Naar inhoud springen

Mono-isotopisch element

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Een mono-isotopisch element is een chemisch element waarvan slechts 1 nuclide stabiel is. Van alle elementen zijn er 26 die als mono-isotopisch kunnen gekenmerkt worden.

Stabiliteit is echter een relatief begrip: er zijn diverse nucliden bekend die theoretisch gezien onstabiel zijn (en dus kunnen vervallen tot andere nucliden), maar aangezien hun halveringstijden zodanig lang zijn (dikwijls honderden tot miljoenen keren de leeftijd van het universum) kunnen deze nucliden als stabiel aangestipt worden. Heel vaak is hun verval nog nooit waargenomen en zijn gepubliceerde halveringstijden dus het resultaat van theoretische berekeningen.

Mono-isotopische elementen worden gekarakteriseerd door een oneven aantal protonen en een even aantal neutronen. De enige uitzondering hierop is beryllium-9, dat 4 protonen en 5 neutronen bezit.

Van de 26 mono-isotopische elementen zijn er 7 die als niet-mononuclidisch beschouwd worden, te weten vanadium, rubidium, indium, lanthaan, europium, renium en lutetium. Dit is te wijten aan het feit dat significante fracties van zeer langlevende radioactieve isotopen op Aarde voorkomen.

Drie elementen, namelijk bismut, thorium en protactinium, zijn mononuclidisch, maar niet mono-isotopisch. Hun nucliden zijn dus alle radioactief.

Lijst van mono-isotopische elementen

[bewerken | brontekst bewerken]

Onderstaande lijst geeft een overzicht van de 26 mono-isotopische elementen en het bijhorende nuclide:

Element Nuclide Atoomnummer Aantal neutronen Atoommassa (u)
beryllium 9Be 4 5 9,012
fluor 19F 9 10 18,998
natrium 23Na 11 12 22,990
aluminium 27Al 13 14 26,981
fosfor 31P 15 16 30,974
scandium 45Sc 21 24 44,956
vanadium 51V 23 28 50,942
mangaan 55Mn 25 30 54,938
kobalt 59Co 27 32 58,933
arseen 75As 33 42 74,922
rubidium 85Rb 37 48 85,468
yttrium 89Y 39 50 88,906
niobium 93Nb 41 52 92,906
rodium 103Rh 45 58 102,906
indium 113In 49 64 114,818
jodium 127I 53 74 126,904
cesium 133Cs 55 78 132,905
lanthaan 139La 57 82 138,906
praseodymium 141Pr 59 82 140,908
europium 153Eu 63 90 151,965
terbium 159Tb 65 94 158,925
holmium 165Ho 67 98 164,930
thulium 169Tm 69 100 168,934
lutetium 175Lu 71 104 174,967
renium 185Re 75 110 186,21
goud 197Au 79 118 196,967