Overleg:Willem I-sluis

Voor de bouw van de IJtunnel (1968) is de Willem III sluis afgesloten van de rest van het kanaal en heeft deze zijn functie verloren. Verwijderd omdat de sluis reeds voor WOII buiten bedrijf werd gesteld. De oudste foto, die ik kon vinden, waarop de afdamming te zien is van 1951 (Arch. Amsterdam A04139000395) dus ver voordat men met de aanleg van de tunnel (1960) begon. Pieter53 (overleg) 1 aug 2018 14:09 (CEST)

Als dubbele sluis was het de eerste in een rij, zowel van sluizen in het Noordhollandsch Kanaal als op andere plaatsen. Dit wekt de indruk dat de Willem I sluis, al dan niet samen met de sluis te Purmerend, de eerste dubbele sluis (in Nederland) zou zijn. Ik heb hiervoor echter geen bewijzen gevonden. Ook voor het tegendeel niet, daarom de tekst iets aangepast. Pieter53 (overleg) 1 aug 2018 14:09 (CEST)

O ja, vanwaar het koppelstreepje tussen I-sluis? Er wordt toch Willem I en niet éénsluis bedoeld? Dus gewijzigd.

Zonder koppelteken komen de drie onderdelen van de naam - Willem, I en sluis - wel erg los van elkaar te staan. Maar ik weet niet wat hier de regel is. Muijz (overleg) 24 dec 2018 23:45 (CET)

De sluis is genoemd naar Willem I. Dus als er een koppelstreepje zou moeten staan dan zou dat koppelstreepje Willem en één moeten verbinden en niet één en sluis. Daar I echter gezien moet worden als een toevoeging, is een koppelstreepje niet op zijn plaats. Voor een gedetailleerd antwoord zou ik de taalunie om advies vragen, die weten dat waarschijnlijk beter te formuleren dan ik dat kan.Pieter53 (overleg) 25 dec 2018 08:37 (CET)

Zowel de toenmalige Stadsdeelraad Noord, als de gemeente Amsterdam, als de ANWB watersport Almanak, als ook de ANWB waterkaarten, en de dienst Binnenwaterbeheer Amsterdam, hanteren, Willem I Sluis en zo zijn er waarschijnlijk nog wel enige tientallen voorbeelden te vinden. Maar de Provincie Noord-Holland hanteert de laatste jaren inderdaad Willem I-sluizen. Ik zou toch willen voorstellen het koppelstreepje weg te laten. Ook taalkundig gezien lijkt me dat correcter. Het koppelstreepje koppelt twee woorden aan elkaar opdat men het als één begrip zal zien. Hier wil men het echter gebruiken als scheidingsteken tussen 'Willem I' en 'sluis'; een oneigenlijk gebruik dus. Pieter53 (overleg) 7 mrt 2020 09:15 (CET)

Ik zag de discussie pas toen ik de wijziging al had doorgevoerd. Niettemin lijkt het mij taalkundig volstrekt helder dat hier normaal gesproken een koppelteken hoort en geen spatie. Zie bijv. https://woordenlijst.org/leidraad/6/7 onder (3) en met name de voorbeelden zoals "Koningin Beatrixestafette". Het koppelteken in 'Willem I-sluis' komt daar dan omdat je dat niet helemaal aan elkaar kunt schrijven ('Willem Isluis'). Nog wat explicieter vinden we dat in de Technische Handleiding van de Taalunie, [1] (PDF), waar op pagina 72 het voorbeeld "Willem II-sigaar" staat. Als we dus de regels van de Taalunie volgen, is de enige optie "Willem I-sluis".

Daar zijn wel uitzonderingen op mogelijk. Als iets een officiële naam heeft, dan kan het zijn dat we die officiële naam gebruiken, ook als die strikt genomen niet 'correct' is. Maar het artikel meldt zelf dat de officiële naam 'Schutsluis Willem I' luidt. De eigenaar en beheerder van de sluis lijkt de provincie Noord-Holland te zijn. Die gebruikt dus tegenwoordig kennelijk "Willem I-sluizen", met koppelteken. In oudere stukken gebruikt die geen koppelteken, maar dan wel weer een hoofdletter 'S': [2]. De gemeente Amsterdam lijkt alle mogelijke varianten te gebruiken, zie [3] maar zie voor een zeer recent 'officieel' voorbeeld [4], waar "Willem I-sluis" wordt gebruikt. Rijkswaterstaat is er niet helemaal duidelijk over, maar op vaarweginformatie.nl wordt de spelling gebruikt zoals die nu op dit artikel wordt gebruikt: [5].

