Haboniem-Dror

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Haboniem Dror Nederland)
Habonim-Dror
de Bouwers-Vrijheid
Ichoed Haboniem-Dror beHolland (NL)
Zionistische Jugend in Deutschland (DE)
Geschiedenis
Opgericht 1911 (Dror)[1]
1928 (Habonim)[1]
1958 (fusie Ichud en Habonim)
1980-81 (fusie Ichud Habonim en Dror)[1]
Structuur
Voorzitter Yochai Wolfin
Werkgebied Vlag van Australië Australië
Vlag van Argentinië Argentinië
Vlag van België België
Vlag van Brazilië Brazilië
Vlag van Canada Canada
Vlag van Duitsland Duitsland
Vlag van Frankrijk Frankrijk
Vlag van Roemenië Roemenië
Vlag van Mexico Mexico
Vlag van Nederland Nederland
Vlag van Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland
Vlag van Uruguay Uruguay
Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Vlag van Zuid-Afrika Zuid-Afrika
Plaats Tel Aviv
Hoofdkantoor Israël
Type beweging
Doel een socialistisch-zionistisch Israël
Aantal werknemers 15
Media
Website habonimdror.org.il

Haboniem-Dror (Hebreeuws: הבונים-דרור, "de Bouwers-Vrijheid", Engels: Habonim Dror), Haboniem of kortweg Habo is een internationale socialistische-zionistische jeugdbeweging voor Joden. De beweging heeft filialen in Australië, Argentinië, België, Brazilië, Canada, Duitsland, Frankrijk, Roemenië, Mexico, Nieuw-Zeeland, Uruguay, het Verenigd-Koninkrijk, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en in Nederland. De overkoepelende wereldorganisaties is gevestigd in Israël, maar is aldaar niet actief als jeugdbeweging.

Haboniem werd door de Engelse Wellesley Aron, Chaim Lipshitz en Norman Lourie in 1928 opgericht.[2]

Dror werd door een afsplitsing van Tze'irei Tzion (Zionistische Jeugd) in 1915 opgericht te Polen. De meerderheid van de leden van de studievereniging Tze'irei Tzion waren overgestapt naar de jeugdbeweging Hashomer in 1913, alle overigen leden begonnen hierdoor de jeugdbeweging Dror.[3]

De kibboets Ichoed HaKibboetsiem was uitsluitend voor de Ichoed Haboniem-leden die emigreerde naar Israël, en de kibboets Kibboets HaMeyuchad was voorbehouden voor leden van de Dror-beweging.

In 1980 fuseerde deze twee bevriende kibboetsen met elkaar in Israël en vormde samen het nieuwe Takam. Hierdoor ontstond de samenvoeging van Ichoed Haboniem en Dror tot Habonim Dror.[4]

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

1911-1918: het begin van Dror[bewerken | brontekst bewerken]

Begin 20ste eeuw steeg de belangstelling van de Joodse jeugdbeweging. De jeugdbewegingen waren gebaseerd op verschillende ideologieën, zo kwamen Hashomer, Hachaloets en Blau Weiss op. Nadat het zionisme van Theodor Herzl door de nieuwe generatie zionisten werd afgewezen, ontstonden er nieuwe zionistische jeugdbewegingen, waaronder de populairste beweging in Polen genaamd Tzeirei Tzion (Zionistische Jeugd). Uit de Kiev-afdeling van de Zionistische Jeugd ontstond de groep Et Livnot (Tijd om te Bouwen). Hun doel was Herzls zionisme voorzetten.[2]

Op de Algemene Ledenvergadering, een weïda genaamd, in Sint-Petersburg met de gehele Russische zionistische beweging, waar ook Et Livnot. Tijdens de weïda werd besloten dat de zionistische gemeenschap van een religieuze aard was. De jeugdorganisaties waren woest en eiste dat de seculiere gemeenschap ook zou worden erkend. De jeugdorganisaties, waaronder Et Livnot, verlieten hierop de vergadering. Terug in Kiev scheidde de Et Livnot zich van de religieuze Nationale Organisatie van Russisch Zionisme en richtte de groepering in 1915 de democratische unie Dror (Vrijheid) op.[2]

De spirituele leider van Dror was Ze'ev 'Valia' Zlickin, zijn gedachtegoed werd geïnspireerd door het revolutionair socialisme in Rusland. De beweging gaf onderwijs aan de Joodse intellectuele jeugd van Rusland. Hoewel het geen grote beweging was, spreidde Dror ook uit naar Polen. Dror onderwees haar leden tot hun twintigste jaar les en werden vervolgens overgedragen aan de beweging Hachaloets Hatzair (de Jonge Pionier) om vervolgens te emigreren naar Palestina in de kibboetsen. Hierdoor kwam er meer samenwerking tussen Dror en de Hityashvoet-beweging (Nederzetting-beweging), en dus een samenwerkingsverband met de kibboetsen Degania en Rehavia.[2][5]

1919-1929: de Joodse Jeugdfederatie in Nederland[bewerken | brontekst bewerken]

Bioscoopjournaal uit juni 1936. Veertiende landdag van de Joodse jeugdfederatie. De Joodse Jeugdfederatie is een overkoepelende organisatie voor algemene en zionistische jeugdverenigingen.

