Katsuko Saruhashi
| Katsuko Saruhashi | ||
|---|---|---|
| 猿橋 勝子 | ||
| ||
| Algemene informatie | ||
| Land | Japan | |
| Geboortedatum | 22 maart 1920 | |
| Geboorteplaats | Tokio | |
| Overlijdensdatum | 29 september 2007 | |
| Overlijdensplaats | Tokio | |
| Doodsoorzaak | longontsteking | |
| Wijze van overlijden | natuurlijke dood | |
| Werk | ||
| Beroep | scheikundige, geoloog, geochemicus | |
| Werkveld | geochemie | |
| Werkgever(s) | Toho University | |
| Studie | ||
| School/universiteit | Toho University, Universiteit van Tokio | |
| Diversen | ||
| Lid van | Science Council of Japan | |
| De informatie in deze infobox is afkomstig van Wikidata. U kunt die informatie hier bewerken. | ||
Katsuko Saruhashi (Japans: 猿橋 勝子, Saruhashi Katsuko) (Tokio, 22 maart 1920 – Tokio, 29 september 2007) was een Japans geochemicus. Ze ontwikkelde instrumenten waarmee reeds vroeg metingen van koolstofdioxide (CO2) in zeewater gemaakt konden worden. Later demonstreerde ze het gevaar van radioactieve fall-out en hoe ver deze zich kan verspreiden. Ze onderzocht ook vreedzame toepassingen van kernenergie.
Haar andere belangrijke aandachtsgebied was het vergroten van het aantal en de status van vrouwelijke wetenschappers, vooral in Japan. Ze was oprichter van de Society of Japanese Women Scientists in 1958, en van de naar haar vernoemde Saruhashiprijs, die jaarlijks wordt uitgereikt aan een vrouwelijke wetenschapper die als rolmodel dient voor jongere collega's.[1]
Ze was de eerste vrouw die werd verkozen tot lid van de Wetenschapsraad van Japan (Science Council of Japan - SCJ), die een doctoraat in de scheikunde behaalde aan de Universiteit van Tokio, en de Miyakeprijs voor geochemie won.
Leven en werk[bewerken | brontekst bewerken]
Na een aantal jaren bij een verzekeringsmaatschappij studeerde Saruhashi vanaf 1941 aan het Imperial Women's College of Science. Reeds in 1943 voltooide ze haar afstudeerwerk aan het Japanse Meteorologisch Onderzoeksinstituut, waar haar mentor Yasuo Miyake haar een baan aanbood.[2]
In 1955 publiceerde Saruhashi een tabel om de concentratie van koolzuur en waterstofcarbonaat in oceaanwater te bepalen, afhankelijk van factoren als zoutgehalte, temperatuur en zuurgraad.[3] Met dit werk behaalde ze in 1957 haar doctoraalscriptie aan de Universiteit van Tokio. Pas na 30 jaar werd die tabel vervangen door computerberekeningen.
Twee jaar na de Amerikaanse kernproeven op het Bikini-atol manifesteerden zich ziektes bij Japanse vissers. Naar aanleiding hiervan ontwikkelde Saruhashi meetmethoden om concentraties van radioactieve deeltjes in zeewater te bepalen. Hierdoor bleek dat deze deeltjes inderdaad de Japanse vissersboten bereikten. Deze metingen droegen bij aan het einde van bovengrondse kernproeven.
In 1979 werd Saruhashi directeur van het Geochemisch Lab van het Meteorologisch Instituut en in 1980 werd ze het eerste vrouwelijke lid van de wetenschappelijke adviesraad van Japan.
Varia[bewerken | brontekst bewerken]
Op 22 maart 2018, naar aanleiding van Saruhashi's 98ste verjaardag, werd een Google Doodle aan haar opgedragen.[4]
Bronnen, noten en referenties[bewerken | brontekst bewerken]
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Katsuko Saruhashi op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ (en) Lives of the Great Geochemists: Katsuko Saruhashi. EAG Blog (25 november 2022). Geraadpleegd op 15 juni 2024.
- ↑ van der Heijden, Margriet (2022). Ongekend. Over vrouwen in de natuurwetenschap die over het hoofd werden gezien.. Uitgeverij Nieuwezijds, p. 171-174. ISBN 9789057125683.
- ↑ (en) Saruhashi, K. (1955). On the Equilibrium Concentration Ratio of Carbonic Acid Substances Dissolved in Natural Water: A Study on the Metabolism in Natural Waters (II). Papers in Meteorology and Geophysics 6 (1): 38–55. ISSN:0031-126X. DOI:10.2467/mripapers1950.6.1_38.
- ↑ (en) Griffin, Andrew, "Who was Katsuko Saruhashi? Google commemorates feminist geochemist who helped clear dangerous nuclear experiments from the seas | The Independent", The Independent, 23 maart 2018. Geraadpleegd op 15 juni 2024.