Bon voyage, majesteit!
Bon voyage, majesteit! is de titel van een brochure van de Nederlandse journalist, schrijver en pamflettist Willem Oltmans die hij schreef in 1995 naar aanleiding van het voorgenomen staatsbezoek van koningin Beatrix aan de Republiek Indonesië. Oltmans roept de vorstin op af te zien van het bezoek aan de voormalige Nederlandse kolonie ter gelegenheid van de viering van 50-jarige onafhankelijkheid van het land op 21 augustus van dat jaar. Hierin werd het Indonesische staatshoofd Soeharto door hem betiteld als de "Indonesische Hitler" [1] en de "Pol Pot van Indonesië" [2] en het land anno 1995 als een "fascistische politiestaat" [3].
De brochure verscheen op 24 mei 1995, drie maanden voor het staatsbezoek en ook kort voor het verschijnen van zijn boek Mijn vriend Sukarno over Oltmans' jarenlange vriendschap met de eerste Indonesische president Soekarno, die jn 1965 na de bloedige generaalscoup of Kudeta aan de kant was gezet en in 1970 was overleden. Volgens Oltmans betrof die coup een complot van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA en was Soeharto een "stroman van de V.S." Oltmans hield Soeharto verantwoordelijk voor de massamoord op duizenden al dan niet vermeende leden van de PKI, het instellen van concentratiekampen, oorlogsmisdrijven op Oost-Timor en Nieuw-Guinea en perscensuur.
In het boekje tracht Oltmans, ofschoon al vele jaren fervent pleitbezorger een normalisering van de betrekkingen tussen Nederland en de voormalige kolonie, uiteen te zetten waarom de vorstin onder de gegeven omstandigheden diende af te zien van het staatsbezoek. President Soeharto was aan de macht gekomen na een bloedige staatsgreep in 1965 en de mensenrechtensituatie in het land was sindsdien deplorabel. Haar reis zou een grote vergissing blijken omdat ze in Jakarta de hand moest schudden van "een president die bloed aan zijn handen heeft".
Volgens Oltmans was het aan de toenmalige regering en met name aan premier Wim Kok en de minister van Buitenlandse Zaken Hans van Mierlo te wijten dat Beatrix in die netelige positie zou zijn geraakt. Het kabinet-Kok I (ook bekend als Paars I ) werd gevormd door de politieke partijen Partij van de Arbeid (PvdA), Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) en de Democraten 66 (D66). Vooral Kok moest het in de kritiek van Oltmans ontgelden.
Reacties
Oltmans slaagde er niet in koningin Beatrix te doen afzien van het voorgenomen staatsbezoek. De politiek deed niets met Oltmans´ pleidooi en in de pers werd op de brochure en het daarin gegeven advies lauw gereageerd. In berichten werd meer ingegaan op Oltmans' reputatie en de stijl van het geschrift dan op de inhoud. Beaamd werd dat de mensensrechtensituatie in Indonesië een serieuze zaak betrof, maar Oltmans' advies kon "met een korrel zout genomen worden"[4].
Weigering visum
Aan de vooravond van het vertrek van koningin Beatrix naar Indonesië werd aan Oltmans door de consulaire afdeling van de Indonesische ambassade te Den Haag geweigerd aan Oltmans een visum te verstrekken, waardoor hij niet kon meereizen met de Nederlandse journalisten in het gevolg van de vorstin bij het staatbezoek. Oltmans zou daarvan verslag doen voor onder meer HP/De Tijd. De Rijksvoorlichtingsdienst verklaarde zich niet te verzetten tegen deze weigering omdat een nieuwe aanvraag kansloos werd geacht. [5]
Vervolg
Na Bon voyage, majesteit! zou nog een volgende brochure verschijnen, getiteld Welkom thuis, majesteit!, waarin Oltmans opnieuw inging op zijn bezwaren tegen het staatsbezoek en zijn bedenkingen tegen het Soeharto-regime, en ook over de tegenwerking die hij zelf ondervond doordat hij als kritisch journalist niet aanwezig mocht zijn bij het staatsbezoek.
| Bronnen, noten en/of referenties |