Ik zie daarmee eigenlijk geen dwingende reden om af te wijken van de naam "Willem I-sluis", of het moet zijn dat we er "Willem I-sluizen" van maken nu dat de naam is die de provincie hanteert. Maar ik heb hier zelf weinig relevante publicaties bij de hand, dus ik kan vrij moeilijk vaststellen wat gebruikelijk is. Paul B (overleg) 7 mrt 2020 14:27 (CET)

We kunnen hier lang over gaan discussiëren, maar dat heeft geen enkele zin. De scheepvaart hanteert Willem I Sluis en ook bij Rijkswaterstaat hanteert men die schrijfwijze, maar als jullie het anders willen; mij best.Pieter53 (overleg) 7 mrt 2020 14:49 (CET)

Er zijn verschillende redenen mogelijk om een bepaalde schrijfwijze te gebruiken. Het eerste argument hierboven leek me een taalkundig argument,

De sluis is genoemd naar Willem I. Dus als er een koppelstreepje zou moeten staan dan zou dat koppelstreepje Willem en één moeten verbinden en niet één en sluis. Daar I echter gezien moet worden als een toevoeging, is een koppelstreepje niet op zijn plaats.

Dat argument gaat niet op, daar is de Taalunie vrij helder over. Blijven er volgens mij twee argumenten over:

1. Officiële naam
2. Gangbaarheid

Het artikel stelt zelf dat de officiële naam "Schutsluis Willem I" is. Als dat zo is, valt dat argument af. Omdat de eigenaar en beheerder van de sluis de provincie Noord-Holland is, is het mogelijk dat we de naam gebruiken die de provincie gebruikt, of liever nog officieel heeft vastgesteld. Hier wordt in elk geval "Willem I-sluis" gebruikt, en hier "Willem I-sluizen", maar dat zijn ook maar twee officiële documenten waar de sluis niet uitgebreid wordt besproken en alleen wordt genoemd.

Dan is er nog het argument 'gangbaarheid'. Zoals ik al zei, heb ik zelf niet de beschikking over veel relevante publicaties, tenzij ze makkelijk online te vinden zijn. Het zou niettemin prettig zijn om te weten hoe we kunnen achterhalen dat 'de scheepvaart' geen koppelteken gebruikt. Rijkswaterstaat hanteert hoe dan ook niet consequent de spelling zonder koppelteken: het al genoemde vaarweginformatie.nl gebruikt "Willem I-sluis". Maar als verder iedereen het zonder koppelteken schrijft, zou dat een goede reden kunnen zijn om dat hier toch over te nemen, mogelijk met hoofdletter S. Dan zijn daarvoor wel concrete bronnen nodig. Die hoeven beslist niet online beschikbaar te zijn, als ze maar publiek beschikbaar zijn, bijvoorbeeld in de openbare bibliotheek. Ik kan in ieder geval binnenkort eens naar de openbare bibliotheek in Amsterdam gaan om bijvoorbeeld de ANWB-waterkaarten en de Almanak te bekijken. In de tussentijd zal ik verder van het artikel af blijven, dus als u de titel weer terugzet, zal ik dat niet direct nogmaals ongedaan maken. Paul B (overleg) 7 mrt 2020 15:55 (CET)

De ANWB waterkaart is in een online editie te downloaden en (was) tijdelijk gratis te gebruiken. Oudere kaarten zijn online te raadplegen via de beeldbank van het Fries Scheepvaartmuseum. De link naar de kaart van de gemeente Amsterdam had ik gegeven op de beeldbank Amsterdam heeft nu Schutsluis Willem I de overhand. Indien gewenst kunt U gebruik maken van direct e-mail contact zie daarvoor mijn persoonlijke pagina.Pieter53 (overleg) 7 mrt 2020 16:32 (CET)