Gebruiker:Evil berry/Kladblok/Neithhotep
| Neithhotep | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Neithhotep in Egyptische hiërogliefen | ||||||||||||
Neithhotep (Neith hotep) Nj.t htp Neith is genadig[1] | ||||||||||||
Nj.t htpjw Neith is tevreden/(met) Neith verzoend[2] | ||||||||||||
| Functies | ||||||||||||
| Gemalin onder de twee vrouwen (sm3yt-nbty) Eerste onder de vrouwen (khnty) Farao (regentes) |
Neithhotep (ook Neithotep of Hetepu-Neith) was een vroeg-dynastieke koningin van de 1e Dynastie, die aan de zijde van koning (farao) Narmer leefde en onder koning Aha stierf.
Naam en identiteit[bewerken | brontekst bewerken]
De naam van Neithhotep is duidelijk aan die van de Egyptische godin Neith ontleend, dewelke in het bijzonder in de eerste helft van de 1e Dynastie cultische verering genoot. Haar cultuscentrum lag in Saïs. Naast Neithhotep zijn op monumenten en artefacten de namen van enkele, vooral vrouwelijke, personen met een band met Neith bewaard gebleven: koningin Meritneith alsook de prinsessen Qaneith, Herneith en Ahaneith.[3]
Archeologische vondsten doen vermoeden, dat Neithhotep de moeder van koning Aha was, in de laatste jaren van Narmer koningin werd en onder Aha overleed. Bewijzen hiervoor zijn een kleizegel uit haar graf met de naam van Narmer en Aha. Over de identiteit van mogelijk andere nakomelingen is niets geweten.[4] Nieuwere inscripties uit de Wadi Ameyra in het zuiden van de Sinaï wijzen erop dat Neithhotep waarschijnlijk ten tijde van koning Aha een grondstofexpeditie uitrustte, wat slechts mogelijk was als ze koningin was. Dientengevolge was ze mogelijk de echtgenote van koning Aha, die ze op de troon opvolgde.[5]
Mogelijk regentschap[bewerken | brontekst bewerken]
Net zoals koningin Meritneith kon ook Neithhotep zelfstandig geregeerd hebben, daar haar naam op kleizegels uit het graf van koning Aha en haar eigen naam in een Serech opduikt, waarboven zich niet wie zoals altijd de Horusvalk bevindt, maar het embleem van de godin Neith. Een serech was echter in de regel voor mannelijke regenten voorbehouden. Verder wordt deze these naast door de serech ondersteund door de ongewone omvang van haar grafcomplex. Een grafstele zoals het geval is voor koningin Meritneith heeft men tot nu toe niet teruggevonden. De these van de alleenheerschappij was niet alzijds geaccepteerd, daar de bewijzen tot nu toe te pover waren.[6][7] Doch in het licht van de nieuwe inscripties van Sinaï wordt deze these onderbouwd. Het interessante aan de inscripties is, dat ze de periode van de 0e dynastie tot aan het begin van de 2e dynastie bestrijken, over welke periode men in z'n geheel maar weinig weet.[5]
De egyptologen Werner Kaiser en Günter Dreyer hebben het vermoeden geuit, dat Neithhotep mogelijkerwijs met koning Teti kan worden geïdentificeerd, wiens naam traditioneel als directe opvolger van Menes, de eerste heerser van Egypte, in de koningslijsten opduikt.[8] Kaiser en Dreyer vermoeden, dat de koningin als zelfstandige regentes het staatsbestuur voor haar neef, koning Djer, overnam, daar deze noch minderjarig en bijgevolg te jong voor het koningsambt was. Deze aanname wordt ondersteund door de vermelding van de naam "Teti" in de Koningslijst van Turijn, waarna Teti I slechts 1 jaar en 45 dagen regeerde.[9] De nieuwe Sinaï-inscripties van Wadi Ameyra ondersteunen de theorie, dat de eerste koning Narmer door de tweede koning Menes alias Hor-Aha werd opgevolgd en na zijn dood diens weduwe Neithhotep alias Teti I voor een jaar en 45 dagen het land regeerde, voordat koning Hor-Djer de regering overnam. Bijgevolg had Narmer de eenheid van het rijk waarschijnlijk door oorlog tot stand gebracht, terwijl Menes het land door een gemeenschappelijke orde verenigde.[5]
