Doopsgezinde Kerk (Nieuwe Niedorp)
| Doopsgezinde Kerk | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Foto vanaf de linkerzijde van de doopsgezinde kerk te Nieuwe Niedorp (2022).
| ||||
| Plaats | Nieuwe Niedorp | |||
| Denominatie | Doopsgezinde Broederschap | |||
| Coördinaten | 52° 44′ NB, 4° 54′ OL | |||
| Gebouwd in | 1878 | |||
| Monumentale status | geen | |||
| Architectuur | ||||
| Architect(en) | Vonk en Holwerda[1] | |||
| Bouwmateriaal | Baksteen | |||
| Stijlperiode | neogotiek | |||
| Toren | gesloopt in 1925 | |||
| Interieur | ||||
| Orgel | L. van Dam & Zn. | |||
| ||||
De Doopsgezinde Kerk aan de Dorpsstraat 149 is een neogotische zaalkerk uit 1878 van de Doopsgezinde Gemeente in het Noord-Hollandse Nieuwe Niedorp, deel uitmakend van de gemeente Hollands Kroon.
Geschiedenis van de doopsgezinden in de Niedorperkogge
[bewerken | brontekst bewerken]In de Niedorperkogge organiseerden wederdopers al in 1534 bijeenkomsten en Bijbelstudies in schuren rond de plaatsen Barsingerhorn, Nieuwe Niedorp, Winkel en Medemblik.[2][3] Destijds vonden er ook gerichte vervolgingen plaats in deze omgeving. Er zijn tussen 1534-36 in totaal 21 doopsgezinden omgebracht via doodvonnissen in de Niedorperkogge.[4] Leenaert Bouwens was tussen 1563-65 verantwoordelijk voor de organisatie en verspreiding van de doperse beweging in West-Friesland. Later werd rond 1570 in Nieuwe Niedorp officieel de doopsgezinde gemeente opgericht.[5] In 1840 was 4% van de inwoners uit de Niedorperkogge doopsgezind.[6]
Doperse kerkgebouwen in Nieuwe Niedorp
[bewerken | brontekst bewerken]Het oorspronkelijke doopsgezinde kerkgebouw de ‘Vermaning’ stond achter de woningen Dorpsstraat 207 en 209. In de jaren 70 van de 19e eeuw was deze schuilkerk onderhevig aan bouwvalligheid.[2] Om die reden werd er in 1857 een nieuwe kerk gebouwd. Dit gebouw werd datzelfde jaar ingewijd door dominee Inne Thijsses Taconis. Twee decennia later verkeerde deze nieuwe kerk echter ook in een staat van verwaarlozing. De doopsgezinde gemeente besloot daarom de verwaarloosde kerk te slopen en gaf opdracht voor de bouw van een volwaardige kerk met toren. Op 16 april 1878 vond de aanbesteding plaats in opdracht van het kerkbestuur.[7] De eerste steen werd gelegd op 31 juli 1878.[8] In datzelfde jaar werd de nieuwe zaalkerk opgeleverd.[9] Het ontwerp werd getekend door de architecten J. A. Vonk Jr. te Schagen en D. Holwerda te Winkel.[10] Nadat er voor de tweede keer een nieuwe kerk in gebruik werd genomen door de doopsgezinde gemeente, deed de oude ‘Vermaning’ nog vele jaren dienst als bergruimte totdat deze in 1972 gesloopt werd om ruimte te maken voor een parkeerplaats voor de naastgelegen sportverenigingen.[11] Na de ingebruikneming bleek dat de constructie van de kerk niet voldoende was berekend op het zware gewicht van de toren. Zodoende werd het torentje, bekroond met een houten koepel, afgebroken in 1925.[6][12]
Orgel en interieur
[bewerken | brontekst bewerken]In de kerkzaal staat een orgel geproduceerd door L. van Dam & Zn uit 1882.[13] Om het Van Dam-orgel te bespelen moet een pomper of orgeltrapper de windlade bedienen. De kerkbanken zijn in de jaren zestig uit de zaalkerk verwijderd.[9]
Doopsgezinde Gemeente
[bewerken | brontekst bewerken]In 1803 fuseerde de doopsgezinde gemeente van Nieuwe Niedorp samen met die van Oude Niedorp.[14] Nieuwer is het samenwerkingsverband tussen de gemeenten Broek op Langedijk, Twisk-Abbekerk en Nieuwe Niedorp.[15]
Lijst van predikanten
[bewerken | brontekst bewerken]- Johannes Michiels Bakker (1813-1831)[16]
- Inne Thijsses Taconis (1841-1865)
- Karst Sybrand van der Meulen (1865-1904)[17]
- David Haars (1905-1935, hulppredikant tot 1940)[18]
- Eva Tiny Kraft Rothfusz (1942-45)[19]
- Elza Franken-Liefrinck (1946-1957)[20]
- Bart Santema (?-2018)
- Waldemar Epp (19 januari 2020-)[21]
Galerij
[bewerken | brontekst bewerken]-
Voorgevel van de zaalkerk. -
Voormalige pastorie van de doopsgezinde kerk. Op de achtergrond bevindt zich de kerk. -
Het Van Dam-orgel uit 1882. -
Opname vanaf de rechterzijde.
