Overleg:Nederlands volkslied (liedboek)

Overleg:Nederlands volkslied (liedboek)

Dag Rozemarijn, wat goed dat je een lemma over Nederlands Volkslied ("Pollmann en Tiggers") hebt geschreven! Mag ik je echter attent maken op een vergissing daar? Je schrijft dat Renske Nieweg de Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsche Lied zou hebben opgericht. Maar daar verwar je twee organisaties, zoals je in de dissertatie van Vos kunt lezen of anders in het wiki-lemma 'Renske Nieweg' (of uitgebreid in mijn stuk op www.niekvanbaalen.net/Renske_Nieweg). Die Koninklijke Vereeniging dateert uit 1904; de (kleine) zanggroep van Renske (pas decennia na de oprichting een officiële Vereniging geworden, en nooit 'Koninklijk' geweest) is in 1940 van start gegaan, op instigatie van de voorzitter van die oude Koninklijke: mr. Rollie van Rappard, burgemeester van Gorinchem, sterk antidemocratisch, uiterst rechts, maar fel anti-Duits en vurig oranjegezind. Van Rappard riep vlak na de Duitse inval vertegenwoordigers van de (net opgeheven) r.k. en rode jeugdbeweging bijeen (Tiggers en Pollmann), plus mensen rondom Jos Lennards van het Ward Instituut te Roermond. Op die conferentieweek in Doorn werd het plan geboren om lokale dependances van de oude Vereeniging op te richten, die het zingen van Nederlandse volksliederen dienen te bevorderen, als tegengif voor de nazi-ideeën. De Amersfoortse club is de enige geweest die op den duur levensvatbaar is gebleken (is in 2010 opgeheven). Renske, in Doorn aanwezig, en wel al muziekpedagoge, was toen ook nog geen lerares aan de kweekschool, dat werd ze pas een paar jaar later. - Verder ben je, in navolging van Vos (p335) wel wat optimistisch over dat ruim een half miljoen verkochte exemplaren... Van Henk Waardenburg, die zoals je weet met Pollmann heeft samengewerkt, weet ik dat die 19e druk uit 1977 voor het grootste deel is vershredderd; de verkoop liep bijzonder slecht, mede omdat de puristische bewerkers (Boeke, Helmer) veel wetenschappelijk-historisch verantwoorde wijzigingen hadden aangebracht in teksten en melodieën, waardoor de bundel in de gangbare praktijk onbruikbaar bleek te zijn geworden... - Nog even over Kun je nog zingen...  : Pollmann, Renske, Lennards c.s.(vermoedelijk ook Gehrels) hadden tevens muzikale bezwaren, niet allen maar vanwege die burgerlijke herkomst: het negentiende-eeuwse niet zuiver vocale karakter van de melodieën! Bezwaren die ook golden voor veel andere populaire liedbundels (Zangzaad, Jan Pierewiet; interessant is dan weer dat Boy Wolsey (van Jan Pierewiet) zeer bevriend is geraakt met Renske; hij en zijn dochter Lizzy namen in de jaren zestig enthousiast deel aan de muziekkampen van HNL, in De Treek! - Ik wou niet in je tekst knoeien, vandaar deze suggesties voor correctie; OK? Hopelijk heb je er plezier in en de energie voor! Hartelijke groet, Rijk M. Eddmoos (overleg) 14 apr 2013 16:36 (CEST) NOG EVEN: waar weet jij trouwens uit dat NV na verschijning is verboden? Vos meldt dat niet, en van Renske Nieweg heb ik dat ook nooit gehoord (zij kon de leden van haar zanggroep de bundel gewoon laten aanschaffen in die jaren). Vos meldt wèl dat de cursussen werden verboden, en Pollmann is een tijdje vastgezet in Haaren. Maar ik ken geen bron inzake dat verboden zijn van de bundel. Dag! Eddmoos (overleg) 14 apr 2013 16:57 (CEST)

Dag Eddmoos, dank voor je zorgvuldige lezen en kritische meedenken. Ik loop je 4 opmerkingen even langs.

