Metro van Barcelona

Metro van Barcelona Een metrostel van lijn 2 in station Sagrada Família Basisgegevens Locatie Barcelona, Spanje Vervoerssysteem Metro Startdatum 1924 Aantal lijnen 9 Aantal stations 150 Spoorwijdte 1.435, 1.674 en 1.000 mm Eigenaar ATM Barcelona Uitvoerder(s) FGC en TMB Netwerkkaart Portaal    Openbaar vervoer

Metrostation Catalunya

Metrostation Espanya. Op deze foto is de hangende derde rail goed zichtbaar

Metrostation Can Peixauet (L9)

De Metro van Barcelona, onderdeel van het openbaar vervoersysteem van Barcelona, is een uitgebreid netwerk van elektrisch aangedreven treinen, die ondergronds rijden in het centrum van Barcelona, maar bovengronds in sommige buitenwijken van de stad. Inclusief de lijn die nog in aanleg is (L9), bestaat het hele netwerk uit 11 lijnen met 209 stations en een totale lengte van 157,51 km. Zonder lijn L9 hebben de huidige lijnen een totale lengte van 102,6 km. Enkele stations zijn inmiddels voorgoed gesloten.

Sinds 1997 valt het netwerk onder de verantwoordelijkheid van de Autoritat del Transport Metropolità (ATM). In 2002 kondigde de ATM aan dat er in de nabije toekomst nog twee lijnen zullen worden aangelegd, L12 en L13.

Geschiedenis

Barcelona heeft in feite twee metronetten: een netwerk van de TMB en een netwerk van de FGC. De metro van Barcelona werd opgericht in 1924 met het in gebruik nemen van de 'Gran Metro' met als eerste traject het stuk tussen Lesseps en Plaça de Catalunya, tegenwoordig een gedeelte van lijn 3. Twee jaar later werd de 'Metro Transversal' (tegenwoordig een stuk van lijn 1) gebouwd tussen Plaça de Catalunya en Bordeta waardoor het centrum werd verbonden met Plaça d'Espanya en Montjuïc, de locatie van de wereldtentoonstelling van 1929.

Tegenwoordig bestaat het metronetwerk van Barcelona uit negen lijnen waarop twee vervoerders actief zijn: Transports Metropolitans de Barcelona (TMB) rijdt voornamelijk op de belangrijke ondergrondse lijnen en Ferrocarrils de la Generalitat de Catalunya (FGC - Catalaanse Overheids Spoorwegen) verzorgt voornamelijk stoptreinen die onderdeel van het netwerk uitmaken maar ook verder de metropool in gaan. De tarieven van de metro maken deel uit van het tariefsysteem van de Autoritat del Transport Metropolità, een systeem dat voor de gehele stad geldt en waar ook autobussen en sommige regionale treinverbindingen onder vallen. 98% is ondergronds.

Layout

De metrolijnen van Barcelona hebben geen specifieke namen, maar lijnnummers en kleurcodes.

TMB

De TMB (Transports Metropolitans de Barcelona) exploiteert de lijnen 1 t/m 5 en 11. Lijn 1 is een breedspoorlijn (1672 mm). De andere lijnen zijn normaalsporig. De treinen worden gevoed via een hangende derde rail, oftewel een onbuigzame bovenleiding.
Op 30 december 1924 werd de eerste lijn (nu onderdeel van lijn 3) in gebruik genomen. In 1926 opende een concurrerende maatschappij een tweede lijn. Voor deze lijn, de huidige lijn 1, werd indertijd gekozen voor dezelfde spoorbreedte als de nationale spoorwegen RENFE. In 1926 kwam nog een metrotraject in dienst, dat tegenwoordig zelfstandig wordt geëxploiteerd als lijn 4.

Op 21 juli 1959 werd lijn 5 in gebruik genomen, op 25 september 1995 kwam lijn 2 in dienst en op 14 december 2003 volgde de opening van lijn 11. Die laatste lijn ligt in het verlengde van lijn 4 en wordt zo goedkoop mogelijk geëxploiteerd. Als lijn 11 een succes blijkt te zijn, wordt lijn 4 over dit tracé verlengd.
In 2002 is de aanleg van de lijn 9 begonnen. Deze lijn zal 50 kilometer lang worden en 52 stations tellen.

Lijn	Geopend	Route
	1926	Hospital de Bellvitge - Fondo
	1995	Paral·lel - Pep Ventura
	1924	Zona Universitària - Trinitat Nova
	1973	Trinitat Nova - La Pau
	1959	Cornellà Centre - Horta
	2009 2014	Can Peixauet - Can Zam El Prat-Terminal 1 - Can Zam
	2010 2014	Bon Pastor - Gorg Zona Franca-Zal - Gorg
	2003	Trinitat Nova - Can Cuiàs

FGC

De Catalaanse spoorwegmaatschappij FGC (Ferrocarrils de la Generalitat de Catalunya) exploiteert de lijnen 6, 7 en 8. De lijnen 6 en 7 zijn normaalsporige metrolijnen. De metro's van lijn 8 rijden over meterspoor. De drie lijnen zijn geëlektrificeerd met een bovenleiding met een gelijkspanning van 1500 volt.

