Infirmerie (Herkenrode)

De Infirmerie op de Herkenrodesite is een gebouw bestemd voor de ziekenzorg van de voormalige Abdij van Herkenrode te Hasselt. Het werd in 1658 in barokke stijl gebouwd onder het abbatiaat van abdis Anna Catharina de Lamboy. Dat gebouw verving de oude infirmerie van omstreeks 1522. Die oude infirmerie werd verbouwd tot zusterverblijven en werd na de opheffing van de abdij omgevormd tot schuur .

Beschrijving van het gebouw

De barokke infirmerie is een bakstenen breedhuis van het dubbelhuistype met twee bouwlagen onder hoog schilddak (kunstleien). De kroonlijst, muur- en hoekbanden zijn van mergelsteen en kalksteen voor de omlijstingen der muuropeningen. Het bouwjaar 1658 is verwerkt in de muurankers aan de voorgevel. Het geheel is uitgevoerd in Maaslandse gevelarchitectuur met natuurstenen speklagen en hoekblokken, de kruisramen en consoles onder de kroonlijst. Daarbij werden streekeigen materialen aangewend zoals roodbruine baksteen, geelgrijze Maastrichtersteen en lichtgrijze maaskalksteen.
Het interieur bevat een ruime hal met altaar tussen twee kwartslagtrappen. In elk vertrek bevindt er zich een rug aan rug gebouwde renaissanceschouw. Het grondplan van het gebouw is uniek omdat het breekt met de traditie van een typische middeleeuwse kloosterinfirmerie waar men koos voor een grote hal met een kapel met het geloof dat bezinning en gebed de beste heelmiddelen waren.

Bestemming van het gebouw

Het gebouw was eertijds in gebruik voor de ziekenzorg van de kloosterlingen als trasitieplek tussen leven in de abdij en de dood. Momenteel (2022) staat het gebouw leeg en wacht het op een passende bestemming. Herita en met name ingenieur architecte Marijke Houvenaghel, is begonnen met de vooronderzoeken voor de restauratie. Men onderzoekt of er opnieuw kan gewoond worden door pelgrims of toerisme met meer diepgang. Men wil de site alleszins als erfgoed openstellen voor het publiek.

Literatuur

• Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, deel 6n 1, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, 1981, blz 447 en 448.
• Nieuwsbrief Herita vzw, november 2023, Antwerpen.
• Vandenreyt en Jacobs, Onderzoekster werkt aan nieuwe toekomst infirmerie Herkenrode, in Het Belang van Limburg, 30 december 2023.

• 
  Situatieplan abdij van Herkenrode.
• 
  Ruïne van de oude infirmerie (1522)
• 
  De infirmerie met muurankers gedateerd 1658 met wapen van abdis de Lamboy boven inkomdeur.
• 
  Grondplan infirmerie abdij van Herkenrode (12), opgemeten door architect L.B.Dewez, 1768.

Bronnen, noten en/of referenties

• Hektate erfgoedonderzoek (2017), Voormalige Abdij van Herkenrode – deeldossier 5: ‘De nieuwe infirmerie van 1658’.
• Inventaris Onroerend Erfgoed: Abdij van Herkenrode

---