Dick Laan

Dick Laan
	Portret van Dick Laan, c. 1940.jpg
Algemene informatie
Volledige naam	Dick Laan
Geboren	18 december 1894
Geboorteplaats	Wormerveer
Overleden	6 oktober 1973
Land	Nederland
Werk
Jaren actief	1930-1973
Genre	Jeugdliteratuur
Bekende werken	Pinkeltje
	Dbnl-profiel
	(en) IMDb-profiel
Portaal	Literatuur

Voor de gelijknamige politicus, zie Dick Laan (politicus).

Dick Laan (Wormerveer, 18 december 1894 – Heemstede, 6 oktober 1973^[2]) was een Nederlandse kinderboekenschrijver en filmpionier. Hij schreef onder meer de Pinkeltje-boeken.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Dick Laan was een zoon van Jan Cornelis Laan en Trijntje Crok. Hij ging werken in de stoomolieslagerij Crok & Laan van zijn vader. Toen dit bedrijf als gevolg van de Eerste Wereldoorlog stil kwam te liggen, wijdde hij zich aan zijn grootste hobby, het filmen. Hij maakte zijn eerste speelfilm in 1917 en er volgden nog vijftig speelfilms en documentaires. In 1934 verliet hij het bedrijf en ging hij werken in de chocoladefabriek van Boon, waarvoor hij onder andere een reclamefilm maakte. Hij onderscheidde zich door als eerste kinderfilms te maken, opgenomen met kinderen die hij kende van de Haarlemse voetbalclub H.F.C. en van de padvindersvereniging De Zwarte Pijl waar Laan hopman was. Hij maakte ook enkele films waarin voetbal op artistieke wijze in beeld werd gebracht en richtte met anderen de Filmliga op. Laan was getrouwd met Jantina de Vries. Het huwelijk bleef kinderloos. Hij overleed in oktober 1973, 78 jaar oud. Laan werd gecremeerd in het crematorium van Velsen.

Pinkeltje[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Pinkeltje voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het maken van filmscenario's mondde uit in het schrijven van boeken. Dick Laan schreef een scala aan boeken. Hij is vooral bekend geworden als auteur van de avonturen van Pinkeltje. In 1939 verscheen het eerste boek De avonturen van Pinkeltje. Hiervan zijn ongeveer 3 miljoen exemplaren verkocht. Velen kennen Pinkeltje, zijn vrouw Pinkelotje, Snorrebaard de poes, Wiebelstaart de hond, Wolkewietje en hun kameraden. Vertalingen verschenen onder andere in Engeland, Frankrijk, Duitsland, Finland, Spanje en Portugal. Laan schreef 29 Pinkeltje-boeken, waarvan de laatste vier postuum verschenen. Vanaf het tweede boek speelt Dick Laan ook zelf een rol aan het begin van ieder boek, als Pinkeltje een bezoek brengt aan Mijnheer Dick Laan om hem zijn belevenissen te vertellen.

In 1978 is onder regie van Harrie Geelen een succesvolle speelfilm gemaakt over Pinkeltje, met in de hoofdrollen Aart Staartjes als Pinkeltje en Wieteke van Dort als Pinkelotje. In datzelfde jaar verscheen er op basis van deze film de lp Pinkeltje, naar de gelijknamige familiefilm, met liedjes van Harrie Geelen en Joop Stokkermans.^[3] Vanaf 1982 schreef en bewerkte Corrie Hafkamp Pinkeltje-verhalen, geïllustreerd door Dagmar Stam. Ook verscheen in 1994 een videocassette waarop Lex Goudsmit uit Het grote boek van Pinkeltje voorleest. Vanaf 1995 begon uitgeverij Van Holkema & Warendorf alle Pinkeltje-boeken opnieuw te illustreren en de tekst aan te passen aan de huidige tijd.

Hoe geliefd Pinkeltje in Nederland is, blijkt uit de veertig scholen en peuterspeelzalen die de naam Pinkeltje, Pinkelotje of Wolkewietje voeren. In Heemstede en Almere zijn er straten naar de schrijver Dick Laan zelf vernoemd. De laan in Heemstede heette eerst Dick Laanlaan, maar is later aangepast in Laan van Dick Laan. Inmiddels is ook in zijn geboorteplaats Wormerveer een Dick Laanplein (naast de verbouwde Promena Boon/Pettefabrieken waar hij ooit werkte).

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

Het Geheim van den Zwarten Monnik, 1930
De raad van zeven, 1930
Rudi's Spaansche avonturen, 1931
Circusjong, 1933
De berg M, 1935
Tarakanner tegen wil en dank, 1936
Het goud van den Amerikaan, 1939
De avonturen van Pinkeltje, 1939
Pinkeltje en zijn vriendjes, 1949
Pinkeltje op reis, 1950
Pinkeltje in Artis, 1952
Pinkeltje en het grote huis, 1953
Pinkeltje op zoek naar Klaas Vaak, 1954
Pinkeltje in Madurodam, 1955
Pinkeltje gaat naar Pinkeltjesland, 1956
Pinkeltje en de flonkersteen, 1957
Pinkeltje ontmoet Wolkewietje, 1958
Wolkewietje is ondeugend geweest, 1959
Een grote verrassing voor Pinkeltje, 1960
Pinkeltje en de raket, 1962
Pinkeltje en de gouden pen, 1963
Pinkeltje en de parels, 1963
Dick Laan over Film. Herinneringen en belevenissen van een oud-filmer, zonder jaar [1964]
Pinkeltje en de aardmannetjes, 1964