Overleg gebruiker:Timdevries1003/Kladblok/3

Derkx over scheiding kerk en staat

Beste Nederlandse Leeuw, ik heb enkele bezwaren bij de volgende tekst:

Vrijdenken leidt volgens Derkx niet per se tot atheïsme, maar wel tot het streven naar beëindiging van de bevoorrechting van (aanhangers en organisaties) van een of meer godsdiensten. Het vaststellen hoe ver de scheiding van kerk en staat precies gaat is echter problematisch omdat over secularisme wereldwijd verschillende opvattingen bestaan. Een belangrijk verschil kan zijn dat de staat geen enkele religieuze of levensbeschouwelijke organisatie (financieel) steunt, of ze juist allemaal gelijkelijk steunt, bijvoorbeeld door zowel kerken als humanisten en vrijdenkers zendtijd te geven binnen de publieke omroep of zowel godsdienstonderwijs als humanistisch vormingsonderwijs te subsidiëren.

Met betrekking tot de eerste regel, ben ik het niet eens dat Derkx zou zeggen dat "vrijdenken leidt ... tot het streven naar beëindiging van de bevoorrechting van (aanhangers en organisaties) van een of meer godsdiensten". In De kern van het vrijdenken zegt Derkx op pagina 270 met zijn vergelijking tussen Amerika en Nederland dat ook de Nederlandse situatie een voorbeeld is van scheiding van kerk en staat, ook al wordt die in Amerika niet zo snel als dusdanig herkend. Hij geeft aan dat de scheiding betekent: "dat de overheid niet een of enkele levensbeschouwelijke organisaties mag bevoordelen boven andere" wat ook ingevuld kan worden "door alle levensbeschouwelijke organisaties (naar verhouding) als gelijken te behandelen." Dit omvat dus ook de niet-godsdienstige levensbeschouwelijke organisaties.

Vanaf "Het vaststellen hoe ver..." is het inderdaad zo dat de tekst nagenoeg ook zo in de bron staat. Echter, er wordt niet goed aangegeven dat dit een 'waarheid' is zoals Derkx die ziet. Het zo overnemen, wekt de indruk dat dit een feit is, terwijl het in werkelijkheid gaat om de kijk van Derkx. Daarnaast heeft Derkx het niet over 'hoe ver' de scheiding doorgevoerd moet worden, maar heeft hij het over de interpretatie van deze scheiding: "Het probleem begint, als gevraagd wordt wat de scheiding van kerk en staat precies inhoudt. Wereldwijd bestaan er heel verschillende invullingen van dit beginsel." Hij geeft met zijn vergelijking tussen Nederland en Amerika aan dat het juist niet gaat om "hoe ver", maar dat er meerdere invullingen mogelijk zijn die voor een scheiding zorgen. Ik vraag mij ook wel af in hoeverre er in dit lemma ingegaan moet worden op de verschillende verschijningsvormen van de scheiding tussen kerk en staat.

Bovenal, Derkx maakt op deze pagina het argument dat om te kunnen vrijdenken men een pluriforme samenleving nodig heeft, en dat dáárom een staat geen voorkeur moet hebben voor een bepaalde levensovertuiging. Dit argument in zijn eigen woorden: "Vrijdenken ... leidt .. automatisch tot een keuze voor een samenleving die men pluriform, multicultureel of gevarieerd zou kunnen noemen. Een samenleving waarin ... een of enkele godsdiensten een streepje voor hebben op andere levensbeschouwingen, is niet een samenleving waarin het vrijdenken kan gedijen."

Daarom is mijn voorstel het volgende:

Vrijdenken leidt volgens Derkx niet per se tot atheïsme, maar wel tot het streven naar een pluriforme samenleving. Daarbij hoort, volgens Derkx, een scheiding tussen kerk en staat in de betekenis dat de overheid geen voorkeur moet hebben voor een levensbeschouwelijke organisatie.