Lijn	Geopend	Route
	1863	Pl. Catalunya - Reina Elisenda
	1954	Pl. Catalunya - Av. Tibidabo
	1912	Pl. Espanya - Molí Nou-Ciutat Cooperativa

Anderen

De Kabelspoorweg van Montjuïc maakt onderdeel uit van het metronetwerk en is verbonden met de metro via station Paral·lel.

Lijnnummer	Kaartkleur	Geopend	Route
Kabelspoorweg van Montjuïc	Donker groen	1929	Paral·lel - Parc de Montjuïc

Naast deze lijnen zijn de Renfe en FGC treinen en de steeds belangrijk wordende Trambaix en Trambesòs routes en stations op de meest recente kaarten afgebeeld, inclusief de informatiekaarten in metrostations, in een enkele donkergroene kleur.

Uitbreidingen van het metronet

Lijn 2

De bestaande lijn L2 wordt momenteel uitgebreid en zal, volgens de officiële planning, vanaf 2010 de centra van Barcelona en voorstad Badalona met elkaar gaan verbinden.

Lijn 9/10

Er wordt gewerkt aan de aanleg van L9. Deze lijn is gepland als twee aparte lijnen, die een groot deel gezamenlijk gebruiken: L9 en L10. Als kleuraanduiding in de toekomstige schema's worden twee kleuren gehanteerd. Er is dus sprake van twee lijnen die samen een tracé delen met aan de uiteinden verschillende vertakkingen. Aan de oostzijde van de lijn zijn de begin- of eindpunten Can Zam en Gorg. Aan de westzijde van de lijn zijn dat Zona Franca-Zal en de nieuwe luchthaventerminal, Terminal 1 genaamd, van de Aeropuerto El Prat. Tussen station Bon Pastor en station Gornal in L'Hospitalet de Llobregat zal het traject van alle metrotreinen op L9/L10 gelijk zijn.

L9/L10 is de eerste metrolijn van Barcelona die, als een soort ring om de stad, de buitenwijken rechtstreeks met elkaar verbindt, zonder dat via het centrum gereisd dient te worden.
L9/L10 zal de langste metrolijn van Europa worden met een totale lengte van 47,8 km en in totaal 52 stations. De geplande aanlegkosten van de lijn bedragen 6,5 miljard euro. De verwachtingen voor deze lijn zijn hooggespannen: gedacht wordt dat de lijn het totaal aantal vervoerde reizigers in de gehele regio met 25% zal laten toenemen. De planning gaat uit van, uiteindelijk, 350.000 dagelijkse passagiers op deze lijn.
Opmerkelijk is dat de nieuwe metrolijn onbemand (zonder bestuurder) zal gaan rijden en dat om deze reden de perrons van, doorzichtige, schermen zullen worden voorzien, die zich pas zullen openen nadat de metrotrein gearriveerd is.
Het project is in 2000 goedgekeurd, maar meermalen vertraagd door technische moeilijkheden en de uitkomst van geologisch onderzoek. De aanleg van het tracé is inmiddels zelfs zodanig vertraagd, dat de lijn, volgens de huidige planning, niet eerder volledig klaar zal zijn dan in 2014.
Het eerste traject van de lijn, vijf stations (Can Zam, Singuerlín, Església Major, Fondo en Can Peixauet) in Santa Coloma de Gramenet, is echter in op 13 december 2009 in gebruik genomen. Op station Fondo vindt de nieuwe lijn gelijk aansluiting met lijn 1 (L1) van het bestaande metronet. Op 18 april 2010 zal het eerste gedeelte van L10, tussen Gorg en Bon Pastor open gaan voor het publiek. De oplevering van het traject Bon Pastor - La Sagrera staat gepland voor juli 2010, dit tracé wordt door beide lijnen gedeeld.

Door de opening van het traject Bon Pastor - Llefià- La Salut - Gorg zal de nieuwe lijn eerst aansluiting krijgen met Badalona en lijn 2 (L2), om vervolgens, later in het jaar, door opening van de stations Onze de Setembre en Sagrera-Meridiana ook rechtstreeks met Barcelona verbonden te worden. Op station Sagrera-Meridiana zal er niet alleen aansluiting zijn op L1 en lijn 5 (L5) van de metro, maar ook op de Cercanías van de Renfe. Zodra dit deel van het traject is opengesteld verwacht men op lijn 9/10 reeds 15.000 reizigers per dag te kunnen vervoeren.

Lijn 12 / R3

Een recente versie van het project voor, de toekomstige, lijn 12 (L12) heeft de naam R3 gekregen en het is de bedoeling dat deze lijn voorsteden in de Baix Llobregat, zoals Esplugues de Llobregat, Sant Joan Despí en Sant Just Desvern, met Barcelona gaat verbinden. De nieuwe versie is efficiënter dan het originele plan, omdat nu ook de verbetering van bus-, tram- en treinverbindingen in het project zijn opgenomen. Het project zou in 2015 voltooid moeten zijn met een budget van 870 miljoen euro.

