Gebruiker:Whatsabrinalikes/Menselijke penislengte

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Diagram dat laat zien hoe u de lengte (length) en omtrek (circumference) van een menselijke penis in erectie kunt meten

Menselijke penissen variëren in grootte op een aantal manieren, waaronder lengte en omtrek wanneer deze slap en in erectie is. Naast de natuurlijke variabiliteit van menselijke penissen in het algemeen, zijn er factoren die leiden tot kleine variaties, zoals het niveau van opwinding, het tijdstip van de dag, de omgevingstemperatuur, het angstniveau, de fysieke activiteit en de frequentie van seksuele activiteit. Vergeleken met andere primaten, waaronder grote voorbeelden zoals de gorilla, is de menselijke penis het dikst, zowel in absolute termen als in verhouding tot de rest van het lichaam. De meeste groei van een menselijke penis vindt plaats in twee fasen: de eerste tussen de kindertijd en de leeftijd van vijf jaar; en vervolgens tussen ongeveer een jaar na het begin van de puberteit en uiterlijk ongeveer 17 jaar oud.[1]

De metingen variëren, waarbij onderzoeken die afhankelijk zijn van zelfmeting een aanzienlijk hoger gemiddelde rapporteren dan onderzoeken waarbij een zorgverlener de metingen uitvoert. In 2015 concludeerde een onderzoek onder 15.521 mannen, die werden gemeten door gezondheidswerkers in plaats van door henzelf, dat de gemiddelde lengte van een menselijke penis in erectie 13,12 centimeter lang is, terwijl de gemiddelde omtrek van een menselijke penis in erectie 11,66 centimeter bedraagt.[2] Een onderzoek uit 1996 naar de lengte in slappe toestand vond een gemiddelde van 8.9 centimeter gemeten door personeel.[3] Een volwassen penis met een rechtopstaande lengte van minder dan 9.3 cm, maar verder normaal gevormd, wordt in de geneeskunde een micropenis genoemd.

Een menselijke penis, slap en rechtopstaand.

Er is in onderzoek beperkt tot geen statistisch significante correlatie gevonden tussen de grootte van de penis en de grootte van andere lichaamsdelen. Naast genetica kunnen sommige omgevingsfactoren, zoals de aanwezigheid van hormoononregelaars, de groei van de penis beïnvloeden.

Studies[bewerken | brontekst bewerken]

Verdeling van penisgroottes naar lengte. 45% van de penissen in erectie zijn tussen de 12 en 14 cm lang.[4]
Verdeling van de penisgroottes naar omtrek. 81% van de penissen in erectie (groen) heeft een omtrek tussen 10 en 13 cm.[5]
Percentiel van penislengte[6]
Percentiel van penisomtrek[7]

Hoewel de resultaten enigszins variëren tussen gerenommeerde onderzoeken, is de consensus dat de gemiddelde menselijke penis, in erectie, een lengte tussen de 12,9 en 15 centimeter heeft.[8][9][10]

Gemiddelde rechtopstaande lengte met metingen (in centimeters en inch)
Erectie bij volwassen mannen in het gemiddelde bereik, van 14 centimeters

Een onderzoek uit 2015 van het medisch onderzoek over dit onderwerp in de afgelopen 30 jaar, gepubliceerd in BJU International, liet vergelijkbare resultaten zien, met gemiddelde slappe, uitgerekte, niet-rechtopstaande en rechtopstaande lengtes van 9,16 cm, 13,24 cm, en 13.12 cm respectievelijk, en gemiddelde slappe en rechtopstaande omtrekken van 9,31 cm en 11,66 cm respectievelijk. In de geïncludeerde onderzoeken werd de rechtopstaande lengte gemeten door het prepubische vetkussentje tot op het bot te duwen, en de slappe of rechtopstaande omtrek werd gemeten aan de basis of schacht van de penis.[11]

Lengte[bewerken | brontekst bewerken]

Slap[bewerken | brontekst bewerken]

Uit een onderzoek (gepubliceerd in 1996) bleek dat de gemiddelde lengte van een slappe penis 8.9 centimeter was.[12] Uit een overzicht van verschillende onderzoeken bleek dat de gemiddelde slappe lengte 9 à 10 cm was.[13] Er is niet noodzakelijk een verband tussen de lengte van de slappe penis en de lengte van de penis in erectie. Sommige kleinere slappe penissen worden veel langer, terwijl sommige grotere slappe penissen relatief minder groeien.[14]