Grafcomplex[bewerken | brontekst bewerken]
In het zuidelijke gebied van de pre-dynastieke necropool van Naqada bevindt zich een grote grafcomplex, waarvan de oorspronkelijke bovenbouw (mastaba) tegenwoordig door erosie is verwoest. Het complex werd rond 1897 door Jacques de Morgan opgegraven en later door Ludwig Borchardt nogmaals onderzocht. Aanvankelijk werd het op grond van een omstreden ivoren etiket voor het graf van de legendarische koning Menes gehouden. De keuze voor de plaats voor het grafcomplex verwijst mogelijkerwijs naar de herkomst van Neithhotep uit het noordelijke Neder-Egypte, temeer omdat haar naam eveneens in die richting lijkt te wijzen. Dat ze in Opper-Egypte werd bijgezet, kan erop duiden, dat Narmer Neithhotep huwde, om de vereniging van Opper- en Neder-Egypte te bevestigen.[10]
Noten[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ S. Roth, Die Königsmütter des Alten Ägypten von der Frühzeit bis zum Ende der 12. Dynastie, Wiesbaden, 2001, 377.
- ↑ T. Hare, Remembering Osiris: Number, Gender, and the Word in Ancient Egyptian Representational Systems, Stanford, 1999, p. 92.
- ↑ T.A.H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt - Strategy, Security and Society, Londen, 1999.
- ↑ T.A.H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt - Strategy, Security and Society, Londen, 1999.
- ↑ a b c J. Willeitner, Königin Neithhotep. Die erste Frau auf dem Pharaonenthron, Spektrum.de (01/03/2016).
- ↑ T.A.H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt - Strategy, Security and Society, Londen, 1999.
- ↑ S. Roth, Die Königsmütter des Alten Ägypten von der Frühzeit bis zum Ende der 12. Dynastie, Wiesbaden, 2001, pp. 31–33.
- ↑ W. Kaiser, Zum Siegel mit frühen Königsnamen von Umm el-Qaab. Vier vorgeschichtliche Gefäße von Haraga. Die dekorierte Torfassade des spätzeitlichen Palastbezirkes von Memphis, in Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts 43 (1987), pp. 115–121.
- ↑ G. Dreyer, Umm el-Qaab: Nachuntersuchungen im frühzeitlichen Königsfriedhof. 3./4. Vorbericht, in Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts 46 (1990), pp. 71–74.'
- ↑ T.A.H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt - Strategy, Security and Society, Londen, 1999, pp. 58-59.
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Neithhotep op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- J. de Morgan, Recherches sur les origines de l’Égypte, II, Parijs, 1897. (online versie)
- W.B. Emery, Ägypten – Geschichte und Kultur der Frühzeit, Wiesbaden, 1964. ISBN 0415186331
- S. Roth, Die Königsmütter des Alten Ägypten von der Frühzeit bis zum Ende der 12. Dynastie, Wiesbaden, 2001. ISBN 3447043687
- H.A. Schlögl, Das Alte Ägypten: Geschichte und Kultur von der Frühzeit bis zu Kleopatra, München, 2006. ISBN 3406549888
- T.A.H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt - Strategy, Security and Society, Londen, 1999. ISBN 0415260116
Externe link[bewerken | brontekst bewerken]
- J. Willeitner, Königin Neithhotep. Die erste Frau auf dem Pharaonenthron, Spektrum.de (01/03/2016).
[[Categorie:Partner van de farao van Egypte]]