Chemische formule
Een chemische formule is een manier om de samenstelling van chemische stoffen mee te noteren. Deze worden gebruikt voor moleculen en samengestelde stoffen. In de chemische formules wordt informatie gegeven over de elementen, waaruit de stof is opgebouwd, aangegeven met hun chemische symbolen uit het periodiek systeem, en de chemische verhoudingen waarin deze elementen in de stof voorkomen. Welk symbool, welke letter of lettercombinatie, correspondeert met welk element, is te vinden op de lijst van chemische elementen en in het periodiek systeem. Er worden in chemische formules behalve de letters voor de elementen soms ook andere symbolen gebruikt, zoals getallen, haakjes, liggende streepjes, rechte haakjes, stippen, wiggen, plustekens (+) en mintekens (−).
Reactievergelijkingen geven in feite ook een formule, maar worden apart, dus niet onder de chemische formules gerekend. De in de middelbare school meest gebruikte formules om stoffen mee aan te geven zijn de molecuulformule en de structuurformule.
Soorten chemische formules[bewerken | brontekst bewerken]
Voorkomende formules zijn
- Brutoformule, vereenvoudigde molecuulformule
- Empirische formule, waarbij de indices van de molecuulformule door hun grootste gemeenschappelijke deler zijn gedeeld
- Molecuulformule, korte aanduiding voor een molecuul die aangeeft uit welke elementen en in welke aantallen atomen het is opgebouwd
- SMILES of voluit simplified molecular-input line-entry specification voor chemische tekenprogramma's
- Structuurformule, grafische weergave van een molecuul, vooral van toepassing in de organische chemie
- Verhoudingsformule, bij stoffen die niet uit moleculen bestaan, dus stoffen met een kristalstructuur of een ionrooster
Overzicht[bewerken | brontekst bewerken]
| voorbeelden | molecuulmodel | structuurformule | andere chemische formules | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| voorbeeld | lewisstructuur | stereo projectie | skeletstructuur | gecondenseerde formule | molecuulformule | verhoudingsformule | brutoformule | ||
| methaan | 
|
|
|
|
nvt | CH4 | CH4 | CH4 | CH4 |
| propaan | 
|
|
|
|
|
CH3–CH2–CH3 | C3H8 | C3H8 | C3H8 |
| azijnzuur of ethaanzuur | 
|
|
|
|
|
CH3–COOH | C2H4O2 of CH3COOH | CH2O | C2H4O2 |
| water | 
|
|
|
|
nvt | H2O | H2O | H2O | H2O |