieuwe ontwikkelingscyclus. Ze ontwikkelden verder de metaalindustrie, textielindustrie, toerisme en de landbouwsector. De bevolking bleef afnemen, zij het langzamer dan voorheen. De industriële productie in Blato heeft recentelijk een neergang gekend met de sluiting van de textielfabriek Trikop. De metaalindustrie en landbouw blijven belangrijk voor de economie. Toerisme speelt nu een belangrijke rol. Hotels en privé-appartementen in Prizba en Prigradica hebben een nieuwe impuls gegeven aan de economie van Blato.

De belangrijkste economische entiteiten in Blato zijn tegenwoordig:

Radež , een bedrijf bekend om de productie van maritieme uitrusting en staalconstructies, de grootste werkgever op het eiland.
Blato 1902 d.d, een bedrijf bekend om de verwerking en handel in landbouwproducten, met name wijn en olijfolie.
Kleine ambachtslieden (ambachten en andere diensten geassocieerd in de Vereniging van Ambachtslieden)
Individuele landbouwproductie van wijn en olijfolie.
Toerisme (appartementen, huizen en hotels voor verhuur, evenals een groeiende populariteit van Airbnb-accommodaties)
EKO d.o.o., een bedrijf voor nutscontracten.
Scholen, gemeenten en andere overheidsinstellingen en kantoren.

Onderwijs

Basisschool Blato
Middelbare school Blato

Cultuur

De plaats is bekend om zijn beroemde zwaarddans, de Kumpanija, die wordt uitgevoerd op 28 april, de dag van Sint Vincenca, de beschermheilige van de stad. Blato heeft ook een openbare bibliotheek, een heiligdom, een etnografisch museum, enzovoort. Een bronsgieterij in Blato is een van slechts drie bronsgieterijen in Kroatië en de enige buiten Zagreb.

Sport

De lokale afdeling van de HPS (Kroatische Bergsportvereniging), HPD "Spivnik",^[5] werd opgericht in Blato op 12 januari 1936, en hun eerste beklimming was de heuvel Spivnik. In 1937 was Anton Bosnić de voorzitter. In 1938 was Nikola Telenta de voorzitter.

Bekende inwoners

Marija Petković, een non die zalig verklaard is, de oprichter van de Congregatie van Dochters van Barmhartigheid van Sint-Franciscus, de enige religieuze gemeenschap die in Kroatië is opgericht (1892-1966)
Ivan Milat Luketa, schilder (1922-2009)
Tony Bosković (1933-2022), Kroatisch-Australisch voetbalscheidsrechter
Pavle Dešpalj, componist en dirigent van klassieke muziek (1934-2021)
Ante Žanetić, voetballer en olympisch gouden medaillewinnaar (1936-2014)
Meri Cetinić, zangeres en songwriter (geb. 1953)