Johannes Despauterius

Johannes Despauterius (Ninove, rond 1480 - Komen (Frankrijk), 1520) was een vooraanstaand Vlaams humanist.

Despauterius, geboren als Jan de Spauter (ook wel Despauter of De Spout), gaat op achttienjarige leeftijd naar het humanistisch college De Lelie in Leuven. Na drie jaar studie is hij Meester in de Kunsten, wat betekent dat hij de Latijnse grammatica, retorica, dialectica en de musica beheerst. Verder blinkt hij uit in de arithmeca, geometrica en de astronomica. Na deze studies begint hij ook les te geven en laat hij zich, naar het gebruik in die tijd, Despauterius noemen. Na enkele jaren stelt hij een grammatica op die snel een weg vindt naar het talenonderwijs in de Nederlanden, Frankrijk en overig West-Europa. Tot in de 19de eeuw kent zijn spraakkunst in zeven boekdelen meer dan 400 herdrukken. De naam van zijn geboortestad Ninove staat zelfs gedurende eeuwen op de kaften van de schoolboeken Latijn vermeld in bijna heel West-Europa.
Tijdens zijn leven raakt Despauterius een oog kwijt, wat een beetje zijn grafschrift verklaart: Hier ligt de eenogige, die nochtans scherper zag dan Argus. Dien het Vlaamse Ninove voortbracht en missen moest. Hij stierf in 1520 en ruste in vrede.

Zijn standbeeld, ontworpen door René Daelman, ook een Ninovieter, staat in de Despauteerstraat, tegenover de Openbare Bibliotheek van de stad Ninove. Het stedelijk museum beschikt over een schilderij dat deze humanist voorstelt.