In het Utrechtse Hotel De L'Europe werd op 21 december 1919 door Abel Herzberg en David Cohen de Nederlandse Federatie van Joodse Jeugdorganisaties opgericht. Herzberg functioneerde als secretaris en Cohen als voorzitter. Al snel werd de federatie de Joodse Jeugdfederatie genoemd.[6]

1930-1939: radicalisering door Nordheim en opkomst Dror[bewerken | brontekst bewerken]

Vanuit de kibboetsen te Palestina werden er jonge zionisten terug naar Europa gestuurd, waaronder naar het Poolse Dror. Zo bloeide de Dror-beweging zich in de jaren 30 ook uit naar het buitenland, waaronder andere Oost-Europese Joodse gemeenschappen en zelfs Zuid-Amerika.

1940-1949: Tweede Wereldoorlog en begin Haboniem in Nederland[bewerken | brontekst bewerken]

De jeugdbewegingen in Oost-Europa waren tijdens de Tweede Wereldoorlog betrokken bij grote opstanden tegen de Duitsers. In Warschau vochten de Joodse Vechtersbrigade, HeHalutz (De Pionier), Dror, Hashomer Hatziar (De Jonge Bewaker) en andere jeugdbewegingen in de opstand in het getto van Warschau, in 1943.

1950-1959: paraplu-organisatie[bewerken | brontekst bewerken]

Er kwamen steeds meer verschillende fracties van Haboniem op. De verschillende nationale fracties, waaronder de Nederlandse tak, vonden het nodig dat er een Israëlische paraplubeweging moest bestaan, om de connectie met Israël te versterken. Begin 1951 vonden de verschillende Haboniemfracties het nodig om een paraplu-organisatie te vormen, genaamd Haboniem-Dror Olami. Enkele maanden later kwamen de verschillende Haboniemafdelingen bij elkaar in Israël. Op 1 september 1951 te Haifa werd door Haboniemvertegenwoordigers van het Verenigd Koninkrijk, Noord-Amerika, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland, India en Nederland de paraplu-organisatie officieel gemaakt.[6]

Pas in 1980 fuseerde Haboniem samen met de zionistische jeugdbeweging Dror uit Polen. Zo ontstond de huidige naam: Haboniem-Dror.

Actieve landen[bewerken | brontekst bewerken]

Landen (rood gekleurd) waar Haboniem actief is, exclusief Israël (2018)

Hedendaags is de jeugdbeweging in 15 landen actief. Ook de landen Hongarije en Turkije hadden vroeger een filiaal van Haboniem-Dror, door verschillende redenen zijn deze filialen gesloten.

Nederland[bewerken | brontekst bewerken]

Haboniem-Dror Nederland (HDNL) claimt in Nederland de grootste Joodse jeugdbeweging te zijn. Een exact aantal leden is onbekend, maar naar schatting zijn er ruim 200 leden verbonden aan de organisatie.

Duitsland[bewerken | brontekst bewerken]

In Duitsland wordt Haboniem-Dror geduid als de Zionistische Jugend in Deutschland, afgekort tot ZJD[7]. De ZJD is actief in Berlijn, Frankfurt am Main en München.[8]

Noord-Amerika[bewerken | brontekst bewerken]

Habonim Dror North America (HDNA) vormen in de Verenigde Staten en in Canada samen één beweging. HDNA werd door de jongerenorganisatie van Poale Zion, Young Poale Zion, in april 1935 opgericht. Er zijn ruim 1.700 leden verbonden aan de Noord-Amerikaanse organisatie. Jaarlijkse organiseert HDNA verschillende activiteiten en zomerkampen.[3]

Zomerkampen[bewerken | brontekst bewerken]

In totaal organiseert HDNA in totaal zeven zomerkampen in de VS en Canada. De zomerkampen worden in de organisatie als belangrijkste activiteit gezien, nog belangrijker dan de lokale activiteiten. De zes jeugdkampen zijn:

  • Camp Galil (Ottsville, Pennsylvania, VS)
  • Camp Moshava (Street, Maryland, VS)
  • Camp Tavor (Three Rivers, Michigan, VS)
  • Camp Miriam (Gabriola Island, British Columbia, Canada)
  • Camp Gilboa (San Bernardino County, California, VS)
  • Camp Gesher (Cloyne, Ontario, Canada)

Israëlreis[bewerken | brontekst bewerken]

Leden gaan als ze zestien jaar zijn, in de zomer na het afmaken van de 10th grade, op een vijf weken reis genaamd Machaneh Bonim in Israel (MBI). De leden leren over Israël en de beweging.

