Kawina (muziekstijl)
Kawina, ook wel kauna, is Surinaamse volksmuziek, ontstaan in 1863 na de afschaffing van de slavernij. Het heeft raakvlakken met de gospel in het meerstemmige vraag-en-antwoordspel, maar wordt begeleid door allerlei typisch Surinaamse percussie zoals de skratjie. Kawina is echte dans- en amusementsmuziek. De teksten gaan over het dagelijks leven, bijvoorbeeld over de relaties tussen man en vrouw.
Zoals veel Zuid-Amerikaanse muzieksoorten vindt het ritme van de kawina zijn oorsprong in Afrika. Kolonisten verscheepten in de 16e eeuw Afrikanen naar het Amerikaanse continent, waar ze als slaven op diverse plantages aan het werk moesten. De slaven namen hun religies en muziek met zich mee. Om de tijd te verdrijven wordt er tijdens het werk gezongen, vaak in een typisch patroon van één stem die vraagt en in koor wordt beantwoord ('call-and-response'). In Suriname werd deze muziek zo ritmisch uitgevoerd dat het uitgroeide tot een dans, de kawina. In aanvang zijn de teksten daarvan religieus.
Na afschaffing van de slavernij wordt de kawina amusementsmuziek, met teksten die meer maatschappijkritisch van toon zijn. Kawina wordt vanaf dan door orkesten van rond de tien bandleden vertolkt, op diverse Surinaamse percussie-instrumenten. Kenmerkend zijn de trommels met dubbelvel, de zigzag of schudbus en de kwa-kwa bangi. De zang is altijd in roep-en-antwoordpatroon gebleven. Maakt een drumstel onderdeel uit van de bezetting, dan spreekt men van kaskawi - een subgenre dat in de jaren zeventig van de 20e eeuw ontstaat. In de jaren daarna vermengt kawina zich ook met andere muziekstijlen zoals kaseko en rhythm-and-blues.
In Nederland wordt de kawina eind jaren negentig opgepikt door jonge, hier geboren Surinamers. Deze jongeren gebruiken het trommelen in een kawinaband om hun eigen identiteit en cultuur te ontdekken. In oefenruimten en op Surinaamse feesten, en bijvoorbeeld op het Kwakoe Zomerfestival in de Amsterdamse wijk Bijlmermeer, en ook in Suriname zelf. Bands als Explosion, Spiet Faja, La Rouge en het daarvan afgesplitste La Caz brengen cd's uit, maar doorgaans in eigen beheer en slechts lokaal verkrijgbaar.