Roulandt
De Roulandt was de eerste seriematig geproduceerde Nederlandse ligfiets.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
De fiets werd in 1981 ontworpen door de industrieel vormgever Aart Roelandt (geboren 1954), als afstudeerproject voor zijn studie aan de academie voor industriële vormgeving te Eindhoven. Roelandt had stage gelopen bij de fabriek van Gazelle, waar hij zich had bekwaamd in de technische kant van de fietsfabricage. Het prototype van de ligfiets, samengesteld uit courante fietsonderdelen, bevindt zich in de collectie van het Amsterdams Fietsmuseum. Na zijn afstuderen werkte Roelandt twee jaar aan zijn ontwerp, voordat het in 1983 in productie werd genomen. De fiets werd met zoveel mogelijk standaard fietsmateriaal en bekende technieken gebouwd, zodat elke fietsenmaker hem zou kunnen repareren. De naam van de fiets werd iets anders gespeld dan die van de maker, om hem wat internationaler te doen klinken. De naam werd geïnspireerd door het Franse woord 'rouler' (rijden).
In 1987 kocht het museum Boijmans Van Beuningen een exemplaar voor de expositie 'Holland in vorm'. De fiets werd in kleine aantallen over de hele wereld verkocht. De Britse prins Charles heeft er eens een proefrit op gemaakt en verklaarde daarna op een uitzending van de BBC dat de fiets 'very easy to ride' was.
Het ontwerp van de fiets werd meerdere malen op allerlei punten verbeterd, maar - mede doordat er in die tijd nog nauwelijks informatie beschikbaar was over het ontwerp en de bouw van ligfietsen, en omdat het ontwerp niet goed doorgerekend was - zaten er verschillende ontwerpfouten in. Het belangrijkste probleem bleek dat de framebuizen waaruit de fiets was opgebouwd, niet berekend waren op de krachten die erop uitgeoefend werden: het waren gewone fietsframebuizen maar vanwege hun grotere lengte en de zijdelingse belasting waren ze niet sterk genoeg. Daardoor braken de frames veelvuldig.
In 1988 werd de productie gestaakt. In totaal werden er tussen de 2000 en 7000 exemplaren gemaakt. Heden ten dage wordt het als een zeldzaam collector's item beschouwd, en zijn ze nauwelijks meer op straat te zien.
Ergonomische aspecten[bewerken | brontekst bewerken]
Doordat men rijdende op een Roulandt niet echt ligt, maar eerder rechtop zit terwijl men vooruit trapt, wordt deze fiets vaak niet als een echte ligfiets beschouwd, maar ook wel een 'zitfiets' genoemd. Deze houding heeft in vergelijking met echte ligfietsen het nadeel dat men tijdens het rijden nog vrij veel luchtweerstand heeft. Ook zit men met de romp rechtop op de bilspieren, die intensief moeten bewegen. Bij de latere, 'echte' ligfietsen is de houding veel meer liggend, wat een betere stroomlijn geeft en waarbij het lichaam meer op de rug dan op de billen steunt.
Een ander praktisch bezwaar van de Roulandt is dat het zwaartepunt, zeker als men zwaar beladen fietstassen op de bagagedrager heeft, vrij dicht bij het achterwiel ligt, waardoor men bij aanzetten eenvoudig een wheelie maakt, en bovendien weinig druk op het voorwiel heeft waardoor hij in bochten makkelijk slipt.