Paulus de boskabouter

Paulus de boskabouter
Beeld van Paulus in Arnhem
Land van oorsprong	Nederland
Oorspronkelijke taal	Nederlands
Genre	kinderstrip, tekststrip, fantasystrip
Creatieteam
Schrijver(s)	Jean Dulieu
Tekenaar(s)	Jean Dulieu
Publicatie
Uitgever	Uitgeverij De Meulder
Publicatie	Het Vrije Volk, Kris Kras, Bobo, Avrobode en Eva
Huidige status	stopgezet
Eerste publicatie	2 februari 1946
Laatste publicatie	1984
Portaal    Strip

Paulus de boskabouter was een Nederlandse tekststripreeks en kinderboekenreeks, geschreven en getekend door Jean Dulieu, een pseudoniem van de concertviolist Jan van Oort. Hij tekende in 1946 de eerste Paulusstrip in Het Vrije Volk. De serie werd al snel een succes en werd ook in boekvorm gepubliceerd. Later volgden een radiohoorspelserie en een televisiepoppenserie. De boekjes werden vertaald, onder andere in het Duits, Engels, Zweeds en Japans.

Personages

• Paulus: Een aardige kabouter die in het bos woont en graag een pijpje rookt.
• Oehoeboeroe: Een wijze uil die ietwat archaïsch taalgebruik hanteert. Hij houdt van muizen, iets wat Paulus niet erg aanstaat.
• Gregorius: Een das. Hij is niet al te helder en zijn taalgebruik zit dan ook vol versprekingen en spoonerismes. Hij is gulzig en lui.
• Salomo: Een raaf. Hij beschouwt zichzelf als een wijze vogel, net als Oeroeboeroe.. De twee zijn dan ook vaak in elkaars gezelschap te vinden. Salomo houdt van sprinkhanen, maar Paulus hoort dat niet graag.
• Wipper: Een konijn dat altijd op de vlucht is voor Rein de vos.
• Poetepa en Moetema: Twee beren en de ouders van Poetepoet.
• Poetepoet: Een klein berenwelpje dat bij zijn ouders is weggelopen omdat hij een grote beer wilde zijn.
• Mol: Een mol die Paulus vaak helpt.
• Pluim: Een eekhoorn.
• Radboud: De sterke visotter die altijd klaarstaat om Paulus bij te staan als het spannend wordt.
• Dorus Bezem: Een huisbezem, een dommige goeierd die door morsen met levenswater tot leven is gekomen.

Vijanden van Paulus:

• Eucalypta: Een kwaadaardige heks en Paulus' aartsvijandin.
• Krakras: Een kraai die door Eucalypta werd betoverd tot een onbestemd kuikenachtig wezen. Zij werkt vaak samen met Eucalypta.
• Reintje: Een boosaardige vos, die vaak op andere dieren aast en soms met Eucalypta samenwerkt.

Krantenstrip

Dulieu heeft drie reeksen krantenstrips geschreven:

1. De eerste reeks liep van 1946 tot 1957 en telde ruim 3500 afleveringen. Er wordt geen onderscheid in verhalen gemaakt. Wél zijn in latere boekuitgaven indelingen gemaakt, maar lang niet alle afleveringen zijn ooit in boekvorm verschenen.
2. De tweede reeks liep van 1963 tot 1967 en telde ruim 1400 afleveringen. Dulieu maakte hierbij een onderverdeling in zeven verhalen, die aan de nummering te herkennen zijn. Een latere boekuitgave heeft aan de verhalen titels meegegeven, en nog drie verhalen toegevoegd die nooit in de krant zijn verschenen (P, R en S):
   1. Van oela's en oorkraaien 1 (A1-A100)
   2. Tovenaar Kalebassus (B1-B100)
   3. Van oela's en oorkraaien 2 (C1-C150)
   4. Ali Baba en de rover (D1-D250)
   5. Een beer in het bos (E1-E300)
   6. De boemelvis (F1-F260)
   7. Het nachtpaard (G1-G232 & 233-248) - De afl. 233-248 zijn niet in de boekuitgave verschenen, alleen in de krant.
   8. Wat een gemier (P1-P250)
   9. De baard van Pieter (R1-R250)
   10. De reis naar de Puntster (S1-S150)
3. Vrijwel tegelijk met de tweede televisieserie keerde Jean Dulieu terug naar Paulus als krantenstrip. Hij tekende 23 tekststripverhalen van elk exact honderd afleveringen en zette toen resoluut een punt achter zijn krantenstrips:
   1. De hooikooi
   2. Het blokkenplan
   3. De mussenklus
   4. De heldenmol
   5. De buitenborrel
   6. De kraakvogels
   7. De boebomen
   8. De uitvinder
   9. Eikeligheden
   10. Het Bretonse beest
   11. Het hoedenfeest
   12. De sneeuwschuiver
   13. De vliegkip
   14. Eendracht maakt macht
   15. De hansop
   16. Het driemanschap
   17. Het flessenmannetje
   18. De jaarvergadering
   19. De kikkerbruid
   20. Bouterbijters in het bos
   21. De hanenhelm
   22. In de nesten
   23. Slakkenpraat

De derde reeks is integraal in boekvorm verschenen bij uitgeverij De Meulder. In deze reeks zijn de verhalen grotendeels (maar niet helemaal) chronologisch opgenomen.

