Schaatsenrijders

Schaatsenrijders
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Arthropoda (Geleedpotigen) Klasse: Insecta (Insecten) Orde: Hemiptera (Halfvleugeligen) Onderorde: Heteroptera (Wantsen)
Familie
Gerridae Leach, 1815
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Schaatsenrijders op Wikispecies
(en) World Register of Marine Species
Portaal    Biologie Insecten

Schaatsenrijders (Gerridae) vormen een familie van de insecten en behoren tot de orde halfvleugeligen (Hemiptera). De groep werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door William Elford Leach in 1815.

Kenmerken

Deze insecten hebben een langwerpig, bruin of zwart lichaam met een fluwelige beharing en korte, stevige voorpoten en lange midden- en achterpoten. De lichaamslengte varieert van 0,2 tot 3,5 cm.

Leefwijze

Schaatsenrijders kunnen snel over het water lopen dankzij hun lange midden- en achterpoten, die het gewicht over het wateroppervlak verdelen. Prooien, die worden gelokaliseerd door middel van trillingen op het wateroppervlak, worden gevangen met de korte voorpoten.

Voortplanting

De eieren worden meestal op drijvende waterplanten afgezet.

Verspreiding en leefgebied

Deze familie komt wereldwijd voor in stilstaande en stromende wateren, ook in warme zeeën.

Geslachten

• Amemboa Esaki, 1925 ^g
• Amemboides Polhemus & Andersen, 1984 ^g
• Aquarius Schellenberg, 1800 ^{i c g b}
• Asclepios Distant, 1915 ^g
• Austrobates Andersen & Weir, 1994 ^g
• Brachymetra Mayr, 1865 ^g
• Brachymetroides Andersen, 2000 ^g
• Calyptobates Polhemus & Polhemus, 1994 ^g
• Chimarrhometra Bianchi, 1896 ^g
• Ciliometra Polhemus & Polhemus, 1993 ^g
• Cretogerris Perrichot, Nel & Néraudeau, 2005 ^g
• Cryptobates Esaki, 1929 ^g
• Cylindrobates Wappler & Andersen, 2004 ^g
• Cylindrostethus Fieber, 1861 ^g
• Electrobates Andersen & Poinar, 1992 ^g
• Electrogerris Andersen, 2000 ^g
• Eobates Drake & Harris, 1934 ^g
• Eotrechus Kirkaldy, 1902 ^g
• Eurygerris Hungerford & Matsuda, 1958 ^g
• Gerris Fabricius, 1794 ^{i c g b}
• Gerrisella Poisson, 1940 ^d
• Gigantometra (China, 1925) ^d
• Halobates Eschscholtz, 1822 ^{i c g b}
• Heterobates Bianchi, 1896
• Iobates Polhemus & Polhemus, 1993 ^g
• Lathriobates Polhemus, 2004 ^g
• Limnogonus Stål, 1868 ^{i c g b}
• Limnometra Mayr, 1865 ^g
• Limnoporus Stål, 1868 ^{i c g b}
• Lutetiabates Wappler & Andersen, 2004 ^g
• Metrobates Uhler, 1871 ^{i c g b}
• Metrobatopsis Esaki, 1926 ^g
• Metrocoris Mayr, 1865 ^g
• Naboandelus Distant, 1910 ^g
• Neogerris Matsumura, 1913 ^{i c g b}
• Onychotrechus Kirkaldy, 1903 ^g
• Ovatametra Kenaga, 1942 ^g
• Palaeogerris Andersen, 1998 ^g
• Pleciobates Esaki, 1930 ^g
• Potamobates Champion, 1898 ^g
• Potamometropsis Lundblad, 1933 ^g
• Pseudohalobates J.Polhemus & D.Polhemus, 1996 ^g
• Ptilomera Amyot & Serville, 1843 ^g
• Rhagadotarsus Breddin, 1905 ^g
• Rheumatobates Bergroth, 1892 ^{i c g b}
• Rheumatometroides Hungerford & Matsuda, 1958 ^g
• Rhyacobates Esaki, 1923 ^g
• Stenobates Esaki, 1927 ^g
• Stenobatopsis J.Polhemus & D.Polhemus, 1996 ^g
• Stygiobates Polhemus & Polhemus, 1993 ^g
• Succineogerris Andersen, 2000 ^g
• Tachygerris Drake, 1957 ^g
• Telmatometra Bergroth, 1908 ^g
• Telmatometroides J.Polhemus, 1991 ^g
• Telmatrechus Scudder, 1890 ^g
• Tenagogerris Stål, 1853 ^d
• Tenagogonus Stål, 1853 ^g
• Tenagometra Poisson, 1949 ^d
• Tenagometrella Poisson, 1958
• Thetibates Polhemus & Polhemus, 1996 ^g
• Trepobates Uhler, 1883 ^{i c g b}

Bronnen: i =ITIS, c = Catalogue of Life, g = GBIF, b = Bugguide.net, d = Damgaard et al. 2014

In Nederland en België voorkomende soorten

• Genus: Aquarius
  • Aquarius najas - (Beekschaatsenrijder)
  • Aquarius paludum - (Grote schaatsenrijder)
• Genus: Gerris
  • Gerris argentatus - (Zilveren schaatsenrijder)
  • Gerris gibbifer - (Bosschaatsenrijder)
  • Gerris lacustris - (Poelschaatsenrijder)
  • Gerris lateralis - (Rossige schaatsenrijder)
  • Gerris odontogaster - (Buiktandje)
  • Gerris thoracicus - (Bruine schaatsenrijder)
• Genus: Limnoporus
  • Limnoporus rufoscutellatus - (Zwervende schaatsenrijder)

Afbeeldingen

• 
  Aquarius najas
• 
  Gerris gibbifer
• 
  Gerris lacustris
• 
  Gerris odontogaster (nimf)
• 
  Gerris thoracicus
• 
  Limnoporus rufoscutellatus

Externe links

• Schaatsenrijders overzicht op waarneming.nl

Bronnen, noten en/of referenties

• David Burnie (2001) - Animals, Dorling Kindersley Limited, London. ISBN 90-18-01564-4 (naar het Nederlands vertaald door Jaap Bouwman en Henk J. Nieuwenkamp).