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- Lijst van doopsgezinde kerken in Nederland
- Doopsgezinde kerk (Twisk)
- Naastgelegen voormalige pastorie.
- ↑ Nieuwe Niedorp, Dorpsstraat 149 - Doopsgezinde Kerk reliwiki.nl. Gearchiveerd op 26 mei 2022.
- ↑ a b De Doopsgezinde Kerk in Nieuwe Niedorp projectgeestdrift.nl. Gearchiveerd op 30 januari 2023.
- ↑ Wit, Aat, Historie van de Niedorpen en Winkel (2009), p. 65.
- ↑ Wit, Aat, Historie van de Niedorpen en Winkel (2009), p. 66.
- ↑ Wit, Aat, Historie van de Niedorpen en Winkel (2009), p. 66-7.
- ↑ a b Wit, Aat, Niedorp in historisch perspectief (1993), p. 26.
- ↑ Aanbesteding.. Het nieuws van den dag : kleine courant (1 april 1878). Gearchiveerd op 25 juni 2023. Geraadpleegd op 10 april 2022 – via delpher.nl.
- ↑ Van Beek, J. Het ‘Pastorijhuis’, de woning van dominee Mooijen – Stichting Historisch Niedorp, Informatieblad nr. 73 (november 2019), p. 37.
- ↑ a b Geschiedenis Doopsgezinde gemeente Nieuwe Niedorp doopsgezind.nl. Gearchiveerd op 23 maart 2023.
- ↑ 's-Hertogenbosch 7 april.. Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant (8 april 1879). Gearchiveerd op 25 juni 2023. Geraadpleegd op 10 april 2022 – via delpher.nl.
- ↑ Wit, Aat, Niedorp in historisch perspectief (1993), p. 72.
- ↑ J. Eichhorn, K. Kuipers, K. Roel & A. Wit. Monumentaal Niedorp (2004), p. 132.
- ↑ Nieuwe Niedorp, Doopsgezinde Kerk orgelsite.nl. Gearchiveerd op 23 september 2021.
- ↑ Niedorp (Noord-Holland, Netherlands) gameo.org
- ↑ Langedijk, Twisk-Abbekerk en Nieuwe Niedorp doopsgezind.nl. Gearchiveerd op 23 maart 2023.
- ↑ BAKKER, Johannes Michiels dhkonline.nl
- ↑ Karst van der Meulen genea.pedete.net. Gearchiveerd op 25 juni 2023.
- ↑ Persoonlijke gegevens David Haars genealogieonline.nl. Gearchiveerd op 25 juni 2023.
- ↑ Pijper, A. Nu weet ik het, herinneringen van een schooljongen – Stichting Historisch Niedorp, Informatieblad nr. 42 (mei 2004), p. 33.
- ↑ Elza LIEFRINCK, (FRANKEN-LIEFRINCK) dhkonline.nl
- ↑ Predikant doopsgezind.nl. Gearchiveerd op 23 maart 2023.