Moraal
Moraal (of zeden) is het geheel van handelingen en gedragingen die, in een maatschappelijke context, als correct en wenselijk worden gezien. Het filosofisch vakgebied van de ethiek richt zich op de vraag 'wat is een goede moraal?'. Een universele moraal heeft de pretentie altijd en overal te gelden. Iets is immoreel als het ingaat tegen de wetten van de ethiek. Iets is amoreel als het niets met goed of kwaad te maken heeft. Men kan spreken over een gescheiden moraal of zedenleer.
Soms wordt het begrip moraal ook gebruikt in de betekenis van de zedenles. De moraal is dan het motief van een verhaal, de achterliggende gedachte of aanleiding. Motieven worden in elk soort literatuur gebruikt, ingebed in de tekst, vaak op het eerste gezicht niet te herkennen, tenzij je het verhaal ontleedt. Oudere voorbeelden zijn de parabel en het sprookje, maar ook in recente vormen, zoals stripverhalen, wordt een moraal ingebracht. Een eenvoudig voorbeeld geldt de recente verhalen van Suske en Wiske, die dikwijls over de natuur en haar bescherming gaan.
Moraal wordt in hoge mate bepaald door traditie en de normen / normen en waarden van de samenleving waar iemand deel van uitmaakt. Zo bestuderen antropologen samenlevingen over heel de wereld. Zij beschrijven de zeden, moraal van volkeren, en merken op hoe sterk verschillend of gelijkend deze zijn met die van andere groepen. Wat 'immoreel' is in de ene samenleving kan dus 'normaal' gedrag zijn in een andere samenleving. Antropologe Celia Green maakte bijvoorbeeld een onderscheid tussen 'tribale' (stammen-) en 'territoriale moraal' De laatste bevat tal van verbodsbepalingen die het grondgebied en het eigendom afbakenen en beschermen. Territoriale moraal is echter wel tolerant, zolang een persoon zich niet bemoeit met het eigendom van een ander. Daarentegen is tribale moraal normatief, het legt de normen van het collectieve op aan het individu. Deze normen zijn echter arbitrair, cultureel afhankelijk en 'flexibel', terwijl territoriale moraal zich richt op regels die universeel en absoluut zijn, zoals Kants 'categorische imperatief' .