• Ik heb alle gegevens over Renske Nieweg simpelweg geknipt en geplakt uit het wiki-artikel over haar. Als het hier niet klopt, dan staat het niet juist vermeld in dat artikel. Ik lees daar, onder kopje '1940': "In 1940 richtte zij (…) de Amersfoortse afdeling op van een wat fossiele Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsche Lied". Als dit niet klopt, moet het dus in beide artikelen worden gewijzigd.
• Aantal verkochte exemplaren: van Louis Grijp had ik gehoord dat de laatste druk niet liep en na een tijdje in de ramsj was gegaan - vandaar mijn globale aanduiding 'een half miljoen'. Dat van de shredder wist ik niet… Ik heb het in het artikel gewijzigd in 'ongeveer een half miljoen'. Ik had dat (globale) aantal erin gezet, omdat het een indicatie geeft van de populariteit van de bundel - kom nu nog maar eens om zulke oplages! Wellicht is het goed om inderdaad het feit dat hij zo sterk herzien was, als mede-reden van de afgenomen populariteit te noemen.
• De bezwaren tegen Kun je nog zingen: mooie aanvulling, heb ik toegevoegd.
• Het verbod van de Duitsers had ik overgenomen uit het artikel van Vos in Een muziekgeschiedenis der Nederlanden - maar je hebt volkomen gelijk, er staat inderdaad alleen dat de kadercursussen werden verboden. Dank dus dat je me daarop wijst… een slordige fout. Ik heb het geschrapt.

Ik heb al je suggesties dus doorgevoerd, behalve nog die in de alinea over Renske Nieweg.

Dank en met groet weer, Rozemarijn vL (overleg) 15 apr 2013 10:16 (CEST)

Hoi Rozemarijn, misschien was je schaar wat te vlot ;-), want in het Renske-lemma staat wel degelijk dat niet zij de "fossiele" Koninklijke Vereeniging heeft opgericht, doch slechts een (nieuwe) afdeling ervan; ik citeer: "een wat fossiele Koninklijke Vereeniging Het Nederlandsche Lied, opgericht in 1904, en sinds 1930 bestuurd door o.a. Louis Rudolph Jules ridder van Rappard (1906-1994"). Het was een Vereeniging waar de naamgever aan je vroegere werkgever in 1940 al vele jaren (en vruchtbaar, met interessante uitgaven) als secretaris aan verbonden was! Heb je de prachtige, uiterst informatieve dissertatie van Vos wel eens gelezen? Daar staat het verhaal in geuren en kleuren genoteerd (trouwens ook, maar korter, in de tweedelige, fascinerende en amusante memoires van Ridder van Rappard). Boeiende lectuur over een onderwerp waar wij allebei plezier in hebben! Hopelijk kom je ooit nog eens tot verdere onderzoekingen op dat terrein, bv. over de zangbundels van de protestantse jeugdorganisaties, en vooral ook over die vaak herdrukte bundels 'Zangzaad' en 'Jan Pierewiet'. (Op de website die ik je gisteren noemde kun je een foto vinden van Boy Wolsey, als pestslachtoffer in een spel tijdens een van die onvergetelijke Liedkampen in De Treek. Ik hoop nog eens een stuk over die kampen toe te kunnen voegen aan het relaas op die site.) - En ja, vermelding van dat onpraktische purisme in de herziening der 19e druk lijkt mij als te vermoeden factor - naast andere: de veranderde tijdgeest, andere jeugdcultuur, andere vormgeving aan het zangonderwijs op scholen en in opleidingen, etc. - zinnige toe te voegen informatie in je lemma! - Met veel waardering en hartelijke groet! Eddmoos (overleg) 15 apr 2013 23:10 (CEST)

Ik heb die passage over HNL1904/HNL1940 toch maar even gewijzigd (bij wijze van suggestie); misschien wil jij méér of anders? Verder heb ik "rooms" gewijzigd in "rooms-katholiek" (vanwege de verschillende connotatie van die woorden). OK? Dag! Eddmoos (overleg) 16 apr 2013 22:28 (CEST)

Ik heb ook je suggestie over de meerdere factoren van het einde van het Pollmann&Tiggers-tijdperk nog op m'n doe-lijstje staan. Maar ik kom er eind van de week pas toe om daarnaar, en naar jouw aanvullingen, te kijken. Dus tot later weer en met groet, Rozemarijn vL (overleg) 16 apr 2013 23:47 (CEST)

O jee, Rozemarijn! Ik merk nu pas dat ik zoeven je midi-verzoek op Kun heb toegepast en niet op P&T, en de beantwoording ervan specifiek op de Kun-midi's heb gericht. Stom, sorry! Tegen de midi's bij P&T heb ik dezelfde bezwaren, behalve dat ik ze hier niet tegen het valse aan heb ervaren. - IK zal deze reactie ook op je Kun-overleg site plaatsen!\ Dag! Eddmoos (overleg) 8 jun 2020 18:26 (CEST)