Gebruiker:Purefood/Kladblok

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Korte voedselketens

Korte voedselketen is een term die wordt gebruikt om een breed scala van voedsel productie-distributie-consumptie initiatieven te identificeren, zoals boerenmarkten[[1]], boerderijwinkels, collectieve boerderijwinkels, gemeenschapslandbouw[[2]], voedselcollectieven en coöperaties. Meer in het algemeen een voedselketen[[3]] kan als ‘kort’ worden gedefinieerd wanneer het wordt gekenmerkt door korte afstand en / of klein aantal tussenpersonen tussen producent en consument.[bewerken | brontekst bewerken]

Oorsprong van het concept == Korte ketens werden oorspronkelijk geïdentificeerd als voorbeelden van ‘weerstand’ van de boeren aan de modernisering van het voedselsysteem, gekenmerkt door de ontwikkeling van globale ketens op basis van de langeafstandshandel[1]. Weerstand bestaat uit het feit dat, door de rechtstreekse verkoop aan consumenten, boeren intermediairs omzeilen en dus onafhankelijke marketingstrategieën kunnen ontwikkelen op basis van differentiatie. Deze strategieën geven boeren de mogelijkheid van het behouden van een groter aandeel van de toegevoegde waarde binnen het boerenbedrijf en binnen de lokale economieën. Gezien deze kenmerken, worden korte voedselketens steeds vaker in overweging genomen bij het ontplooien van plattelandsbeleid en voedselbeleid als motor van verandering in het voedselsysteem en een beleidsinstrument voor de ontwikkeling van het platteland[[4]][2].

De analyse van korte voedselketens heeft een breder debat gevoed over ‘alternatieve voedselketens’[3], ‘alternatieve voedselnetwerken’[4], en ‘duurzame voedselketens’[5]. ==

Specifieke karakter van de korte voedselketens

Korte ketens worden beschouwd als de meest geschikte kanalen voor biologische en lokaal specifieke producten en voor kleine boeren. In feite, een nauwere relatie tussen producenten en consumenten geeft producenten de mogelijkheid om een rijker communicatiekanaal te ontwikkelen en de aanwezige marktniches te identificeren of te creëren. Zoals Ilbery en Maye (2005) stellen “... het cruciale kenmerk van korte voedselketen is dat levensmiddelen die de eindverbruiker bereiken via een keten gekarakteriseerd zijn door middel van waarde beladen informatie over de productiewijze, de herkomst, en onderscheidend hoge kwaliteitsvermogen van het product” (zie ook Renting et al.)[6][7]. Ook Marsden et al. (2000) stellen dat “een gemeenschappelijk kenmerk is echter de nadruk op de aard van de relatie tussen de producent en de consument in deze ketens, en de rol van deze relatie in creatie van waarde en betekenis, in plaats van uitsluitend de aard van het product op zichzelf”[8].[bewerken | brontekst bewerken]

Criteria voor de identificatie == Voor het ontwikkelen van een definitie van korte voedselketens zijn er een aantal mogelijke criteria beschikbaar die kunnen worden gebruikt. Korte voedselketens vertonen aspecten van geografische, sociale en economische nabijheid[9].

  • Regel in ongenummerde lijst Geografische nabijheid betekent fysiek dichtbij, en wordt gemeten als de afstand tussen producent en consument.
  • Regel in ongenummerde lijst Sociale nabijheid komt tot uiting als directe (of met zeer weinig tussenpersonen) en betrouwbare relaties tussen producent en consument die elkaar en het product kennen, solidariteit tussen producenten en consumenten, maatschappelijke betrokkenheid in het lokale voedselsysteem, (her)verbinding met lokale voedseltradities en identiteiten.
  • Regel in ongenummerde lijst Economische nabijheid betekent dat de markttransacties lokaal gebeuren en het geld binnen een gemeenschap of een bepaalde plaats circuleert; een korte voedselketen is in plaatselijk bezit en wordt lokaal bestuurd, het is transparant en traceerbaar.
==

Indeling van de korte voedselketens

Korte voedselketens worden door Renting et al.[10] ingedeeld in drie categorieën: face-to-face, naast, verlengd. Face-to-face categorie worden gekenmerkt door fysieke ontmoetingen tussen producenten en consumenten (zoals in het geval van boerenmarkten). In de naaste korte voedselketens zijn producenten niet noodzakelijkerwijs betrokken bij het beheren van distributie van de producten (zoals in het geval van consumentencoöperaties). Hoewel de [afstanden] tussen producenten en consumenten groot kan zijn in verlengde korte voedselketens zijn de consumenten zich bewust van de identiteit van de producenten en van de producten (zoals in het geval van eerlijke handelEerlijke_handel en beschermde oorsprongbenaming).[bewerken | brontekst bewerken]