Boeken

Afgezien van boeken waarin de krantenstrips zijn gebundeld, heeft Dulieu ook een aantal verhalen rechtstreeks voor boekpublicatie geschreven en getekend. Het betreft de volgende titels, die inmiddels deels door uitgeverij De Meulder opnieuw zijn uitgegeven:

1. Paulus' winterboek (1948)
2. Paulus de hulpsinterklaas (1952-1; 1961-2)
3. Paulus en Wawwa (1952-1; 1956-2; 1963-3)
4. Paulus en Eucalypta (1953-1; 1963-2)
5. Paulus en het draakje (1955)
6. Paulus en Kenarrepoere (1957)
7. Paulus en Priegeltje (1957)
8. Het ei (1959)
9. De verrassing (1959)
10. 't Klaaghemd (1959)
11. Poetepoet (1959)
12. Paulus en het levenswater (1962)
13. Paulus en Joris het vispaard (1962)
14. Paulus en Mol (1962)
15. Paulus en Pieter (1963)
16. Paulus en Salomo (1963)
17. Paulus en de drie rovers (1963)
18. Paulus en schipper Makreel (1964)
19. Paulus en de eikelmannetjes (1965)
20. Paulus en de insecten (1981)
21. Paulus en het beest van Ploemanac (1982)
22. Paulus en de toverhoed (1983)

Naast deze reeks heeft hij tien boeken vervaardigd naar aanleiding van de eerste poppenfilmserie. De foto's in deze boeken zijn door hemzelf gemaakt:

1. Het eukelknijn (1970)
2. Japie de eenhoorn (1970)
3. Het oliebollenfeest (1970)
4. Heksenvakantie (1970)
5. De rokomobiel (1970)
6. De reus Worrelsik (1970)
7. De bergbouters (1971)
8. De beren (1971)
9. Het boomspook (1971)
10. De bruiloft (1971)

Radio

Paulus de boskabouter was ook een radiohoorspel van zo'n 10 minuten voor het slapen gaan. Jean Dulieu deed alle stemmen zelf, behalve de stem van Prinses Priegeltje, die werd ingesproken door zijn dochter Dorinde van Oort. In totaal werden er 900 afleveringen gemaakt, die tussen 1955 en 1964 werden uitgezonden door VARA-radio. Een deel hiervan werd in 1993 door de VPRO herhaald.

De herkenningsmelodie was Dance of an ostracised imp van Frederic Curzon. Er werden ook diverse singletjes en cd's van het hoorspel uitgebracht.

Televisieseries

Er zijn meerdere series over Paulus de boskabouter gemaakt.

• Paulus de boskabouter (1967-1968): In 1967 kwam Paulus de boskabouter als poppenserie op de Nederlandse televisie. Ook hier werden alle stemmen ingesproken door Jean Dulieu, die ook de marionetten maakte. Van 1 oktober 1967 tot 29 december 1968 werden 39 afleveringen uitgezonden. De serie werd geëxporteerd naar het Verenigd Koninkrijk, Nieuw-Zeeland, Canada en Australië.
• Paulus de boskabouter (1974-1976): In 1974 werd opnieuw een poppenserie over Paulus de boskabouter gemaakt, ditmaal door de studio van Thijs Chanowski met Loek de Levita als producent. Leen Valkenier schreef hiervoor de teksten. De afleveringen werden dagelijks uitgezonden van 29 september 1974 tot 31 mei 1975. Elsje Scherjon, Frans van Dusschoten en Ger Smit, die ook De Fabeltjeskrant inspraken, zorgden voor alle stemmen. De poppen waren ditmaal niet door Dulieu gemaakt, maar door de gebroeders Slabbers. Valkenier introduceerde ook nieuwe personages, zoals Stien Fee, Laurens de Tuinkabouter en de robot Boelie (Joris het Vispaard was een personage gebaseerd op een der boeken van Dulieu). Dulieu was ontevreden over het resultaat. Zijn personages waren erg kleurloos geworden. Verder was Krakras een man geworden en werd Gregorius veel netter uitgebeeld dan oorspronkelijk. Er werd ook een elpee van uitgebracht.

Tijdschriften

In verschillende tijdschriften zijn korte, geïllustreerde verhaaltjes verschenen. Het betreft onder andere Kris Kras, Bobo, Avrobode en Eva.

In de populaire cultuur

• In het eerste prentje van het Douwe Dabbert-verhaal Het bedrog van Balthasar neemt Douwe afscheid van Paulus na een bezoekje.
• Het personage Eucalypta werd regelmatig geparodieerd in het komische radioprogramma Somertijd. Frank Paardekoper leest daar 's vrijdags regelmatig files voor als Eucalypta.

Externe links

• Officiële website over het werk van Jean Dulieu
• Informatie over Paulus de boskabouter