Constante van Planck

De constante van Planck, aangeduid met $h$, is een natuurkundige constante die voorkomt in alle vergelijkingen van de kwantummechanica. De constante is later vernoemd naar de natuurkundige Max Planck, die deze constante in 1900 invoerde bij zijn verklaring van de straling van zwarte stralers.

De constante van Planck $h$ is ingevoerd voor het verband tussen frequentie $\nu$ (Griekse nu) en energie $E$ voor een lichtkwantum (foton) volgens:

$E=h\,\nu$

Waarde van de constante

Tot 2019

De constante heeft de waarde:

$h=(6{,}626\,070\,040\pm 0{,}000\,000\,081)\times 10^{-34}\ {\mbox{J}}\cdot {\mbox{s}}=4{,}135\,667\,662\times 10^{-15}{\text{ eV⋅s}}$

Na 20 mei 2019

De 26e vergadering van de Algemene Conferentie voor Maten en Gewichten ( Het CGPM) heeft op 16 november 2018 nieuwe definities van de basiseenheden aangenomen, die sinds 20 mei 2019 gelden. Volgens die definities bedraagt de constante van Planck exact 6,626 070 15 × 10⁻³⁴ J·s.

Gereduceerde constante van Planck

In veel gevallen wordt een variant van de constante van Planck gebruikt, die soms de constante van Dirac wordt genoemd. Deze wordt geschreven als $\hbar$ en is genoemd naar de Britse fysicus Paul Dirac (1902-1984). Deze wordt gebruikt om de Planckeenheden te definiëren. Het wordt uitgesproken als 'h-streep' of, in het Engels, als 'h-bar'.

$\hbar ={\frac {h}{2\pi }}$

$\hbar =1{,}054\,571\,800\times 10^{-34}\ {\frac {{\mbox{J}}\cdot {\mbox{s}}}{\mbox{rad}}}=6{,}582\,119\,514\times 10^{-16}\ {\frac {\text{ eV⋅s}}{\text{rad}}}$

De constante $\hbar$ is een kwantum van impulsmoment, waaronder spin. Het impulsmoment van een willekeurig systeem is altijd een geheel veelvoud van deze waarde. $\hbar$ komt ook voor in de onzekerheidsrelatie van Heisenberg. Dit wordt gebruikt om te beargumenteren dat $\hbar$ een meer fundamentele eenheid is dan $h$, de constante van Planck.

Voor $h$ en $\hbar$ kunnen de unicodetekens U+8462 en U+8463 gebruikt worden.

Zie ook

• Elektromagnetische straling
• Schrödingervergelijking
• Dualiteit van golven en deeltjes
• Hall-effect

Bronnen, noten en/of referenties