Republiek Nagorno-Karabach
| Arts'achi Hanrapetut'jun Արցախի Հանրապետություն | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Niet-erkende staat | ||||||
| ||||||
| ||||||
| Motto Wij zijn onze bergen | ||||||
| Kaart | ||||||
.svg)
| ||||||
| Algemene gegevens | ||||||
| Hoofdstad | Stepanakert | |||||
| Bevolking | 150.932 (census 2015) 120.000 (schatting 2021) 50-1000 (schatting 2-10-2023) | |||||
| Talen | Armeens | |||||
| Religie(s) | Armeens-Apostolisch | |||||
| Nat. feestdag | 2 september (onafhankelijkheidsdag) | |||||
| Volkslied | Vrij en onafhankelijk Artsach | |||||
| Munteenheid | Armeense dram | |||||
| Regering | ||||||
| Regeringsvorm | Presidentiële republiek | |||||
| Legislatuur | Constituerende Vergadering | |||||
.svg)
| ||||||
Kaart van Nagorno-Karabach na de tweede Oorlog in Nagorno-Karabach (2020)
| ||||||
| ||||||
De Republiek Nagorno-Karabach (Armeens: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն), ook bekend onder de officiële naam de Republiek Artsach (Armeens: Արցախի Հանրապետություն), was een niet-erkende staat in de Kaukasus, die van 1991 tot 2023 bestond. Sindsdien zetelt de regering en het parlement van de republiek in ballingschap in Jerevan (Armenië). In 2015 kende Nagorno-Karabach 145.053 inwoners, voornamelijk christenen. Stepanakert (Khankendi) was hoofdstad en tevens de grootste stad van de republiek.
De republiek Nagorno-Karabach werd op 2 september 1991 uitgeroepen binnen de grenzen van de Nagorno-Karabachse Autonome Oblast en de aangrenzende Shaumyan-regio van de Azerbeidzjaanse Socialistische Sovjetrepubliek. Een aantal omliggende districten in Azerbeidzjan, die bezet waren door Armeense strijdkrachten, werden later aan de republiek toegevoegd. Geen enkele VN-lidstaat erkende de republiek gedurende zijn bestaan. Het door Nagorno-Karabach gecontroleerde gebied maakte formeel deel uit van het internationaal erkende grondgebied van Azerbeidzjan.
Geografisch gezien lag de republiek in het noordoosten van het Armeense Hoogland, in het zuidwesten van Azerbeidzjan. Tot de oorlog van 2020 grensde het aan Armenië in het westen, aan Azerbeidzjan in het noorden en oosten, en aan Iran in het zuiden. Na het staakt-het-vuren en de uitvoering van het akkoord van 10 november 2020 werd het gebied dat onder controle was van Nagorno-Karabach omringd door Azerbeidzjan.
Op 19 en 20 september 2023 voerde Azerbeidzjan een militaire operatie uit tegen de strijdkrachten van de Republiek Nagorno-Karabach, waarbij het binnen een dag de volledige controle over de regio verkreeg. De vertegenwoordigers van Nagorno-Karabach kondigden een staakt-het-vuren aan onder voorwaarden die in feite neerkwamen op een capitulatie van de republiek. Als gevolg van het Azerbeidzjaanse offensief sloegen de inwoners van de republiek op de vlucht naar Armenië via de Laçın-corridor. In oktober 2023 waren vrijwel alle van de naar schatting 120.000 inwoners het gebied ontvlucht.
Op 28 september 2023 ondertekende de leider van de republiek Nagorno-Karabach, Samvel Shahramanyan, een decreet over het beëindigen van het bestaan van de republiek per 1 januari 2024, maar op 22 december 2023 kwam hij daarop terug en stelde dat het decreet ongeldig was.[1][2] Sinds de Azerbeidzjaanse overname van Nagorno-Karabach verblijft de regering in ballingschap in Jerevan en controleert het geen territorium meer. De Azerbeidzjaanse autoriteiten begonnen op 5 maart 2024 met de afbraak van het Karabach-Armeense parlementsgebouw, omdat de bouw ervan illegaal zou zijn geweest.[3] Het parlement van Nagorno-Karabach beschuldigde Azerbeidzjan van vandalisme en stelde in een verklaring dat Azerbeidzjan alle Armeense sporen probeert te wissen.[4]
Internationale erkenning
[bewerken | brontekst bewerken]De internationale gemeenschap, inclusief Armenië, erkende de onafhankelijkheid van Nagorno-Karabach niet, omdat men vredesonderhandelingen tussen Armenië en Azerbeidzjan niet in de weg wilde staan.[5] In deze onderhandelingen stond de status van Nagorno-Karabach centraal. Nagorno-Karabach werd wel erkend door Abchazië, Zuid-Ossetië en Transnistrië, die alle zelf ook niet erkend worden.
Bestuurlijke indeling
[bewerken | brontekst bewerken]
De Republiek Nagorno-Karabach kende naast de centrale overheid ook andere bestuurslagen, territoriale onderdelen waar regels vastgesteld en/of beslissingen werden genomen over bepaalde gebieden en/of hun bewoners. Het betreft de volgende bestuurslagen:
| Bestuurslagen[6][a] | ||||
|---|---|---|---|---|
| centraal niveau | gemeenteniveau | |||
Republiek Nagorno-Karabach
|
stad Stepanakert[b]
| |||
provincies[c]
|
steden[d]
| |||
dorpen[e]
| ||||
| ||||
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- H. Krüger: Der Berg-Karabach-Konflikt. Eine juristische Analyse. Springer Verlag, Heidelberg/ London/ New York 2009, ISBN 978-3-642-01723-0
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]nieuwsbladen
toerisme
- ↑ (en) Nagorno-Karabakh Separatist Leader Says Dissolution Decree Not Valid. Radio Free Europe (22 december 2023).
- ↑ (en) Artak Beglaryan: The best option for the Karabakh Government is Armenia. Caucasus Watch (1 januari 2024).
- ↑ (en) Azerbaijan demolishes former Karabakh Armenian parliament building. Reuters (5 maart 2024).
- ↑ (en) Exiled Artsakh Parliament Accuses Baku of Destroying Its Stepanakert Building. Hetq.am (5 maart 2024).
- ↑ (en) Day.az, Sabina Freizer: "EU member-states recognize territorial integrity of Azerbaijan, which does not mean, however, that they are against ensuring right of Nagorno Karabakh residents for definition of their future status", 10 july 2008
- ↑ Bronnen over bestuurslagen:
- (en) Constitution of the Republic of Artsakh (staatsinrichting, artikel 148 over gemeenten)
- (en) De Facto and De Jure Population by Administrative Territorial Distribution and Sex (provincies)