Korte voedselketens in nationale regelgeving == Een actieplan ontwikkeld in 2009 door het Franse Ministerie van Landbouw, Voedsel en Bosbouw[[5]] was gericht op het ondersteunen van de ontwikkeling van de korte voedselketens. Volgens het plan, zijn korte voedselketens gedefinieerd op basis van het aantal betrokken actoren; en dit is heel precies bepaald: als korte ketens worden beschouwd commercialisering van landbouwproducten via directe verkoop of indirecte verkoop wanneer slechts één tussenpersoon is betrokken bij het proces. Echter, er zijn besprekingen in de Senaat en op het regionaal niveau geweest in Frankrijk over de betekenis van korte ketens en dat deze niet moet worden teruggebracht tot het aantal intermediairs, ook geografische afstand moet in beschouwing genomen worden (bijvoorbeeld, men kan wijn direct inkopen, maar wat als het zich 1000 km verplaatst?). Naar aanleiding van het nationale actieplan (of misschien in sommige gevallen zelfs hiervoor), zijn er regionale plannen ontwikkeld voor korte voedselketens. Regionale actieplannen verwijzen naar de bovenstaande nationale definitie, maar ze zijn soms ook een aanvulling of verfijning ervan. Bijvoorbeeld administratieve regio Aquitanië voegt ook korte of verminderd geografische afstand tussen producent en consument aan de definitie (link). De Franse wet op de modernisering van de landbouw en visserij, bijgesteld in 2010 (n ° 2010-874), onder zijn vele andere interventiemaatregelen noemt ook de ontwikkeling van de korte voedselketens en facilitering van de geografische nabijheid tussen producenten en verwerkers. ==

Voorbeelden van korte voedselketens == Boerenmarkten[[6]], zijn fysieke markten met voedsel die rechtstreeks door de boeren aan de consument worden verkocht. GemeenschapslandbouwGemeenschapslandbouw, netwerk of een vereniging van individuen die toegezegd hebben het delen van de risico's en voordelen van de voedselproductie met boeren en consumenten ter ondersteuning van een of meer lokale boerderijen. De URGENCIhttps://urgenci.net/ netwerk bundelt initiatieven van gemeenschapslandsbouw van over de hele wereld. Gruppi di acquisto solidale (GAS)[[7]], zijn Italiaans netwerken geïnitieerd door consumenten die aansluiten op de landbouwers om alternatieve voedselvoorziening te organiseren. Franse Associations pour le maintien d'une agriculture paysanne (AMAP) ondersteunen boeren en biologische landbouw[[8]] door middel van directe contacten tussen boeren en consumenten te creëren. ==

EU onderzoeksprojecten over korte voedselketens == GLAMURhttp://glamur.eu/ - Globale en lokale voedsel evaluatie: een multidimensionaal prestatiegerichte aanpak. FOODLINKShttp://www.foodlinkscommunity.net/foodlinks-home.html - Kennis brokerage ter bevordering van duurzame consumptie en productie van voedsel: het verbinden van wetenschappers, beleidsmakers en maatschappelijke organisaties. SUS-CHAINShttp://www.sus-chain.org/index.htm – Marketing van duurzame landbouw: een analyse van de potentiële rol van nieuwe voedselketens in duurzame plattelandsontwikkeling. PUREFOOD - is een Marie Curie Initial Training Network gefinancierd door zevende kaderprogramma (PEOPLE program) van de Europese Commissie. Het doel van PUREFOOD is om een pool van beginnende onderzoekers in de sociaal-economische en sociaal-ruimtelijke dynamiek van de (peri-) stedelijke en regionale voedsellandschap te trainen. ==

  1. Van Der Ploeg, Jan Douwe, Henk Renting, Gianluca Brunori, Karlheinz Knickel, Joe Mannion, Terry Marsden, and others, “Rural Development: From Practices and Policies Towards Theory,” Sociologia Ruralis, 40 (2000), 391–408 <doi:10.1111/1467-9523.00156>
  2. https://ec.europa.eu/agriculture/events/small-farmers-conference-2012_en
  3. Ilbery, B., and D. Maye. 2005. «Alternative(shorter) food supply chains and specialist livestock products in the Scottish- English borders». Environment and planning A 37 (5): 823–844.
  4. Goodman, D., and M. Goodman. 2008. «Alternative food networks». International encyclopedia of human geography, pp.(Oxford: Elsevier).
  5. Roep, D., and H. Wiskerke. 2006. Nourishing networks: fourteen lessons about creating sustainable food supply chains. Reed Business Information, Wageningen University.
  6. Ilbery, B., and D. Maye. 2005. «Alternative(shorter) food supply chains and specialist livestock products in the Scottish- English borders». Environment and planning A 37 (5): 823–844.
  7. Renting H., Marsden T. , Banks J. (2003) Understanding alternative food networks: exploring the role of short food supply chains in rural development. Environment and Planning A 2003, volume 35, pages 393 - 411.
  8. Marsden, T., J. Banks, e G. Bristow. 2000. «Food supply chain approaches: exploring their role in rural development». Sociologia ruralis 40 (4): 424–438.
  9. Kebir, L. and Torre A. (2012) Geographical proximity and new short food supply chains. In: Lazzeretti, Luciana (ed.) 2012. Creative Industries and Innovation in Europe: Concepts, Measures and Comparative Case Studies. Routledge.
  10. Renting H., Marsden T. , Banks J. (2003) Understanding alternative food networks: exploring the role of short food supply chains in rural development. Environment and Planning A 2003, volume 35, pages 393 - 411.