De penis en het scrotum kunnen onwillekeurig samentrekken als reactie op koude temperaturen, angst of zenuwachtigheid en deelname aan sport.[15] Deze afname van de slappe penisgrootte wordt aangeduid met de slangterm "krimp", als gevolg van de werking van de cremasterspier . Hetzelfde fenomeen treft fietsers en gebruikers van hometrainers, waarbij langdurige druk op het perineum vanuit het fietszadel en de inspanning van de oefening ervoor zorgen dat de penis en het scrotum onwillekeurig samentrekken. Een verkeerd zadel kan uiteindelijk erectiestoornissen veroorzaken (zie kruisdruk voor meer informatie).

Uitgerekt[bewerken | brontekst bewerken]

Noch de leeftijd, noch de grootte van de slappe penis voorspelden nauwkeurig de lengte van de erectie. Uitgerekte lengte is in sommige gevallen wel gecorreleerd met de lengte in erectie.[16] Studies hebben echter ook drastische verschillen aangetoond tussen uitgerekte lengte en lengte in erectie.[17] Uit één onderzoek bleek dat een minimale spankracht van ongeveer 450 g tijdens het uitrekken van de penis nodig was om een volledige potentiële erectielengte te bereiken. Uit dit onderzoek bleek ook dat de spankrachten die in dit onderzoek door de uroloog werden uitgeoefend significant (P<0,01) lager waren dan 450 g.[18] Dit kan de verschillen verklaren tussen uitgerekte lengte en lengte in erectie.

  • Uit het onderzoek uit 2015 onder 15.521 mannen bleek dat de gemiddelde lengte van een uitgerekte slappe penis 13,24 cm lang was, wat vrijwel identiek is aan de gemiddelde lengte van een menselijke penis in erectie, namelijk 13,12 cm.[19]
  • Een onderzoek uit 2001 onder ongeveer 3.300 mannen, gepubliceerd in European Urology, concludeerde dat de slappe uitgerekte lengte gemiddeld werd gemeten op ongeveer 12.5 centimeter. Daarnaast controleerden ze op correlaties in een willekeurige subset van de steekproef bestaande uit 325 mannen. Daaruit bleek een verband te zijn tussen het BMI en de lengte van de uitgerekte penis.[20]

Erectie[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd naar de lengte van de volwassen penis in erectie. Studies die zich op zelfmeting baseerden, inclusief die uit internetenquêtes, rapporteerden consequent een hogere gemiddelde lengte dan studies die medische of wetenschappelijke methoden gebruikten om metingen te verkrijgen.[21][22]

De volgende door het personeel gemeten onderzoeken zijn samengesteld uit verschillende subgroepen van de menselijke bevolking (met andere woorden, specifieke leeftijdscategorie of ras; selectie van mensen met seksueel-medische problemen of zelfselectie) die een steekproefvertekening zouden kunnen veroorzaken.[23][24]

