Hunze (rivier)
De Hunze is een rivier gelegen in het grensgebied van Drenthe en Groningen ten oosten van de Hondsrug.
De Hunze begint ten oosten van Gasselte waar het Voorste en Achterste Diepje bij elkaar komen. Vanaf dat punt tot het Zuidlaardermeer wordt het ook de Oostermoerschevaart genoemd, naar de dingspel Oostermoer. Het woord moer duidt op moeras en laagveen. Oorspronkelijk meanderde de rivier door dit drassige gebied. Daarom ligt er in Drenthe eigenlijk geen enkele plaats echt aan de oude Hunzeboezem. Hoewel het riviertje bij Gasselternijveen en Spijkerboor de beide dorpen bijna raakt. Dit zal te verklaren zijn uit afsnijden en rechttrekken van oorspronkelijke meanders.
Net ten noorden van het Zuidlaardermeer bevindt zich het enige nog bestaande Groningse veerpontje. De rivier verlaat het meer als het Drentsche Diep (in Groningen dus) en mondt bij Waterhuizen uit in het Winschoterdiep.
Tussen dit kanaal en het Damsterdiep is de rivier verzand en nog moeilijk te herkennen. Ten noorden van het Damsterdiep heet de Hunze het Selwerderdiepje.
Vanaf Wierumerschouw is het Reitdiep de benedenloop van de Hunze geworden. Het gedeelte van Groningen tot Wierumerschouw is de gegraven benedenloop van de Drentsche Aa. Omstreeks 1400 werd de Hunze ten noorden van het Zuidlaardermeer afgedamd en in het nieuw gegraven Schuitendiep geleid om het te lage waterpeil in de stadsgrachten op te voeren. Een gedeelte ervan werd later benut voor het gegraven Winschoterdiep. Een bijkomend voordeel: De stad kreeg door dit gegraven diep rechtstreeks verbinding met de venen in Drenthe, zodat zij de turfhandel onder controle kon krijgen. Het verlengde van het Schuitendiep in de stad heet dan ook heel toepasselijk Turfsingel, de stapelplaats voor turf. Op oude luchtfoto’s en ook op bepaalde plekken in het landschap is het oude stroomdal nog te herkennen. De rivier stroomde van Waterhuizen naar Oosterhogebrug, o.a. bij Oude Roodehaan nog te traceren. Twee reusachtige bochten van de oude loop zijn herkenbaar tussen Oosterhogebrug en Noorderhogebrug. Langs de Pop Dijkemaweg nog duidelijk zichtbaar. Ook aan de oostzijde van de begraafplaats de Selwerderhof zijn nog structuren te vinden. Als we daarna het Van Starkenborgkanaal oversteken zien we de contouren verdwijnen in het kleigebied rondom Adorp. Vanaf daar heeft de rivier noordwaarts geslingerd, richting Pieterburen, waar ze in zee uitmondde.
De naam betekent: moeras of modder(stroom). De gebiedsnaam Hunsingo verwijst naar de rivier. De oorspronkelijke uitmonding in de waddenzee lag namelijk in de buurt van Pieterburen.
Hunze is verder de naam van een (burger)roeivereniging gelegen in het centrum van de stad Groningen, opgericht 19 februari 1886. Volledige naam: Koninklijke Groninger Roeivereniging De Hunze.
In 1996 is er in het noord-oosten van de stad Groningen ook een wijk gebouwd die de naam De Hunze draagt. Naast de locatie van het huidige stadion van FC Groningen de Euroborg stond jarenlang een van de horizonbepalende gebouwen van Groningen: de Hunzecentrale die met vijf pijpen de Martinitoren naar de kroon stak.