Copernicaanse revolutie

Een Copernicaanse wending of - omkering is een radicale heroriëntatie van een wetenschapper of filosoof, vernoemd naar de omkering van het geocentrische in het heliocentrische wereldbeeld, die onder andere tot stand kwam door de door Nicolaus Copernicus ontwikkelde hypothese.

De heliocentrische leer maakte het heelal in principe eenvoudig en doorzichtig, en door de aanvaarding van die leer kon zich de moderne natuurwetenschap ontwikkelen.

Volgens de filosoof Immanuel Kant bestaat de Copernicaanse wending daaruit dat de te kennen objecten zich moeten conformeren naar de voorwaarden van het subject dat de kennis vergaart. Anders geformuleerd: wij bekijken alles als het ware door een roze bril, gekleurd door ons eigen kenvermogen dat werkt met zijn eigen aangeboren concepten van ruimte en tijd, en oorzakelijke verbanden. Het ding an sich, de werkelijkheid zoals ze voor zichzelf is, onbewerkt door ons kenvermogen, is voor ons dus niet kenbaar. Door deze inzichten werd Kant ook de voorloper van het Duits idealisme .