  • In een onderzoek onder 80 gezonde mannen, gepubliceerd in het Journal of Urology van september 1996, werd een gemiddelde penislengte in erectie van 12.9 cm werd.[25] Het doel van de studie was om "richtlijnen te geven over de lengte en omtrek van de penis om te helpen bij het adviseren van patiënten die een penisvergroting overwegen." Er werd geconcludeerd: "Noch de leeftijd van de patiënt, noch de grootte van de slappe penis voorspelden nauwkeurig de lengte van de erectie."
  • Uit een studie gepubliceerd in het International Journal of Impotentie Research van december 2000 bleek dat de gemiddelde penislengte in erectie bij 50 Joodse blanke mannen 13.6 cm was (gemeten door gezondheidspersoneel).[9] De studie was bedoeld om "klinische en technische parameters van de slappe penis te identificeren voor het voorspellen van de penisgrootte tijdens erectie."[9] Erectie werd farmacologisch geïnduceerd bij 50 Joodse blanke patiënten die waren geëvalueerd op erectiestoornissen (gemiddelde leeftijd 47 ± 14 jaar). Patiënten met penisafwijkingen of bij wie erectiestoornissen aan meer dan één psychologische oorzaak konden worden toegeschreven, werden uit het onderzoek weggelaten.
  • Uit een onderzoek gepubliceerd in de uitgave van BJU International uit 2007 bleek dat de gemiddelde penislengte in erectie 14–16 was en een omtrek van 12–13 cm. Het artikel vergeleek de resultaten van twaalf onderzoeken die onder verschillende bevolkingsgroepen in verschillende landen waren uitgevoerd. In het overzicht zijn verschillende meetmethoden opgenomen.[26]
  • Een onderzoek uit 2015 door BJU International concludeerde dat de gemiddelde penislengte in erectie 13,12 cm was.[27]
  • Uit een onderzoek uit 2013 onder 253 mannen uit Tanzania bleek dat de gemiddelde penislengte in erectie van Tanzaniaanse mannen 13,12 cm was.[28]
  • Uit een Indiase studie (gepubliceerd in 2007) onder 301 mannen van 18 tot 60 jaar, gepubliceerd in het International Journal of Impotentie Research, bleek dat de lengte van een slappe, uitgerekte en rechtopstaande lengte respectievelijk 8.21 cm, 10.88 cm en 13.01 cm was.[29]
  • Uit een Koreaans onderzoek (gepubliceerd in 1971) onder 702 mannen in de leeftijd van 21 tot 31 jaar bleek dat de gemiddelde penislengte in erectie 12.70 cm was.[30] Uit een ander onderzoek (uit 1998) onder 150 Koreanen bleek dat de gemiddelde penislengte in erectie 13.42 cm was.[31] Uit het meest recente onderzoek (gepubliceerd in 2016) onder 248 Koreaanse mannen bleek dat de gemiddelde penislengte in erectie 13.53 cm was.[32]
  • Uit een recensie uit 2020 in de Journal of Sex & Marital Therapy bleek dat de meerderheid van de mannen geloofde dat de gemiddelde penislengte in erectie meer dan 15,24 cm is. Deze onnauwkeurige overtuiging is waarschijnlijk gevoed door onnauwkeurige en overdreven gegevens uit onderzoeken waarin de grootte van de penis in erectie van een deelnemer zelf werd gerapporteerd. Deelnemers kunnen overschattingen van de grootte van hun penis melden in de overtuiging dat een grotere penis sociaal wenselijker is.[33] In hetzelfde overzicht werden de resultaten geanalyseerd van tien eerdere onderzoeken waarbij onderzoekers de grootte van de penis in erectie hadden gemeten. Ze meldden dat de penislengte in erectie tussen 12,95 cm en 13,92 cm lag, een resultaat dat aanzienlijk lager is dan het gemiddelde verkregen in zelfgerapporteerde onderzoeken. De auteurs merkten op dat de resultaten van dergelijke meetstudies nog steeds te hoog kunnen zijn als gevolg van vooroordelen van vrijwilligers – namelijk de mogelijkheid dat mannen met grotere penissen eerder zullen kiezen om aan dergelijke onderzoeken deel te nemen.[33]

Omtrek in erectie[bewerken | brontekst bewerken]

Soortgelijke resultaten bestaan met betrekking tot onderzoeken naar de omtrek van de volledig stijve penis van een volwassene, waarbij de meting gewoonlijk halverwege de schacht wordt uitgevoerd.[34] Net als bij de lengte rapporteerden onderzoeken die zich baseerden op zelfmeting consequent een aanzienlijk hoger gemiddelde dan onderzoeken waarbij de medewerkers de metingen deden. In een onderzoek naar de penisgrootte waarbij metingen werden uitgevoerd in een laboratoriumomgeving, was de gemiddelde penisomtrek in erectie 11,66 cm..[35]

Grootte bij geboorte[bewerken | brontekst bewerken]

De gemiddelde uitgerekte penislengte bij de geboorte is ongeveer 4 cm (1,6 in), en 90% van de pasgeboren jongens zal tussen 2.4 and 5.5 cm zijn . Een beperkte groei van de penis vindt plaats tussen de geboorte en de leeftijd van 5 jaar, maar er vindt zeer weinig plaats tussen de 5 jaar en het begin van de puberteit . De gemiddelde grootte aan het begin van de puberteit is 6 centimeter met een volwassen grootte die ongeveer 5 jaar later werd bereikt.