Bewegingsblad[bewerken | brontekst bewerken]

HDNA bracht één- of twee-jaarlijks de B'Tnua uit. In 2009 en 2010 werd er ook een website bijgehouden met opiniestukken.[9] In 2011 werd geprobeerd met een doorstart van B'Tnua als een nieuwsbrief,[10] mogelijk is het blad doodgebloed.

Zuid-Afrika[bewerken | brontekst bewerken]

Habonim Dror Southern Africa (HDSA) beschikt over twee afdelingen in Johannesburg en Kaapstad.[11]

Financieel[bewerken | brontekst bewerken]

Haboniem-Dror beHolland is volledig afhankelijk van subsidiegevers, contributie- en deelnemersbijdrage. Dit is de enige inkomstenbron van de organisatie.

Subsidiegevers[bewerken | brontekst bewerken]

De stichtingen en organisaties Hachsjarah & Aliyah (H&A), het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK), de Nederlandse-Israëlitische Instelling voor Sociale Arbeid (NISA) en de Nederlands-Israëlietische Hoofdsynagoge geven jaarlijks structurele steun aan Haboniem. Stichting Levi Lassen en het Centraal Overleg Subsidie-aanvragen (COS) geven financiële steun voor kampen en de jaarlijkse Israëlreis. Voor losse activiteiten buiten de kampen en de weekenden helpen H&A en Stichting Levi Lassen mee. De stichting Cefina geeft wat geld toe voor de beveiliging. De stichting Collectieve Maror-gelden Nederland (COM) geeft ook hulp.

Programma's in Israël[bewerken | brontekst bewerken]

De wereldorganisatie van Haboniem-Dror (Habonim-Dror Olami) organiseert in samenwerking met Masa Israel (een samenwerking van de Israëlische overheid en het Joodse Agentschap) enkele langdurige tussenjaar programma's in Israël, namelijk:

  • Maslul Ishi
  • Shnat Hachsjarah
  • Kibbutz Ulpan

Bekende oud-leden[bewerken | brontekst bewerken]

De volgende bekende personen hebben gezeten op Haboniem-Dror:

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. ↑ a b c Website Habonim-Dror Olami. History. Geraadpleegd op 10 april, 2016, van https://web.archive.org/web/20170706063204/http://habonimdror.org.il/About.aspx?ProdID=2
  2. ↑ a b c d (en) About Habonim Dror: History. www.habonimdror.org.il. Habonim Dror Olami. Gearchiveerd op 6 juli 2017. Geraadpleegd op 24 september 2017. "Habonim was founded by Wellesley Aron together with Chaim Lipshitz and Norman Lourie in 1928 in Stepney, which was the poor area of the East End of London."
  3. ↑ a b (en) (5 september 2017). Habonim Dror. Wikipedia. Gearchiveerd van origineel op 19 juli 2023.
  4. ↑ (en) History. Gearchiveerd op 24 maart 2018. Geraadpleegd op 24 maart 2018. "The youth movement for Kibbutz Hameyuchad was Dror, and the youth movement from Ichud Hakibbutzim was Ichud Habonim. In 1980, the reunification of the two kibbutz movements under one name, the “Takam”, led to the parallel combination the different movements under one name, “Habonim Dror”. Since then, the movement has operated as one body and at each world Veida challenges its direction and redefines its activities to suit its ideology in the Diaspora."
  5. ↑ (en) Gregory S. Mahler (1990), Israel After Begin. State University of New York Press. ISBN 079140367X.
  6. ↑ a b Joël Serphos (2010), Nehije koelanoe chaloetsiem: Haboniem 60 jaar. Ichoed Haboniem-Dror BeHolland.
  7. ↑ (de) Über uns (23 februari 2014). Gearchiveerd op 23 februari 2014. Geraadpleegd op 19 maart 2017. "Die ZJD ist Teil der weltweiten jüdisch-zionistischen HaBonim-Dror Jugendbewegung, die in zahlreichen Ländern aktiv ist. Das Zentrum dieser Bewegung befindet sich in Israel."
  8. ↑ (de) Wikipedia, Habonim Dror. Gearchiveerd op 19 maart 2018. Geraadpleegd op 19 maart 2018.
  9. ↑ (en) Michael Silbermann, The Present Situation of B’Tnua. B'Tnua (9 maart 2010). Gearchiveerd op 24 september 2017. Geraadpleegd op 24 september 2017. "I have facilitated many of the recent changes that it has taken in becoming an online blog, in addition to its to yearly issues. The blog has taken off with decent success. (....) Do we want to keep B’Tnua the way it is, having a continuous blog and one or two yearly issues, B’Tnua can just be limited to the blog and the yearly issues can be forgotten, or B’Tnua can be totally done away with all together."
  10. ↑ (en) Celeste Tannenbaum & Ezra Glenn, LETTER FROM THE EDITORS. B'tnua. Gearchiveerd op 11 oktober 2020. Geraadpleegd op 24 september 2017. "Welcome to a brand new issue of B’tnua. As B’tnua has been on various sorts of hiatus for a while now, we are hoping to breathe new life into this publication, beginning with this issue. (...) This is the online version of a newsletter that also exists in pdf form."
  11. ↑ (en) What Is Habonim Dror SA?. Habonim Dror South Africa. Gearchiveerd op 24 maart 2018. Geraadpleegd op 24 maart 2018. "Habonim Dror Southern Africa (HDSA) operates in 2 major Kenim (centers) – Johannesburg and Cape Town."
  12. ↑ (en) Guttman, Nathan, Stanley Fischer—Born in Africa, Served in Israel—Named to Federal Reserve. Forward.com (4 juni 2014). Gearchiveerd op 6 oktober 2014. Geraadpleegd op 30 september 2014. "He was a member of the Zionist-socialist Habonim youth movement, with which he visited Israel in 1960."
  13. ↑ Raoul Heertje. Avaniem. Geraadpleegd op 5 april 2018. "Haboniemer van 1970-1982, tekstschrijver en stand-up comedian"
  14. ↑ Arian, Max, ‘Ik wilde “ma nishtana” kunnen zeggen’. De Groene Amsterdammer (9 mei 2008). Gearchiveerd op 5 april 2018. Geraadpleegd op 5 april 2018. "Toen ik veertien was heb ik in Nederland Haboniem (‘De bouwers’, links-zionistische jeugdorganisatie – red.) opgericht. Ik was twee zomers naar Engeland geweest om op het land te werken en Hebreeuws te leren met mensen die naar Israël wilden. Die waren daar allemaal lid van Haboniem. Hier was ik lid van de Joodse Jeugd Federatie en die hebben we toen Haboniem genoemd.’"
  15. ↑ a b (en) J. J. Goldberg; Elliot King (1993), Builders and Dreamers: Habonim Labor Zionist Youth in North America. Herzl Press, New York, "In Public Life in Israel", p.313. ISBN 0-8453-4839-6. Gearchiveerd op 19 juli 2023.
  16. ↑ (en) Goldberg, J.J., Remembering Tony Judt, Heartsick Lover of Zion. The Jewish Daily Forward (11 augustus 2010). Gearchiveerd op 28 oktober 2016. Geraadpleegd op 24 maart 2018. "As a teenager he had been an enthusiastic member of a Labor Zionist youth movement, Dror, and rose to become its national secretary in Britain."
  17. ↑ Pfefferman, Naomi, Habonim Spirit Influences Work of Director Mike Leigh in 'Happy-Go-Lucky'. Jewish Journal (10 oktober 2008). Gearchiveerd op 6 oktober 2014. Geraadpleegd op 30 september 2014.
  18. ↑ Tepper, Rachel, Ron Bloom: Car Czar in the Labor Zionist Tradition. Jewish Telegraphic Agency (27 augustus 2009). Geraadpleegd op 30 juni 2014.
  19. ↑ E.E. Gans (2003), De weg terug: het kantelend zelfbeeld van de joodse historicus Jaap Meijer (1912-1993). Vossiuspers UvA, pp. 9. Gearchiveerd op 22 maart 2020 "Toen hij in 1938 afstudeerde, zat [Jaap Meijer] al twee jaar in de redactie van Tikwath Jisraël (lett. Hoop van Israël), het officiële orgaan van de zionistische Joodsche Jeugdfederatie in Nederland"
  20. ↑ 'Mijn vader was hier lied, mijn kinderen nu ook'. Het Financieele Dagblad (14 december 2013). Gearchiveerd op 27 juli 2021. Geraadpleegd op 5 april 2018. "De jeugdbeweging Haboniem-Dror belichtte voor SER-kroonlid Mirjam van Praag ook de vrolijke kanten van het Joods zijn."
  21. ↑ Pfefferman, Naomi, Higher-Ed Humor. Jewish Journal (18 oktober 2001). Geraadpleegd op 30 juni 2014.
  22. ↑ Stanford, Peter, The Comedy Gang: The Jewish Youth Group That Made Sacha Baron Cohen. The Independent (7 mei 2011). Geraadpleegd op 28 augustus 2017.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Haboniem-Dror&oldid=64740182"