Droste-effect
Het droste-effect is een visueel effect, waarbij een afbeelding een verkleinde versie van zichzelf bevat. Voor de verkleinde afbeelding geldt weer hetzelfde, enzovoort. Dit proces van zelfverwijzing heet recursie. In theorie kan dit oneindig doorgaan. In de praktijk gaat de recursie slechts zover door, als de resolutie van de afbeelding mogelijk maakt.
Dit verschijnsel is gemakkelijk op te roepen, door een camera te richten op een beeldscherm waarop het opgenomen beeld wordt afgebeeld.
Het effect is genoemd naar Droste, een producent van cacao. Op de cacaoblikken was een verpleegster afgebeeld die een dienblad droeg met daarop hetzelfde blik cacao, waarop dan weer hetzelfde stond enz. De afbeelding is ontworpen in 1904 door Jan Misset.[1][2] Het effect was ook te vinden op een fles Haas-azijn: het etiket van de fles toonde een haas die een fles Haas-azijn vasthield.
Het spreekt vanzelf dat de herhaling in werkelijkheid niet oneindig is. Zou men het cacaoblik met een vergrootglas bekijken, dan blijkt al gauw dat de kleine details in de resolutie van de afbeelding verloren gaan.
Het droste-effect is met de ontwikkeling van de fractale wiskunde ook uit wiskundig en wetenschappelijk oogpunt van belang geworden. Recursie is een belangrijk principe van fractalen, en het recursieve beeld op het beeldscherm kan dan ook met recht een fractaal genoemd worden. Nog interessanter wordt het als de camera onder een zekere hoek op het beeldscherm gericht wordt. Er ontstaat dan een 'levend' fractaal beeld dat meer door de draaiingshoek dan door het beeldscherm of de camera bepaald wordt.
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ "Bedenker van Droste-effect bekend", Trouw, 1 augustus 1994; Frank Kools, "Een goede schilder werkt met terpentijn en jenever", Trouw, 24 augustus 1994.
- ↑ Zijn achternaam wordt in veel bronnen verkeerd gespeld als Musset.
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
- (en) Escher and the Droste effect, Universiteit Leiden (over het droste-effect en het invullen van het ontbrekende deel van Eschers Prentenkabinet met behulp van wiskunde) [dode link].