Grootte met veroudering[bewerken | brontekst bewerken]

Auteurs van een artikel waarin onderzoek naar de omvang van de penis wordt beoordeeld, concluderen dat de lengte van een slappe penis iets minder dan 4 bedraagt bij de geboorte en verandert heel weinig tot de puberteit, waar wel sprake is van duidelijke groei.[36][37]

Er wordt niet aangenomen dat leeftijd negatief correleert met de penisgrootte. "Individuele onderzoeken hebben gesuggereerd dat de penisgrootte kleiner is in onderzoeken die zich richten op oudere mannen, maar er werden geen algemene verschillen gevonden als de resultaten van verschillende onderzoeken over een periode van 60 jaar onderzocht werden.[38]

Grootte en hoogte[bewerken | brontekst bewerken]

Uit een literatuuronderzoek uit 2015 bleek dat twee onderzoeken vonden dat lengte en uitgerekte of slappe lengte matig gecorreleerd waren, zeven onderzoeken die een zwakke correlatie vonden voor slappe, uitgerekte of rechtopstaande lengte, en twee onderzoeken die geen verband vonden tussen slappe lengte en lengte.[39]

One study investigated the relationship with digit ratio and found that men with longer ring fingers than index fingers had slightly longer penises.[40][41] However, the common misconception that hand size predicts penis size has been widely discredited.[42][43]

Biochemie[bewerken | brontekst bewerken]

Androgenen zoals testosteron zijn verantwoordelijk voor de vergroting en verlenging van de penis tijdens de puberteit.[44] De grootte van de penis is positief gecorreleerd met toenemende testosteronniveaus tijdens de puberteit.[45] Maar na de puberteit heeft de toediening van testosteron geen invloed op de penisgrootte, en een tekort aan androgeen bij volwassen mannen resulteert slechts in een kleine afname van de grootte.[45] Groeihormoon (GH) en insulineachtige groeifactor 1 (IGF-1) zijn ook betrokken bij de penisgrootte, waarbij een tekort (zoals waargenomen bij groeihormoondeficiëntie of het Laron-syndroom) in kritieke ontwikkelingsstadia kan leiden tot micropenis.[46]

Variantie[bewerken | brontekst bewerken]

Verschillende maten van penissen in erectie. Er zijn grote individuele verschillen in penisgrootte en -vorm.

Genetica[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn bepaalde genen, zoals homeobox- genen (Hox A en D), die mogelijk een rol spelen bij het reguleren van de penisgrootte. Bij mensen kan het AR-gen, gelegen op het X-chromosoom op Xq11-12, de penisgrootte beïnvloeden. Het SRY-gen dat zich op het Y-chromosoom bevindt, kan een rol spelen. Variatie in grootte kan vaak worden toegeschreven aan <i id="mwAZ8">de novo-</i> mutaties . Een tekort aan groeihormoon of gonadotrofinen in de hypofyse of milde mate van androgeenongevoeligheid kan bij mannen een kleine penisgrootte veroorzaken en kan in de vroege kinderjaren worden aangepakt met een behandeling met groeihormoon of testosteron.

