Gooise r: verschil tussen versies
kGeen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
De '''Gooise r''' is de [[Uitspraak van de r in het Nederlands|uitspraak van de letter r]] zoals men die, althans in naam, vooral in de Nederlandse streek [[het Gooi]] (provincie Noord-Holland) bezigt. Tegenwoordig is dit echter een wijdverbreide uitspraak van deze letter, die vooral in de Nederlandse [[media]] en in de [[Randstad (gebied)|Randstad]] voorkomt en |
De '''Gooise r''' is de [[Uitspraak van de r in het Nederlands|uitspraak van de letter r]] zoals men die, althans in naam, vooral in de Nederlandse streek [[het Gooi]] (provincie Noord-Holland) bezigt. Tegenwoordig is dit echter een wijdverbreide uitspraak van deze letter, die vooral in de Nederlandse [[media]] en in de [[Randstad (gebied)|Randstad]] voorkomt en in sommige anderen delen van [[Nederland]].<ref>[http://player.nos.nl/index.php/media/play/tcmid/tcm:5-495678/ Gesprek met onderzoekster Jessica Koppers over Gooise 'r' onder Friese jongeren]. [[NOS.nl]], 25 maart 2009</ref> Het betreft hier overigens niet het [[Goois]]e [[dialect]] zoals dat oorspronkelijk werd gesproken. |
||
Kenmerkend is de reductie van de r: voor klinker wordt de letter als een huig-r gerealiseerd ([ʀ]), voor medeklinkers en aan het eind van een frase treedt een tong-r op die niet trilt (zogenaamde ''[[approximant]]'' [ɹ]: ''daajdooj''), of zelfs volledig geëlideerd wordt (''daadoo''). De onhoorbare r behoudt dan echter wel de normale invloed op omliggende klanken, die sterk kan zijn (''weet''/''weer'', ''dood''/''door'') of zwak (''daad''/''daar''). Een zodanig gevormd ''daadoo'' heeft in de optiek van [[fonetiek|fonetici]] dan ook heel andere klinkers dan ''halo''. |
Kenmerkend is de reductie van de r: voor klinker wordt de letter als een huig-r gerealiseerd ([ʀ]), voor medeklinkers en aan het eind van een frase treedt een tong-r op die niet trilt (zogenaamde ''[[approximant]]'' [ɹ]: ''daajdooj''), of zelfs volledig geëlideerd wordt (''daadoo''). De onhoorbare r behoudt dan echter wel de normale invloed op omliggende klanken, die sterk kan zijn (''weet''/''weer'', ''dood''/''door'') of zwak (''daad''/''daar''). Een zodanig gevormd ''daadoo'' heeft in de optiek van [[fonetiek|fonetici]] dan ook heel andere klinkers dan ''halo''. |
||
Versie van 21 apr 2010 20:34
De Gooise r is de uitspraak van de letter r zoals men die, althans in naam, vooral in de Nederlandse streek het Gooi (provincie Noord-Holland) bezigt. Tegenwoordig is dit echter een wijdverbreide uitspraak van deze letter, die vooral in de Nederlandse media en in de Randstad voorkomt en in sommige anderen delen van Nederland.[1] Het betreft hier overigens niet het Gooise dialect zoals dat oorspronkelijk werd gesproken.
Kenmerkend is de reductie van de r: voor klinker wordt de letter als een huig-r gerealiseerd ([ʀ]), voor medeklinkers en aan het eind van een frase treedt een tong-r op die niet trilt (zogenaamde approximant [ɹ]: daajdooj), of zelfs volledig geëlideerd wordt (daadoo). De onhoorbare r behoudt dan echter wel de normale invloed op omliggende klanken, die sterk kan zijn (weet/weer, dood/door) of zwak (daad/daar). Een zodanig gevormd daadoo heeft in de optiek van fonetici dan ook heel andere klinkers dan halo.
De Gooise r is sterk sociologisch gebonden: ze wordt eerder met de Randstad dan met de periferie geassocieerd, eerder met jongeren dan met ouderen, eerder met hogere dan met lagere sociale klassen en eerder met vrouwen dan met mannen.[2]
Personen die geassocieerd worden met de Gooise r
- Sacha de Boer
- Rick Nieman
- Beau van Erven Dorens
- Chazia Mourali
- Diverse Kinderen voor kinderenzangers en -zangeressen
Voetnoot
- ↑ Gesprek met onderzoekster Jessica Koppers over Gooise 'r' onder Friese jongeren. NOS.nl, 25 maart 2009
- ↑ Stroop 1998
Zie ook
| Bronnen, noten en/of referenties |