Lijn 13

De toekomstige lijn 13 (L13) wordt, samen met L11, één van de twee ondergrondse light-rail lijnen, die volledig in het netwerk zullen worden opgenomen. Zoals ook het geval met L11 is het de bedoeling dat met deze lijn een heuvelachtig gebied van de metropool bediend zal gaan worden, namelijk : het ziekenhuis in Can Ruti in Badalona.

Het originele project omvat slechts drie stations (wat niet betekent dat er geen uitbreidingen zouden kunnen komen):

• Morera
• Canyet
• Can Ruti

Stations

Zie Lijst van metrostations in Barcelona voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Midden 2007 had het metronetwerk 150 in bedrijf zijnde stations, die aangedaan worden door de 9 huidige metrolijnen. Als L9 volledig in bedrijf zal zijn, neemt het aantal stations toe tot 209. De gemiddelde afstand tussen de stations is 650 meter.

De meerderheid van de metrotations in Barcelona heeft nauwelijks bovengrondse bebouwing. Vaak is het station bovengronds uitsluitend een toegangstrap, een roltrap of een liftingang, dit in tegenstelling tot metrosystemen zoals de Metro van Londen. Onder de grond is de aankleding van de meeste stations opvallend sober, met slechte enkele uitzonderingen.

Een aantal stations van het netwerk is gesloten, nooit in gebruik genomen, of verplaatst naar een andere locatie. Zie het artikel hierover voor meer informatie.

Het officiële logo van de TMB-metro, een rode ruit met een M, wordt niet gebruikt voor FGC-lijnen. De FGC gebruikt haar eigen logo, eveneens ruitachtig, in haar eigen stations.

Huidige lijnen

De lijnen 1 t/m 5 zijn samen 83,54 kilometer lang en tellen 116 stations.

Lijn	Begin- en eindpunt	Opening	Lengte	Stations
L1	Hospital de Bellvitge - Fondo	1926	20,72 km	30
L2	Paral.lel - Pep Ventura	1995	12,43 km	17
L3	Zona Universitària - Canyelles	1924	16,62 km	24
L4	Trinitat Nova - La Pau	1926	17,21 km	22
L5	Cornellà Centre - Horta	1930	16,56 km	23
L6	Plaça de Catalunya - Reina Elisenda	1929		9
L7	Plaça de Catalunya - Av. Tibidabo	1954		7
L8	Plaça Espanya - Molí Nou	1912		10
L11	Trinitat Nova - Can Cuiàs	2003	2,1 km	5

Het metronetwerk in 2012

Lijn	Begin- en eindpunt	Geopend in	Lengte in km	Stations
L1	El Prat de Llobregat - Badalona Centre	1926	20,72	30
L2	Terminal 1 - Badalona Centre	1995	13,53	23
L3	Sant Feliu Centre - Trinitat Vella	1924	19,22	26
L4	Trinitat Nova - Sagrera-TAV	1926	18,91	25
L5	Cornellà Centre - Vall d'Hebron	1959	19,16	27
L6	Pl. Catalunya - Finestrelles	1929	5,38	9
L7	Pl. Catalunya - Av. Tibidabo	1954	4,63	7
L8	Pl. Espanya - Molí Nou-Ciutat Cooperativa	1912	11,26	11
L9	Terminal 1 (El Prat) - Can Zam	2009 - 2014	50	52
L10	Polígon Pratenc - Gorg	2009 - 2014	50	52
L11	Trinitat Nova - Can Cuiàs	2003	2,1	5
Totaal			157,51	209

Transport in de metropool Barcelona

De metro van Barcelona maakt deel uit van een groter openbaar vervoernetwerk, onder beheer van de Autoritat del Transport Metropolità die ook het eenheidstarief vaststelt.

Buiten deze diensten zijn er nog twee grote diensten die zowel in als buiten Barcelona rijden : de stoptrein van de Renfe, samengevoegd met de Rodalies Barcelona, of Ferrocarrils de la Generalitat de Catalunya die op de lijnen L6, L7 en L8 en een volledig spoorwegnet zijn dat bijna de gehele metropool bedient. Zie verder de lijst van FGC-lijnen. FGC ontwikkelt op dit moment ook de metro van Sabadell en de metro van Terrassa als uitbreiding van haar netwerk in deze steden.

Externe links

• www.tmb.es Website van exploitant TMB (es)
• www.fgc.cat Website van exploitant FGC (es) (en) (fr)
• Urbanrail.net
• Metrobits
• www.gencat.cat, Generalitat-website over metrolijn (L9) (in aanleg)(es) (ca)
• Centrale kaart van het ATM-netwerk
• Algemene kaart van het ATM-netwerk.