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. Stang, Jamie (2005), Guidelines for Adolescent Nutrition Services. University of Minnesota, "Ch. 1. Adolescent Growth and Development", p. 3. Geraadpleegd op 6 november 2023.
  2. Veale, David (June 2015). Am I normal? A systematic review and construction of nomograms for flaccid and erect penis length and circumference in up to 15 521 men: Nomograms for flaccid/erect penis length and circumference. BJU International 115 (6): 978–986. PMID 25487360. DOI: 10.1111/bju.13010.
  3. Wessells, Hunter (1996). Penile Length in the Flaccid and Erect States: Guidelines for Penile Augmentation. The Journal of Urology 156 (3): 995–7. PMID 8709382. DOI: 10.1016/S0022-5347(01)65682-9.
  4. Veale, David (June 2015). Am I normal? A systematic review and construction of nomograms for flaccid and erect penis length and circumference in up to 15 521 men: Nomograms for flaccid/erect penis length and circumference. BJU International 115 (6): 978–986. PMID 25487360. DOI: 10.1111/bju.13010.
  5. Veale, David (June 2015). Am I normal? A systematic review and construction of nomograms for flaccid and erect penis length and circumference in up to 15 521 men: Nomograms for flaccid/erect penis length and circumference. BJU International 115 (6): 978–986. PMID 25487360. DOI: 10.1111/bju.13010.
  6. Veale, David (June 2015). Am I normal? A systematic review and construction of nomograms for flaccid and erect penis length and circumference in up to 15 521 men: Nomograms for flaccid/erect penis length and circumference. BJU International 115 (6): 978–986. PMID 25487360. DOI: 10.1111/bju.13010.
  7. Veale, David (June 2015). Am I normal? A systematic review and construction of nomograms for flaccid and erect penis length and circumference in up to 15 521 men: Nomograms for flaccid/erect penis length and circumference. BJU International 115 (6): 978–986. PMID 25487360. DOI: 10.1111/bju.13010.
  8. Wessells, Hunter (1996). Penile Length in the Flaccid and Erect States: Guidelines for Penile Augmentation. The Journal of Urology 156 (3): 995–7. PMID 8709382. DOI: 10.1016/S0022-5347(01)65682-9.
  9. a b c Chen, J (2001). Predicting penile size during erection. International Journal of Impotence Research 12 (6): 328–33. PMID 11416836. DOI: 10.1038/sj.ijir.3900627.
  10. ANSELL RESEARCH – The Penis Size Survey. Ansell (March 2001). Geraadpleegd op 13 juli 2006.
  11. Veale, David (June 2015). Am I normal? A systematic review and construction of nomograms for flaccid and erect penis length and circumference in up to 15 521 men: Nomograms for flaccid/erect penis length and circumference. BJU International 115 (6): 978–986. PMID 25487360. DOI: 10.1111/bju.13010.
  12. Wessells, Hunter (1996). Penile Length in the Flaccid and Erect States: Guidelines for Penile Augmentation. The Journal of Urology 156 (3): 995–7. PMID 8709382. DOI: 10.1016/S0022-5347(01)65682-9.
  13. Wylie, Kevan R (2007). Penile size and the 'small penis syndrome'. BJU International 99 (6): 1449–55. PMID 17355371. DOI: 10.1111/j.1464-410X.2007.06806.x.
  14. Penis Size FAQ & Bibliography. Kinsey Institute (2009). Geraadpleegd op 7 november 2013.
  15. Dr. Andrew Siege, Is this normal? 10 common penile 'flaws' you may have. New Jersey Urology, 12 Nov 2018 (12 november 2018). Geraadpleegd op 23 May 2021.
  16. Wessells, Hunter (1996). Penile Length in the Flaccid and Erect States: Guidelines for Penile Augmentation. The Journal of Urology 156 (3): 995–7. PMID 8709382. DOI: 10.1016/S0022-5347(01)65682-9.
  17. Promodu, K (2007). Penile length and circumference: An Indian study. International Journal of Impotence Research 19 (6): 558–563. PMID 17568760. DOI: 10.1038/sj.ijir.3901569.
  18. (en) Chen, J (December 2000). Predicting penile size during erection. International Journal of Impotence Research 12 (6): 328–333. ISSN: 0955-9930. PMID 11416836. DOI: 10.1038/sj.ijir.3900627.
  19. Is Your Penis Normal? There's a Chart for That - RealClearScience. realclearscience.com.
  20. Ponchietti, Roberto (2001). Penile Length and Circumference: A Study on 3,300 Young Italian Males. European Urology 39 (2): 183–6. PMID 11223678. DOI: 10.1159/000052434.
  21. ANSELL RESEARCH – The Penis Size Survey. Ansell (March 2001). Geraadpleegd op 13 juli 2006.
  22. Aitken, Paul, What's Average?. altpenis.com. Gearchiveerd op 26 april 2012. Geraadpleegd op 9 november 2007.
  23. Aitken, Paul, What's Average?. altpenis.com. Gearchiveerd op 26 april 2012. Geraadpleegd op 9 november 2007.
