Portaal:Zweden/Geschiedenis

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Zweden 1560-1815

De Zweden zijn een in de middeleeuwen ontstaan volk, door het samengaan van de Gauten en de Svear. De benaming voor Zweden is afgeleid van die laatste stam.

Na het verval van het tijdperk van de Vikingen vormde Zweden samen met Denemarken en Noorwegen de Unie van Kalmar (Finland was toentertijd een onderdeel van Zweden). Zweden verliet de Unie aan het begin van de 16e eeuw, en verkeerde vele jaren bijna permanent in staat van oorlog met zijn buren. Het nog altijd met Noorwegen verenigde Denemarken kon met name het verlaten van de Unie door Zweden niet accepteren. Denemarken verloor echter aan macht en Zweden veroverde Skåne, Blekinge en Halland.

In de 17e en 18e eeuw kende Zweden zijn Gouden Eeuw en werd het grondgebied met wapengeweld uitgebreid. In die tijd was Zweden twee keer zo groot als nu, en omvatte naast Finland ook grote delen van de Baltische staten en delen van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Naties, zoals grote delen van Pommeren, Wismar en Bremen-Verden. Binnen een eeuw gingen deze gebieden weer verloren, en Finland ging over naar de Russische tsaar. De oorzaak hiervan was de Grote Noordse Oorlog (1700 - 1721).

Dank zij een politiek van strikte neutraliteit is Zweden sinds 1814 niet meer in oorlog geweest. Deze politiek is ook de reden dat Zweden geen lid is van de NAVO. Toch speelde Zweden in de Tweede Wereldoorlog een dubieuze rol: men leverde ijzererts aan nazi-Duitsland. Ook stond Zweden troepenvervoer toe aan de Duitsers, wat er toe leidde dat Noorse verzetsstrijders ook in Zweden opgepakt konden worden.

In de 19e eeuw was Zweden een van de armste landen in Europa, met veel alcoholmisbruik. In deze tijd emigreerde een aanzienlijk deel van de bevolking naar de Verenigde Staten waar nu nog veel Amerikanen op Zweedse voorouders kunnen wijzen.

Door technische verbeteringen in transport werd het land in staat gesteld om natuurlijke hulpbronnen in verschillende delen van het land goed te gebruiken, met name hout uit de uitgestrekte bossen en ijzererts uit Kiruna en Malmberget. Dit vormde de basis voor de verzorgingsstaat zoals die zich in het begin van de 20e eeuw vormde.

Zweden is sinds 1995 lid van de Europese Unie. Sinds 19 september 1973 is Karel XVI Gustaaf koning van Zweden.