Jevgraf Fjodorov

Jevgraf Fjodorov
	Jevgraf Fjodorov
Persoonlijke gegevens
Volledige naam	Jevgraf Stepanovitsj Fjodorov
Geboortedatum	22 December 1853 (andere bron: 10 dec. 1853)
Geboorteplaats	Orenburg (Russisch keizerrijk)
Overlijdensdatum	21 Mei 1919 (leeftijd 65)
Overlijdensplaats	Petrograd (RSFSR)
Begraafplaats	Smolenskoe pravoslavnoe kladbisjtsje
Locatie begraafplaats	Begraafplaats op Find a Grave
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	Natuurkunde, Scheikunde, Kristalkunde, Mineraalkunde
Bekend van	Patroongroepen
Overig
Handtekening
Portaal	Natuurkunde

Jevgraf Stepanovitsj Fjodorov (Russisch: Евгра́ф Степа́нович Фёдоров, 22 december 1853 – 21 mei 1919) was een Russisch wiskundige, scheikundige, kristallograaf/kristalkundige en mineraloog.^[1]^[2]^[3]

Hij is het bekendst geworden door zijn ontdekking (en het bewijs) van de 17 patroongroepen. Hierin toont hij aan dat er maar 17 verschillende patroongroepen zijn van herhalende vormen (patronen) in het platte vlak. Deze patronen komen voor in tegelvloeren en -wanden en op behang en ook in de natuur.

Fjodorov werd geboren in de Russische stad Orenburg in een familie van ingenieurs. Het gezin Fjodorov verhuisde later naar Sint Petersburg. Vanaf zijn vijftien jaar was hij zeer geïnteresseerd in de theorie van polytopen (meervormige figuren in het platte vlak), hetgeen later zijn belangrijkste onderzoeksonderwerp werd. Hij was vanaf zijn 26e een prominente afgestudeerde aan het Gorny Institoet.

Hij heeft bijgedragen aan de vaststelling van "voorwaarden waaronder een groep euclidische bewegingen een translatie moeten hebben ondergaan waarvan de vectoren de euclidische ruimte doorkruisen". Eenvoudig gezegd: op welke manier kan een eenvoudige vorm op papier worden herhaald en tot een patroon samengesteld, waarbij die vorm kan worden gedraaid en/of verschoven en/of gespiegeld. Zijn bekendste resultaat is zijn bewijs (1891) dat er slechts 17 mogelijke (behangpapier-) patroongroepen zijn die een euclidisch vlak kunnen vullen. Omdat het bewijs van Fjodorov in het Russisch was opgesteld is het lange tijd verborgen gebleven. Het bewijs werd in 1924 door György Pólya en Paul Niggli onafhankelijk opnieuw bewezen. Het bewijs dat de lijst van behanggroepen compleet was, kwam pas nadat het veel moeilijker geval van de ruimtegroepen was opgelost. In 1895 werd hij professor in de geologie bij het Landbouwinstituut Moskou (nu de Timirjazev Academie).

Fjodorov stierf aan longontsteking in 1919 tijdens de Russische Burgeroorlog in Petrograd, RSFSR.

Noten

↑ I. I. Shafranovskii and N. V. Belov, "In Memoriam: E. S. Fedorov 1853–1919," in P. P. Ewald, ed., Fifty Years of X-ray Diffraction (Utrecht, Nederland: International Union of Crystallography, 1962), pages 341–350. PDF online
↑ R.V. Galiulin (November 2003) "To the 150th anniversary of the birth of Evgraf Stepanovich Federov (1853–1919): Irregularities in the fate of the theory of regularity," Crystallography Reports, 48 (6) : 899–913. PDF online
↑ A. Meniailov, "Fyodorov (or Fedorov), Evgraf Stepanovich" in Charles C. Gillispie, editor in chief, Dictionary of Scientific Biography (New York, New York: Charles Scribner's Sons, 1972), vol. 5, pp. 210–214.

[1] I. I. Shafranovskii and N. V. Belov, "In Memoriam: E. S. Fedorov 1853–1919," in P. P. Ewald, ed., Fifty Years of X-ray Diffraction (Utrecht, Nederland: International Union of Crystallography, 1962), pages 341–350. PDF online

[2] R.V. Galiulin (November 2003) "To the 150th anniversary of the birth of Evgraf Stepanovich Federov (1853–1919): Irregularities in the fate of the theory of regularity," Crystallography Reports, 48 (6) : 899–913. PDF online

[3] A. Meniailov, "Fyodorov (or Fedorov), Evgraf Stepanovich" in Charles C. Gillispie, editor in chief, Dictionary of Scientific Biography (New York, New York: Charles Scribner's Sons, 1972), vol. 5, pp. 210–214.

[1]

[2]

[3]