  24. "Biased sample".. Center for Program Evaluation and Performance Management, Bureau of Justice Assistance. Geraadpleegd op 26 July 2018. "A sample that is not representative of the population to which generalizations are to be made. For example, a group of band students would not be representative of all students at the middle school, and thus would constitute a biased sample if the intent was to generalize to all middle school students."
  25. Wessells, Hunter (1996). Penile Length in the Flaccid and Erect States: Guidelines for Penile Augmentation. The Journal of Urology 156 (3): 995–7. PMID 8709382. DOI: 10.1016/S0022-5347(01)65682-9.
  26. Wylie, Kevan R (2007). Penile size and the 'small penis syndrome'. BJU International 99 (6): 1449–55. PMID 17355371. DOI: 10.1111/j.1464-410X.2007.06806.x.
  27. Veale, David (June 2015). Am I normal? A systematic review and construction of nomograms for flaccid and erect penis length and circumference in up to 15 521 men: Nomograms for flaccid/erect penis length and circumference. BJU International 115 (6): 978–986. PMID 25487360. DOI: 10.1111/bju.13010.
  28. Chrouser, Kristin (August 2013). Penile Measurements in Tanzanian Males: Guiding Circumcision Device Design and Supply Forecasting. Journal of Urology 190 (2): 544–550. PMID 23473900. DOI: 10.1016/j.juro.2013.02.3200.
  29. Promodu, K (2007). Penile length and circumference: An Indian study. International Journal of Impotence Research 19 (6): 558–563. PMID 17568760. DOI: 10.1038/sj.ijir.3901569.
  30. (December 1971). A Study on the Penile Size of Korea men. Korean Journal of Urology 12: 401–404 (Chung, KM). Geraadpleegd op 9 april 2019.
  31. Yoon, Jong Seon (16 June 2016). The Relationship between Height and Body Weight and Penile Size in University Students. Korean Journal of Urology 39 (11): 1061–1064.
  32. Park, Jong Kwan (13 september 2016). Prospective investigation of penile length with newborn male circumcision and second to fourth digit ratio. Canadian Urological Association Journal 10 (9–10): E296–E299. PMID 27695583. PMC 5028213. DOI: 10.5489/cuaj.3590.
  33. a b King, Bruce M. (2 January 2021). Average-Size Erect Penis: Fiction, Fact, and the Need for Counseling. Journal of Sex & Marital Therapy 47 (1): 80–89. PMID 32666897. DOI: 10.1080/0092623X.2020.1787279.
  34. Wylie, Kevan R (2007). Penile size and the 'small penis syndrome'. BJU International 99 (6): 1449–55. PMID 17355371. DOI: 10.1111/j.1464-410X.2007.06806.x.
  35. Veale, David (June 2015). Am I normal? A systematic review and construction of nomograms for flaccid and erect penis length and circumference in up to 15 521 men: Nomograms for flaccid/erect penis length and circumference. BJU International 115 (6): 978–986. PMID 25487360. DOI: 10.1111/bju.13010.
  36. Stang, Jamie (2005), Guidelines for Adolescent Nutrition Services. University of Minnesota, "Ch. 1. Adolescent Growth and Development", p. 3. Geraadpleegd op 26 november 2012.
  37. Wylie, Kevan R (2007). Penile size and the 'small penis syndrome'. BJU International 99 (6): 1449–55. PMID 17355371. DOI: 10.1111/j.1464-410X.2007.06806.x.
  38. Wylie, Kevan R (2007). Penile size and the 'small penis syndrome'. BJU International 99 (6): 1449–55. PMID 17355371. DOI: 10.1111/j.1464-410X.2007.06806.x.
  39. Veale, David (June 2015). Am I normal? A systematic review and construction of nomograms for flaccid and erect penis length and circumference in up to 15 521 men: Nomograms for flaccid/erect penis length and circumference. BJU International 115 (6): 978–986. PMID 25487360. DOI: 10.1111/bju.13010.
  40. The secrets of the male hand. cnn.com.
  41. Choi, In Ho (September 2011). Second to fourth digit ratio: a predictor of adult penile length. Asian J Androl 3 (5): 710–714. PMID 21725330. PMC 3739592. DOI: 10.1038/aja.2011.75.
  42. Christensen, Jen, Trump: Do small hands equal small penis, or a myth?. CNN (8 March 2016).
  43. II, Thomas H. Maugh, "Judging penis size by comparing index, ring fingers", Los Angeles Times, 4 July 2011.
  44. Laura Rosenthal (17 February 2017), Lehne's Pharmacotherapeutics for Advanced Practice Providers - E-Book. Elsevier Health Sciences, 551–. ISBN 978-0-323-44779-9.
  45. a b Eberhard Nieschlag (29 June 2013), Andrology: Male Reproductive Health and Dysfunction. Springer Science & Business Media, 54–. ISBN 978-3-662-04491-9.
  46. Hartmut Porst (15 april 2008), Standard Practice in Sexual Medicine. John Wiley & Sons, 263–. ISBN 978-1-4051-7872-3.